Azpisarrerak (sarrerak) (6)
kapital.
1.
kapitale.
Capital, principal (ref. principalmente al pecado, vicio...).
Pekatu kapitalak dira zazpi. Bet 14. Zazpi pekatu kapitalak, zeñai deitzen zaizten pekatu mortalak, dirade oek. OA 98. Bekhatu horiek deitzen tuzu kapitalak edo buruzagiak. CatLav 168s. (V 86) Erranzkizu bekatu mortale edo kapitaleak. El 81. Bizio kapitalak, au da arrotasuna edo soberbia, abarizia, lujuria [...]. Gco II 81. Zergatik deitzen dituzu kapitalak, gehienean mortalak deitzen zaienei? CatB 76. (El 83 kapitaleak edo burukoak, Cb CatV 55, CatLan 112, Añ CatAN 57, CatLuz 25, Legaz 47, CatUlz 50 kapital) Imita ditzagun Birjina miragarri haren exenpluak, ez dezagun ahantz hortan datzala phondu kapitala. MarIl 118. Zergatik emoten deutseezu pekatu onei kapital edo burutarren izena. CatBus 33. Deitzen dira kapitalak zeren beitira bertze bizio gaietaik jaiotzen. CatAe 60. (Iraz 41, CatSal 61, CatR 61 kapital) Berortantxe jarriko dittugu pekatuaz edo gaiztakeria eta gaiztakeri buruaz edo pekatu kapitalaz esatekoak. Inza Azalp 22. Kolera, bekatu kapitala, bertze hainitz bekatuen ithurburua. Larz Senper 16 (v. tbn. bekatu (pekatu) kapital Oe 46, Brtc 54, AA III 404, fB Ic II 263, CatLlo 78, CatS 8, CatJauf 119).
Capital, principal (ref. principalmente al pecado, vicio...).
Pekatu kapitalak dira zazpi. Bet 14. Zazpi pekatu kapitalak, zeñai deitzen zaizten pekatu mortalak, dirade oek. OA 98. Bekhatu horiek deitzen tuzu kapitalak edo buruzagiak. CatLav 168s. (V 86) Erranzkizu bekatu mortale edo kapitaleak. El 81. Bizio kapitalak, au da arrotasuna edo soberbia, abarizia, lujuria [...]. Gco II 81. Zergatik deitzen dituzu kapitalak, gehienean mortalak deitzen zaienei? CatB 76. (El 83 kapitaleak edo burukoak, Cb CatV 55, CatLan 112, Añ CatAN 57, CatLuz 25, Legaz 47, CatUlz 50 kapital) Imita ditzagun Birjina miragarri haren exenpluak, ez dezagun ahantz hortan datzala phondu kapitala. MarIl 118. Zergatik emoten deutseezu pekatu onei kapital edo burutarren izena. CatBus 33. Deitzen dira kapitalak zeren beitira bertze bizio gaietaik jaiotzen. CatAe 60. (Iraz 41, CatSal 61, CatR 61 kapital) Berortantxe jarriko dittugu pekatuaz edo gaiztakeria eta gaiztakeri buruaz edo pekatu kapitalaz esatekoak. Inza Azalp 22. Kolera, bekatu kapitala, bertze hainitz bekatuen ithurburua. Larz Senper 16 (v. tbn. bekatu (pekatu) kapital Oe 46, Brtc 54, AA III 404, fB Ic II 263, CatLlo 78, CatS 8, CatJauf 119).
2.
(V-gip, AN-ulz) Ref.: Iz Ulz (eguríe); Etxba Eib; Elexp Berg.
Capital económico.
"
Emen onaráko zé kapitala utziko luké borraska bátek
"
Iz Ulz (s.v. eguríe).
"Euskerizado en Eibar al iniciarse la literatura socialista. Kapitala, aitzen dabe sozialistak, gaur eguneko modura lan eitteko biar dan guztia: lurra, gexak, errementadixa eta eskuarteko dirua
"
Etxba Eib.
"Montón de dinero o de valor. Iri-paria erosi zeban ferixan kapittala kostata
"
Elexp Berg.
Beartsuak sokorritzeko utzi zeban urtean sei milla ezkutu errenta ematen daben oña edo kapitala. Izt C 501. Bihurtuko dautzudala / ethorri deneko uztailla / intresekin kapitala. Gy 3. Kapitala gobernamenduaren eskuan, [...] seguragorik ez ahal zelakoan. HU Zez 151. Dirutza, kapitala... Arako bi milloiak oso-osorik. Ldi IL 116. Domu edo kapitalak lan barik, eztakar irabazirik. Eguzk GizAuz 29. Ogasuna ekarteko, ugazabaren domua (kapitala) ta beargiñen lana alkartzen dira-ta. Ib. 100. Zer da kapitala? Lanare alhatzeko baztertzen den ontasuna. Herr 29-3-1962, 4. Kapital hori gastatu balu / beharragoko obretan. Mattin 66. Kapital ttipienaz nahi duzu interes handiena bildu! Lf ELit 265. Orra or gure aberastasuna, gure kapitala! Ataño TxanKan 167 (ref. a los hijos). Interesak eta kapitalaren puska bat. TxGarm BordaB 166.
v. tbn. JAzpiroz 71. Larre ArtzainE 321. En DFrec hay 85 ejs., meridionales.
Beartsuak sokorritzeko utzi zeban urtean sei milla ezkutu errenta ematen daben oña edo kapitala. Izt C 501. Bihurtuko dautzudala / ethorri deneko uztailla / intresekin kapitala. Gy 3. Kapitala gobernamenduaren eskuan, [...] seguragorik ez ahal zelakoan. HU Zez 151. Dirutza, kapitala... Arako bi milloiak oso-osorik. Ldi IL 116. Domu edo kapitalak lan barik, eztakar irabazirik. Eguzk GizAuz 29. Ogasuna ekarteko, ugazabaren domua (kapitala) ta beargiñen lana alkartzen dira-ta. Ib. 100. Zer da kapitala? Lanare alhatzeko baztertzen den ontasuna. Herr 29-3-1962, 4. Kapital hori gastatu balu / beharragoko obretan. Mattin 66. Kapital ttipienaz nahi duzu interes handiena bildu! Lf ELit 265. Orra or gure aberastasuna, gure kapitala! Ataño TxanKan 167 (ref. a los hijos). Interesak eta kapitalaren puska bat. TxGarm BordaB 166.
v. tbn. JAzpiroz 71. Larre ArtzainE 321. En DFrec hay 85 ejs., meridionales.
3.
Capital (ciudad).
v. HIRI KAPITAL.
Sarthu ziren beraz karrosan, kapitalerat yuateko. Elsb Fram 86. Kapitalean sartzean, haren karrosa inguratua izan zen. Ib. 94.
Sarthu ziren beraz karrosan, kapitalerat yuateko. Elsb Fram 86. Kapitalean sartzean, haren karrosa inguratua izan zen. Ib. 94.
HIRI KAPITAL.
Capital (ciudad). v. hiriburu.
Biktoria handi bat irabazi zian Athenasako hiriaren kontre, zoin baitzen Greziako erresumaren hiri kapitala. Tt Onsa 15. Hiri kapitalean dagon Franziako ministroari. Prop 1876-77, 132. Vienna, Autrixako hiri kapitala. Ip Hil 30s. Lau urthetarik baizik ez naiz joan hiri kapitalera. Barb Sup 18. Beirouth-en, Liban-eko hiri kapitalean. Etchebarne 115.
Biktoria handi bat irabazi zian Athenasako hiriaren kontre, zoin baitzen Greziako erresumaren hiri kapitala. Tt Onsa 15. Hiri kapitalean dagon Franziako ministroari. Prop 1876-77, 132. Vienna, Autrixako hiri kapitala. Ip Hil 30s. Lau urthetarik baizik ez naiz joan hiri kapitalera. Barb Sup 18. Beirouth-en, Liban-eko hiri kapitalean. Etchebarne 115.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
