Harremana

    OEH - Bilaketa

    4776 emaitza t bilaketarentzat

    Sarrera buruan (64)


    Sarrera osoan (485)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    adabatu.
    sense-1
    1. (G-goi; Izt 104v, H (V, G)); adobatu (V, G, L, S; Lcc (-adu), LarDv, Añ, Izt 104v, H); arabatu (V, G; H (G, y cita a Izt)); adabau (V); aroatu; adegotu (AN-5vill) Ref.: A (adabatu, adobatu, arabatu); EI 381; JMB At (araatu).
     Remendar, componer, adobar. "Remendar" , "renovar" Lcc. "Adobar vestidos, adobadu janziak" Ib. "Embonar, onzia adobatu, berritu" Lar. "Aderezar, remendar el vestido" Añ. "Préparer, arranger, raccommoder. [...] Erropaak adabatzea (fB), [...]" H. v. adabakitu. Tr. Documentado en Leiçarraga y en autores guipuzcoanos y vizcaínos desde la segunda mitad del s. XVIII. Hay adobatu (adoba(d)u ) en Leiçarraga, BorrB y textos vizcaínos, adaba(t)u en Aguirre de Asteasu, Azkue y Enbeita, arabatu en Iztueta, Lardizabal, EEs e I. Artetxe, y aroatu en Arrue.
    Ikhus zitzan [...] bere sarén adobatzen ari ziradela. Lç Mt 4, 21 (Ur adobatzen; He, Dv, Ol antolatu, Echn konpondu; v. tbn. Lç Mc 1, 19 adobatu). Eztot beste biarrik egin zarrak maniau edo adobetia baño. CrIc 62. Gona atal askoz adobauak. Añ LoraS 99. Makina bat atal-zatiz adobaurik dagozan soñekoakaz. Ib. 98 (EL1 130 adobetea). [Idi, bei edo astoei] tresnak urratzen bazaizte, adabatzen zaizte. AA II 60. Soñeko zarrak adabatzeko. Ib. 59. Josi, adobadu, edo konpondu leijez euren erropak. Astar II 75 (v. tbn. en la misma pág. adobetan). Erropaak [...] adobeetako. JJMg BasEsc 171. Zerrenda saretu ausikorrakin moldakaitzkiro arabatuak. Izt C 6. [Anekatxoak] une artan arabatzeko betarik etzeukalako. Ib. 156. Gure barku urratuak arabatu. Ib. 444. Juduak arroturik, Jerusalengo pareta edo murruak arabatu eta sendotu zituzten. Lard 540. [Zagiak] arabatu bear izan ditugu. Ib. 115. Telak josten, ebakitzen edo arropa zarrak aroatzen jardun oi zan. Arr Bearg 324. Oiala josi, soñekua arabatu. Ayerb EEs 1912, 219. Amak emoten dautsezanian / Prakatxuak adabauta. Enb 130. [Galtzak] belaun-aldian bein eta barriz adobaurikuak. Otx 11s. v. tbn. Atutxa Mugarra "Urrunetik urrunera" (ap. DRA).
    azpiadiera-1.1
    (Part. en función de adj.). "Remendado, adobatua" Lar.
    Nere txapeltxo adobatuba. "Mi montera remendada". BorrB 24. Eta obe dala soñeko barri osoa, zar zatartu zatitu adobatu gelgela baño. Añ GGero 350. Soñeko zar zatar eten adobatuaz dabil. Ib. 162. Alan beste erropa gustija bere, zaarrago izan arren, adobauba, edo eztalgarrija. JJMg BasEsc 195. Ardo-zagi zulatu eta arabatuak. Lard 114. Soñeko zar eta aroatuak. Arr May 135. Erropa zar adobatuakaz. Echta Jos 103. Amak emoten dautsezanian / Prakatxuak adabauta, / Neu be olantxe pozkiro nator / Adizkidei eupadaka, / Neure eztarri zar adabau onaz. Enb 130. Soinean oial zar adabatuak. A Ardi 6.
    azpiadiera-1.2
    (Fig.).
    Begiratu bada, neure entzula onak, estaduko uts-egitia ez dala beinguan adabetan. fB Ic III 319. Ez dabee gero, guzur asko esan arren, erraz izango engainuba adabetan. Ib. 336. Ori egiñ nai ez duan gizaldiyak, ez dauka [...] biar bezelako lotsarikan ere arabatzeko edo konpontzeko, oso izerdi gutxi ateraiaz arabatu leikian zeregiña egiten ez dualako. IArt Itzald II 42.
    sense-2
    2. adobatu (S ap. A; -adu Lcc), arabatu. "Adobar manjares, adobadu biandak" Lcc. "Condimentar" A.
    [Iñudeak] azitzen du bei-esnia ugari eta gaizki arabatua emanaz; emendik sortzen dira gure umien artian euren estietako gaitz luze eta errukarri oiek. IArt Itzald II 56.
    sense-3
    3. adoatu (B ap. Izeta BHizt2). "Curtir la piel. Larru apaintzaleak ardi larrue adoatu du" Izeta BHizt2.

    adabatu

    adabatu
    << adabaki 0 / 0 adar >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper