amabitxi.
Tr. Lo hallamos tanto con artículo como con tratamiento de nombre propio.
Etim. Cf. aitabitxi.
1. (V, AN, L; Ht VocGr, Lar, , Arch VocGr, H, Zam Voc), amagutxi (AN, Ae; Lar, H), amabutxi (H), amautxi (AN-5vill-olza; amautxia AN-gip), amaitxi (Arch VocGr, H), amapitxi (G-goi), amabutxa (AN-egüés-ilzarb), amabutxe (AN-olza), amutxi (AN-ulz-erro, Ae) Ref.: Bon-Ond 139; VocPir 190; A (amabitxi, amagutxi, amautxi , amautxia); A Apend (amapitxi); Iz Ulz (aitutxí); Echaide Nav 219 .
Madrina. "Madrina del bautismo" . "Marraine" VocPir 190. " Torri da amutxíe, ha v[enido] la madrina" Iz Ulz (s.v. aitutxí). Cf. aitabitxi, aitamabitxi. v. AMA BESOETAKO, AMA PONTEKO, amabor(t)ze, amaidin, amatxi.
Zer egin behar zaiote katixima eztakitenei heldu direnean kofesatzera edo ezkonzera, Aitabutxi edo Amabutxi izatera? CatLav 18s. (V 17) Nor dire Aitabutxitzat edo Amabutxitzat errezibitu behar ezdirenak? Ib. 219 (V 110). Amabitxi bekála. LE Orden 36 (sg. el editor: "en otra ocasión emplea la forma amabutxi"). Zer jakin bear da aitabitxien eta amabitxien ganean? Itz Azald 132. --Haurrek nola hitzeman dezakete Bathaioan? --Aitabitxi amabitxiek hitzemaiten dute heientzat. CatJauf 107. Garapaio. Amabitxik besoetakoai eman oi dien arrautzaz apaindutako opilla. Ag G 135n. Berak eraman induen, jaio ta bateratsu, jaiegun batean elizpera, lenengo agertzen ziran gizaseme ta emakumea ire aita- ta ama-bitxi izateko. A Ardi 19. Azkenik, Sabelkina, amabitxia, Ganxior, bakotxak bizpahiru bururdi bizkarrean. Ox 59. Mutikoa amabitxiaren besoetan zegonan. Or Mi 12. Aren amabitxia dan mingain-zorrotza, / nabartxo, garbituko zun iñolaz itza. Or Eus 285. Umetxo bat ilten danean, aitari ta amari baino lenago aitabitxiri ta amabitxiri urteten dautse, batzuk eta besteak ildakoan. A EY I 88. Amagutxik Paskoetan Pasko-opila txiztorrarekin seme-alabagutxi guziai eman bear izaten die. Ib. 188. Ni amutxitako beartzen banute, eztut ukatu bear. Ib. 188. Osaba Martinek ezkondu zitun eta Liberen ama Josebe eta Agerre izan ziran amabitxi ta aitabitxi. TAg Uzt 314. Amabitxiren besoetan. Osk Kurl 38. Frantzisko Nuñez eta Maria Aguila izango dira aita-amabitxi. Onaind STeresa 20. Jaio zan aurra bataiatzeko, amagutxi bear zuana Errezilko Basabil izena zuan basarrian bizi omen zan. JAzpiroz 92.
v. tbn. Elsb Fram VI. Alt LB 40.
Madrina de bodas. Leen seme edo alaba, gurasoak ezkontzean zituzten aita-amagutxiak jasotzen zituzten edo dituzte. JAzpiroz 45.
2. amutxi (AN-ulz-erro), amautxi (AN-5vill), amagusi (H (V, G, s.v. ama)), amutxa (Ae). Ref.: Iz Ulz (aitutxí); Echaide Nav 218; EAEL 356. "Torri da amútxi, ha v[enido] la abuela" Iz Ulz (s.v. aitutxí).
Ori nekin nere amautxi Baldunberak erranda. Auspoa 77-78, 28.
3. " Amabichi. Broche que sujeta a la espalda los dos extremos de la falda exterior del traje regional de las roncalesas (V. del Roncal)" VocNav .
AMABITXI-OPIL. "Amatxi-opil (B), pan especial (generalmente triangular), que las madrinas regalan a sus hijos por Pascua de Resurrección" A. Cf. tortel.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper