Harremana

    OEH - Bilaketa

    4779 emaitza t bilaketarentzat

    Sarrera buruan (64)


    Sarrera osoan (485)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    albait.
    tradizioa
    Tr. Documentado exclusivamente en la tradición meridional. En DFrec hay 2 ejs. de albait y 3 de ahalbait.
    sense-1
    1. En lo posible, en la medida de lo posible; a poder ser. AxN explica ez albaitzenegi (318) por ez egin albait. Cf. albai(t)-. v. AHALAZ.
    Pekatuak [...] kuidadu andiarekin memoriara edo gogora guztiak albait ekartzen jarduntzea. OA 69. Erosteko ferian / aurrera txerriya, / berexitzen derala, / al bait, umaziya. It Fab 40. Ez du nekazariak lur landu gaberik iduki bear, albait. It Dial 61 (Ur al dabela, Dv ahal badu, Ip ahalaz). Zerura danok albait joateko. Auspoa 68-69-70, 80. Etzait gustatzen albait / berri-jariyo. AzpPr 58. Albait argi ta garbi, ekin diot lan oni. J.B. Ayerbe EEs 1912, 64. Berak gogorik apenas duen, / albait besteri eragiñ. EusJok 24. Giza-izkanbilla albait alde eragikezu. Ol Imit I 10, 1 (Echve alegiñ guztiya). Artean ateak zabalik albait. Anab Usauri 14. Iainkoa, nik, albait, aitor ta eder nai nukena. "En lo posible". Or BM 16. Ez da aski, Iauna; zugatik, albait, / nadin utsaren urrengo. "A poder ser". Ib. 80. Ukaldia âlbait zuzentzen dute / begira ta sudurrera. Or Eus 182. Beatzak âlbait legun sartuaz / ukitu dio burua. Ib. 224. Zure eskaria, zure eskeñia / ni ere entzuten naukazu, / zure izenaren ermitagintzan / albait egiteko gertu. SMitx Aranz 45. Goizero albait ikusi beza / egunsentiko txoria. And Egun 133. Berriro ere lege orretara / albait jarraitu, motillak. Uzt EBT 34.
    azpiadiera-1.1
    (Con ere).
    Bere korde onean, ezagueran edo zentzu osoan dagoala albaitere. OA 74. Pakez ta soseguz beti Dotrina ta albait ere aserratu gabe, obeto aditu ta biotzetan sartuko da. Cb EBO 52.
    sense-2
    2. (V, G, AN; Lar, Añ, Izt 32r, Dv (V, G), H (V)), ahalbait. Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg (albailen). (Ante adj. o adv. en grado superlativo, con o sin artículo).El, lo más (...) posible. "(Lo mejor que sea) possible, albait ondoena, albait ongiena" Lar. "Quanto antes, [...] albait len" Añ. "Cuanto antes, albait leenen (albait leen)" Izt 32r. "Albait handiena, le plus grand possible" Dv. "Albait ederrena, le plus beau possible" H. "Esaten baldin badetsazu albait lasterren etorri deilla" Etxba Eib. "Esaixok anaiai albailen pasatzeko emendik" Elexp Berg. v. ahalik. .
    Zoaz albait lasterrena. Mb JBDev (ed. 1882) 315. Al bait lenen emendik zugana eraman nazazu. Cb Eg III 280. Egingot alegiña albait ondoen ifinteko euren bizi-lekuak. Añ LoraS 161. Batuten da albait jenderik geijeen. JJMg BasEsc 261. Albait ondueen prestauta. Ib. 160. Batuten dituz albait isilen mendigurenian. Astar II X. Ardurarik albait andiena imi[ni]ko dozu. Añ EL2 92. Fede ta biotz-samurtasun albait beroenagaz. Ib. 173. Albait deboziñorik andienagaz. Ib. 56. Biak bizi ditean / albait ondoena. Echag 227. Eta albait gutxiena bota bear dira larrera [abereak] . It Dial 60 (Ur albait gitxijen; Dv e Ip ahal bezain guti). Ganaduba jatzi biar da albait garbitasunik andijenagaz. Ur Dial 84. Nai nebalako albait lasterren / biurtutea etxera. AB AmaE 462. Eta kantari albait onena / gaur neuke izan nik gura. Ib. 464. Ekarrizuez ereñotzezko / arorik albait onenak. Ib. 120. Albait ondoen igaroteko / euren bizi nekatua. Azc PB 116. Gizonen zer esanetatik al-bait geien urrindu zaite. Pi Imit I 10, 1. Oba dogu, badaezpadan, albait ariñen geure etxera atzera juatia. Otx 127. Langilleai albait alogerik gitxien emon. Eguzk GizAuz 28. Albait geien bigundu, baretu ta gozatzeko. Ib. 154. Zoazte albait bizkorren atari barnera. Zait Sof 50. Utikan! Naikoak zirala ango gora-berak zuzentzeko, anka egin zezala albailen andik, aundiak zirala-ta. Sorarrain Lili 94. Alik eta gogorren jokatu dut nik; arek, ordea, albait xamurren. Txill Let 67. Bere atzean abiatu zen ahalbait lasterren. Arti Ipuin 27. [Gorpua] albait lasterren usteldu zedin. Onaind STeresa 111. Albait ibili gitxienaz konpontzen neban. Gerrika 125.
    v. tbn. CatLlo 46. KIkV 87. Etxabu Kontu 119.
    azpiadiera-2.1
    (Con ere).
    Albait ere lenena bere ustez konfesatu zan. Cb Eg II 167.
    azpiadiera-2.2
    (Con eta).
    Biotzez maite diranak alkar ikusten dute, albait eta sarrien. Onaind (in Gazt MusIx 152).
    sense-3
    3. (Con sintagma con suf. -ago).Tanto (peor, etc.). v. hainbat.
    O ze itxutasun andija guraso askorena azten ditubeenian seme alabaak mundubaren libertadian esanagaz, geu bere alan oi giñan! Albait deungaago guraso tristia, alan izan baziñan. JJMg BasEsc 15.
    azpisarrera-1
    ALBAITANEZ (Lar, Añ, A), ALBAITENEZ. "(En quanto se) pueda, albaitanez" Lar (tbn. Añ s.v. quanto).
    Beinbere ez uts egin Meza Santa adoragarria eta albaitanez enzun barautan. Añ EL1 12 (se mantiene en EL2 16). Zazpigarren prestamentua: eta da, albaitenez, beinbere joan etzaitezeela komulgetara konfesatu ta bertatik. Añ LoraS 59.
    azpisarrera-2
    ALBAITEZ. v. ALBAITANEZ.
    Danzako peligro andiak eta eskandalo nabarben edo publikoak alegiñez edo albaitez eskusatzeko. Gco II 243.
    azpisarrera-3
    ALBAITIK. v. supra (2).
    Zuri komendatzen dizut dagizula saltzeko delienzia albaitik lasterreena. CartBasa 130.

    albait

    albait
    << alba- 0 / 0 albiste >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper