Harremana

    OEH - Bilaketa

    4776 emaitza t bilaketarentzat

    Sarrera buruan (64)


    Sarrera osoan (485)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ahate.
    etimologikoa
    Etim. De lat. anatem 'pato'.
    sense-1
    (V-m-gip, L, BN, Sal, S; SP, Urt II 77, Ht VocGr 336, Lar, Arch VocGr , VocBN , Gèze, H; ãhate VocS 131); ate (V-m, G, AN-larr-erro, Ae, Sal; Lcc, VP 2r, Lar, Añ (G), Dv, H (G)); aata (V, G-azp); ata (V, G; H (V); -aa det., Lar, Añ, Izt 11v y Dv); agate (V-m); arata (V-och-gip); arate (V-m); areta (V-och) Ref.: VocPir 486; A (aate, agate, arata, areta, ata, ate); Lh; Lrq /ãhãte/; Iz ArOñ (aata), Ulz (átia), UrrAnz (aratía); SM EiPaj (aata); Elexp Berg (aáta). En zonas occidentales hay ateà 'el pato' / ateá 'la puerta'.
    Pato; tbn. empleado en ocasiones para otras anátidas. "Pata, anade, atea" Lcc. "Ánade, ave conocida, atea" Ib. "Canard, ánade, anadón" SP. "Ánade" , "pato" Lar y Añ. "Canard" Gèze, H. "Ganso, pato" A. En Lar DVC y en Izt C 197 se encuentra ahalea, sin duda errata. v. gita, paita, antzar. Tr. La forma gral. al Norte es ahate, que tbn. emplean Mirande y Aresti. En la tradición meridional hay aate en Azkue, Orixe, Txillardegi y el bertsolari Insausti (255),ate en Mendiburu e Irazusta, ata en Iztueta, Altuna y Labayen, y arata en Arrese Beitia y N. Etxaniz.
    Ahatiari igerikan. Saug 31. Ahateari igerikan erakastea. O Pr 12. Atea bere griñak urera darama, oñen gañean asi orduko. Mb OtGai I 26. Probinzia onetan azitzen diran egazti eskurakoiak dira... Ataa, antzarra, eta indiollarra bere olloakin. Izt C 195. Apoarmatua eta bi ahateak. Gy 255. Antzarak bezala hazten eta gizentzen dira ahateak. Dv Lab 292. Ahatia erre denian, athera zazu. ECocin 11. Ipintzen da atea kazuela batean. Cocinan 13. Bainan ez du horrek erran nahi oilo busti batzu girela, zenbeit antzara karrankaritarik entzuten dugun bezala; edo ahate mutu batzutarik. HU Aurp 127. Ahate bat saltsan, oilo bat eltzean, antzara bat gerrenean. Elzb PAd 76. Beltxargai atsegin emon ta / aratai bertara deitu. AB Olerk 221. Oilo, oilanda, oilar eta oilasko, aate, antzer, itsas-eper, oilagor eta erbi. Lh Yol 21. Aate alper-nagien umeak oilo amaloka baten egapean. A Ardi VII. Ahateak badire kolore guzietakoak: antzarak aldiz oro ilhunkarak dire. Dass-Eliss GH 1925, 273. Hire ahateak beroak dituk. Zerb Metsiko 189. Berialaxe ata zuri bat, igerika etorri jakon. Altuna 82. Batean oiloa, bertzean ahatea, bertzean oilaskoa, nik ez dakit zer eta zer oraino... Barb Leg 130. Ontzi meiak aateak bezala ura urratzen du. Or Mi 131. Ez ain koloka âteak ibiltzen ipurdi, / ba dirudi iraultzera doan belar-gurdi. Or Eus 374. Ateak nunai; luritoak erruz beti binaka. JAIraz Bizia 42. Erreka onetan arata auek. NEtx Antz 80 (se refiere a figuras de belén). Neguan ahaterik arrapatzeko zen itxaropenaz. Mde Pr 98. Aateen urmael ondotik igaro naiz. Txill Let 81. Ahateek hegoira zuten ihes egin. Arti MaldanB 201. Ez gaiten ar ahateari igerika erakusten. EZBB I 111. Antzara? Ata bat? Lab SuEm 193. Ziruditan arate / nagien zingira. Atutxa Mugarra 67. Ahateen, xerrien tegiak. Larre ArtzainE 94.
