(V-gip, B; Mic 5r, Lar); abildade (V-gip, G-azp); albidade (V-gip); abilitade (Urt I 88 (+ h- II 366)); abilitate (Urt II 366 (h-), Chaho, Gèze); abiltade; ablidade Ref.: Izeta; Etxba Eib (abildade, albidade); Elexp Berg.
Habilidad; capacidad. "Accuratio" Urt I 88. "Abilidad" Lar. "Adrenduak eta abildade guziak eztute deus balio laneko gogorik ezpadu" Izeta (comunicación personal). "Habilidad. Artuko zenduke zuk aren abildadia" Etxba Eib. . "Artuko zenduke zuk aren albidadia" Ib. "Ezta abillidade aundirik biar alkondarian botoia josteko. Orrek pe eztauka eskutan mingaiñian beste abillidade" Elexp Berg. . v. abiltasun, trebetasun. Tr. La variante más general es abilidade, seguida de abildade, que se encuentra en textos meridinales del s. XX, sobre todo de carácter popular. Hay además abiltade en Haramburu, habilitate en Etcheberri de Sara, albidade en Moguel, Arrese Beitia, S. Martin (Zirik 108) y T. Etxebarria (Ibilt 469), ablidade en Astarloa y abildare en EusJok.
Koplarik ondo ordenaetan / abilidade badozu. Lazarraga (B), 1180rb. Zeure seme Iaunaren manamenduak alegeraki konplitzeko abiltadea izanaraz diazaguzu. Harb 57s. Mutuek-ere baino, oraino habilitate eta traza gutiago dutela eskuarak eta Eskualdunek. ES 167. Habilidádea sendátzeko segúrki eri-jénero guziak. LE ( in BOEanm 564). Bide onez bada albidade ori, merezi leuke sari andi bat. Mg PAb 155. Ondo hitz egiteko doia edo bestelako abilidade edo talentuak. Gco II 67. Iños ezetako abilidaderik izan ez dabeenak. JJMg BasEsc 209. [Animalijarik ferozenak] akostunbretan ditubezala mila ablidade eta arrigarrizko gauzetara. Astar II 98. Lurriñaren indarra / ezagututzea / izan da buru baten / abillidadea. It Fab 102. Abillidade asko / dakak mingañian. Bil 117. Palankarekin badu / abilidadea. EusJok II 22. Bildur diranak animatzeko / badu abillidadia. Ud 144. Lebitakiñ dabiltzan / errenta bageak, / ikasiyaz dijuaz / abilidadeak. JanEd I 17. Nik enpleatu ditut / abillidadiak, / nai dubenak paratu / ditzala obiak. Arrantz 28. Onek egiten dauna da [...] geroko gorde bere indarrak eta bere trebetasun edo habilidadea. Kk Ab I 98. Jendiak ekusi ditu / oien abilidadiak. EusJok 82. Bitor Zabalak karga jasotzen / dauka abillidadia. Ib. 51. Abildaria eskaxa eta / luzia berriz mingaña. EusJok II 152. Meritua biar leuke / oraingo palankariak, / egiten dituelako / abilidade andiak. Ib. 51. Intentziyua badauka baña, / abillidade-paltia. Tx B I 180. Aziyuetan ezagutzen da / non dan abillidadia. Tx B III 22 (34 abildadia). Denbora aietan ez olakorik; / antzea (artezi, abilidade) uan nagusi. Or Eus 305. Bietako batek sugeak iltzeko abillidade izugarria zun. JAIraz Bizia 69. Nunai nabarmen azalduko zan / zuk zendun abildadea. Basarri 37. Kanturako gogoa eta abildade aparta zuan. Salav 106. Ze kulpa daukat habildade haundia eduki baldin badut negozioetarako? Arti Ipuin 56. Izkuntza ez eduki / barrenen gordia, / doblatuko litzaiguke / guri abildadia. Basarri ( in Uzt Noiz 55). Tratuan izan arren / abillidadia, / bolara ontan badet / naiko naigabia. Uzt Sas 238. Nik esaten nion: --Bai; beste lanetan ere, abildadeak joandakoan ikasitzen dik gizonak. Uzt LEG I 64. Erkulesen abillidade beraz baliaturik. Berron Kijote 35.
v. tbn. PE 137. Sor Bar 101. AB AmaE 214 (247 albidade). Bilbao IpuiB 103. Abillidade: Alz STFer 129. AzpPr 106. Erkiag BatB 37. Albeniz 77. Abildade: Azpiroz 39. Insasusti 15.