1. (V-gip, G, L; SP, H, Zam Voc), zea (G-azp) Ref.: A; Elexp Berg; Gte Erd 109; ZestErret ( zea ) .
(Det.). Esto... (denotando vacilación en lo que se va a decir). " Zera da, zerak dio " SP. "Chose! terme dont on se sert quand quelque chose échappe de la mémoire. Zera! nola deitzen da bada? " H. " Erosidazu zera, zigarro pakete bat! " Elexp Berg. . Cf. zer (8). Tr. La forma zea se documenta sólo en Lekuona.
Etxeko otseiñ batek zerbait ostu dabenean, ezeri aitu baga, ateretan da etxetik kanpora. Niri zer deust, esan oi da, jentea oñoten egon arren? Baldin nire ondasuna gordetan badot, esan daiela, aora jatorken guztia. Bada alan, adigarri da, bere zera dala, kanpokoen bildurrez ateretan eztanean etxetik arako mutil edo emakume maitea? Bai. Ta zein izango da? Añ LoraS 26. Badakizue zera... Deroulede, Charente departamenduko jaun deputatu kartsua? Nola izan den hamar urterentzat desterratua? HU Zez 91. Noren falta? --Zerarena... Chinako enperadorearena naski? HU Aurp 129. --Martiñek ez al diote ezer ekarri? --Zera, jateko gogoa galanta. Ag G 235. --Ekarri dozu bonbillia? --Zera? Argi eitekoa? Bai... ara. Kk Ab I 71. --Auxe dok zera, bakana! "What a remarkable phenomenon" . Altuna 18. Idatzi, zerari... eskribitzeari esaten ziotek. Ldi IL 17. Zea; alegie: andrea artzea zoazela eo etzoazela eo... Lek EunD 34. Goierritik geiena atsegin zaidana da... zera, sagarra loretan. Lab EEguna 73. --Baña zuk, zer dala uste dezu... zera... ezin gogoratu nai izenaz, Pilemon jaunaren semia? Alz Bern 52. Ez da ori nik esan dizutana... zera, Xixili, esan nai nizun, zera, alegiya... Alz Txib 104. Lo... zera. Len baño okerrago. Anab Usauri 85. Zera... trena uts egin dot eta mesedez [...]? Erkiag BatB 167. --Egunon. Zera... zu, emengo maletaria al zara? Ib. 187. --Bai. Eta zera, ba al dakizu zeuk jakin, ibilten? Ib. 74. Zer duzu or, bidoi oietan? --Nik? [...] Zera!... lozioa. Ille-lozioa. Lab SuEm 188. Orixe... zera... zeruak etziela seme-alabarik eman. NEtx LBB 47. Aita, ara ba... zera... Lasueneko Txaro det nere biotzaren jabe. Ib. 124. Esan nahi dut, badutela talde bat eta zera, egin behar dute hau, hori eta bestea. MEIG IX 75. Alderdikideak ez zeudela batere zera, batasun horren alde. Ib. 76.
v. tbn. Muj PAm 41. Enb 167. Zait Sof 182. MAtx Gazt 67.

2. (V-gip, AN-gip) Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 307.
(Det.; empleado como catáfora, para introducir algo que se va a decir a continuación). " Zera esan dosta: oian egoteko ta pastilla onek artzeko " Elexp Berg. . " Zera esaten bait zuen (AN-gip), olakoak esaten bait zituen (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 307.
Kornubitar autonomizaleek eskatzen dutena zera da: [...]. Mde Pr 264. Zerak arritzen nindun: [...]. Or Aitork 157. Bereala kupitu ziran beren illobaz eta zera agindu zioten, alegia bere gurasoakin mintzatuko zirala. Etxde JJ 108. Norgaitik ete diraustan?Zeragaitik. Oraintxe bere, burua ondo orraztuta datorren Jontxu eneagaitik. Erkiag Arran 24. Eta zerbait adierazo deutsa. Zera, sabaian beste ostatari bat izango dauala lagun. Erkiag BatB 114. Matxineri zerbait adierazo deutse. Zera, nonor dabillela onen galdez, an kai-ganean. Ib. 196. Mutikoaren gogoa ta maisuaren ustea, ez etozan bat, beraz. Beste zerbait egoan burutan artua, alargunaren seme txikerra. Zera, eskolarik naikoa ei ekian. Ib. 27. Esangura batean, ibaiak berak irauten du, iraun ere: bestean, ordea, bestetara aldatuz doa etenbage. Zera, on izan diteke gaindegi batetik ikusita, ta txar, beste gaindegi batetik begiratuta. Zait Plat 33. Eta ongia esaterakoan, zera, atsegiña esan nai dute. Vill Jaink 100 (v. tbn. 164). Ongia, berriz, zera da: gizonaren ziurtasunetatik lehenbizikoa. Ib. 90. Berriz ere Don Kijotek zera, mesede egiteko bai ta, andik aurrerakoan "don" aurre-itza artzeko. Berron Kijote 56. Zera alegia gogoratu zitzaion, zaldun-armatzea beregan artu gabe zegola eta [...]. Ib. 41. Aren argazkiak zera agertzen badigu ere, begi batetik itsu dala alegia eta [...]. Ib. 64. Zera bait-zion, eta oso ongi esana, ez zietela gurasoek bere [...]. Ib. 138. Galde-egin nion ea zergatik eta zera erantzun zidan: [...]. Ib. 108. Eta oiñazeagatik kejatzen ez ba naiz, zeragatik da: ez bait-dagokie zaldun ibiltariei iñolazko zauriagatik kejatzerik. Ib. 97 (v. tbn. 206 y 222 zeragatik). Zerak, baiña, geien-geiena mintzen zuan, zaldun-armak artzeke egoteak. Ib. 48. Albiste bat zabaldu zan etxe guztian, zera Kristok iragarri eutsola larter iltekoa zala. Onaind STeresa 109. Nire solfeo zaletasunaren agergarri au esango dot, zera: [...] fabrikatik urten egiten neban amaiketan solfeora joateko. Etxabu Kontu 20. Zera, Anbroxio: beste aldera jira adi ta zuzen-zuzen etorriko aiz. JAzpiroz 105. Hori, zera da, uste izatea nork bere eritzia eta postura zeratzen zituela. MEIG IX 69.

3. Nada de eso, qué va. Cf. BAI ZERA.
Ez eutsen bape jaramonik egin bere eritxiari. Zera egingo eutsen! Bilbao IpuiB 102. Ba ete dakizue, irakurleok, istu bizitea zer dan? [...] Zera jakin bear dozue! Ib. 115. --Izan ere, alkar ez diagu artzen da... --Guk zera artuko diagu batak bestea, engañatzen gabiltzek eta! BBarand 11.

4. (Para designar aquello que no se sabe, no se acierta o no se quiere nombrar). v. zer (8).
Eta bueno, orduan beharbada bai, zera bat e, bueno, borradore moduko zerbait edo [...]. MEIG IX 85. Baina ez inodik ere zera batean, holako zentro batean. Ib. 73. Nik esana? Zuk esan nahi duzu zera hartan, ezta? Ib. 82. Besteak beste, pisua dute zera horiek, argitasun horiei pisu bat eman behar zaie. Ib. 75. Nik urte gehiegi galdu ditut alferrik zera horietan, hau da, zeraren kontra eta kontra eta kontra. Ib. 83 (éste y todos los ejs. anteriores corresponden a las respuestas de una entrevista). Perpaus guztiek agertzen dituzten zera bereziak: halako edo honelako neurria, [...]. MEIG IV 105. Baina, halere, [...] badu teatroak halako "zera" bat, hemen aurkitzen ez duguna. MEIG I 155.