    azpisarrera-1
    AHATE AR. "Canard [...]. Le reproducteur, ahate-arra" StJayme AnF 3. "Aataarra, el pato" Iz ArOñ.
    azpisarrera-2
    AHATE BASA. Pato salvaje. v. basahate.
    Pekada, ahate basak eta miñotak segurik burustaka. Herr 24-1-1959 (ap. DRA ).
    azpisarrera-3
    AHATE BELTZ. v. ahatebeltz.
    azpisarrera-4
    AHATE EME. "Pata, hembra, ataemea" Lar. "Pata, hembra del pato (BN-mix; SJayme)" DRA. "Cane, ahateme" T-L.
    azpisarrera-5
    AHATE ERREAL. Pato salvaje. "(Anas boschas), ate erriala" Arzdi Aves 166.
    azpisarrera-6
    AHATE ESPAINOL. Pato salvaje. "(Anas boschas), [...] ate-española (Larrinúa)" Arzdi Aves 166. "Canard sauvage, basahate, ahate español" T-L.
    Ahate española baino ttipixago ditake [ahate frantsesa] . Dass-Eliss GH 1925, 274.
    azpisarrera-7
    AHATE FRANTSES. "Canard siffleur" Dass-Eliss GH 1925, 274.
    azpisarrera-8
    AHATE GORRIXTA. "(Netta rufina), pato colorado" MItziar Txoriak 14.
    azpisarrera-9
    AHATE ISATS-LUZE. "Ánade rabudo" MItziar Txoriak 14.
    azpisarrera-10
    AHATE-JOKO. Juego del ganso. v. ANTZARA-JOKO.
    Nork daki noiztik hunarat ezagutua den ahate jokoa Eskual-Herrian? Herr 15-9-1960 (ap. DRA ).
    azpisarrera-11
    AHATE KAPENARI (ate kapenai AN-gip ap. A; Arzdi Aves 166). "Cofre (ave de mar); litm., ganso que se zambulle" A.
    azpisarrera-12
    AHATE-MANDO. "Especie de pato común (T-L)" DRA.
    azpisarrera-13
    AHATE MOKO-ZABAL. "(Spatula clypeata), pato cuchara" MItziar Txoriak 14.
    azpisarrera-14
    AHATE MOTODUN. "Fuligule morillon" Dass-Eliss GH 1925, 274.
    Itsasotik frangotan urruntzen da ahate motoduna. Dass-Eliss GH 1925, 274.
    azpisarrera-15
    AHATE PIRO. Cría de pato. "Aneton" H.
    azpisarrera-16
    AHATE-PUTZU. "Canardière" T-L.
    azpisarrera-17
    AHATE-TALDE. Bandada de patos.
    Eta noizpenka aate-talde bat ugiñetan garbi-aldia artzen. Or Mi 143.
    azpisarrera-18
    AHATE TIPI. Cerceta. "Sarcelle" Dass-Eliss GH 1925, 274. v. zertzeta.
    azpisarrerakoSense-18.1
    Negreta.
    Aatetoak, aatetipi dirdaizuak, eta basaate su-egodunak aintzira ertzera zoazin. 'Macreuses'. Or Mi 61.
    azpisarrera-19
    AHATE TXISTULARI. "(Anas penelope), ánade silbón" MItziar Txoriak 14. v. AHATE FRANTSES.
    azpisarrera-20
    AHATE-ZERTZETA (ate-zerzeta G-azp ap. A; Arzdi Aves). "(Querquedula circia), ate-zerzeta [...], zarceta mayor" Arzdi Aves 166.

    ahate

    ahate
    << ahasabi 0 / 0 ahatexka >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper