Harremana

    OEH - Bilaketa

    372 emaitza osorik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (6)


    Sarrera osoan (366)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    edesti.
    sense-1
    1. (Bera).
    Historia; conjunto de los sucesos ocurridos (a una persona, etc.). (Neol. creado por AG en 1896 de edes y -di (AG 976). Aparece con frecuencia acompañado de kondaira o (h)istoria. v. historia. Tr. Empleado, a partir de Arana Goiri, por autores vizcaínos y guipuzcoanos del s. XX, y por Mirande y Lafitte. Sg. NeolAG, "se extiende pronto a la prensa nacionalista". De uso frecuente. Se recogen todos los ejs. hallados. En DFrec hay 12 ejs.
    Bizkaiaren edestija ta izkerea pizkundia. AG 982. Euzkeldun errijaren istorija edo kondaera edo edestijan. Ib. 1561. Tolosa-uriaren edesti edo kondaira laburra. EEs 1913, 92. [Erri au] bere edestiaz aiztu zan. Enb 39. Asaben edestijan irakurten danez. Ib. 147. [Ertilariak] edestian (kondairan) billatu bear ditu gaiak. Ayerb EEs 1915, 263. Antxinako edestia ta aldi atako gauza ta egokerea agertu. ForuAB 57. Astirik ia gustia otoi oraziñoari, Edesti ta guraso Santuen liburuak irakurteari banandu eutsen. Belaus Andoni 5. Bi enderriren arteko burruken edestia. Zink Crit 66. 1908-garren urtean [...] egintza onen edestian aldi berri bat asi zan. JBDei 1919, 162. Histori edo edestiak erakusten digu eleiza orren sortzaleen bizitza. Inza Azalp 96. Bere edestija (istorija) ixarrai edestuten neutsen. Altuna 31. Edestiara (Historiara) begitu ezkero [...]. Kk Ab II 110. Gure edestia aztertu, gure oiturak eta yolasak yaso, gure izkuntza landu. Ldi IL 164. Agerpenak, gaurko eguneko edestiaren egikeraz moldatzen [...] saiatu gera. JMB ELG 9. Gizadiaren edesti edo istoria. Eguzk GizAuz 48. Izan ere, edestia zear ez baitda asegarri osorik nabaitzen. EAEg 18-11-1936, 324. Aide guztiak Alostorreko edestia (historia) argi ta garbi jakin arte. Etxde AlosT 97. Irlandaren edestiko eginak. Mde Pr 294. Jakintza berri bat: Psikologi gaindikoa. Sarrera eta Edestia. Ib. 308. Eta hori ezagutzaren ekhei guzietan, hala nola Jainkokinde (théologie), Egokinde (philosophie), Edesti (histoire), [...]. Herr 23-2-1956, 3. Ona emen, Abrahamen seme Ixaaken edestia. Ol Gen 25, 19 (Ker istoria). Ez digu egunik egun bere barne-bizitzaren edestia erasi. Onaind ( in Gazt MusIx 152). Edestiak ez daki / zer den Jerusalem. Azurm HitzB 32. Duela hamalau mende sartu zen Euskal Herriko edesti edo ixtorioan herri berezi hori. Lf ( in Casve SGrazi 15). Egiaren sortzaille bait-da edestia. Berron Kijote 112. Edestirako geratu diran bertso batzuk. Etxabu Kontu 222.
    v. tbn. EEs 1917, 135. Jaukol Biozk 69. Y 1933, 4. SMitx Aranz 56. Gand Elorri 100. Gazt MusIx 62.
    azpiadiera-1.1
    Historial.
    Bazkide bakoitzari [...] txarteltxo bat izendatuko zaio Bazkunean, bere bazkide edestia bertan idatzi dedin. "Su historial". EAEg 31-5-1937, 1730.
    sense-2
    2. Anécdota, suceso; relato, narración. v. istorio (2).
    Laster jakieban igaro zan guztia: [bere nebeak] ageri eutsan edesti (historia) guztia. Echta Jos 46. Siñisgatxak izan dira niri gertau jatazan edestiak! Ib. 231. Orain, zure edestiaz, dakigu bizkaittar artean itxi zenduena. Ib. 358. Gure aita zanari ainbat bidar entzundako edesti edo istoria oso ederra. Kk Ab II 24. "Bertolda, Bertoldin eta Cacaseno"ren ixenaz dabiltz idazti baten batuta idazle bitzubon edestijak. Otx 6. Osaba: buruz ere badakit edesti ori. Milla bider entzun dizut. Lek EunD 15. Ogetabost urte zitun Zitok gure edesti au asten dan garaian. TAg Uzt 66. Obe zan orren bukaera txarreko edestia iñork ez jakitea. Anab Poli 138. Bere edestiari amaia eman zionean, [...] farre irri egin zuen. Mde Pr 121.
    v. tbn. AIr RIEV 1928, 598. Anab RIEV 1928, 608. JAIraz Bizia 9.
    azpisarrera-1
    EDESTI-ARAUZKO. Histórico. Cf. BeraLzM: "Edesti-arauz, históricamente".
    Kultura baten edesti arauzko ondorekoa. Gazt MusIx 62.
    azpisarrera-2
    EDESTI-ARO. Edad histórica.
    Edesti-aro nagusiyak zeintzuk dira? Iru: Zarrena[...], Erdikua, [...] ta Berriya, erdikua bukatutakuan asi ta gaurdaño dirauena. EEs 1917, 136.
    azpisarrera-3
    EDESTI-AURRE. Prehistoria.
    Urreta jaunak asi zuan bere itzaldia: Edesti-aurrea. Leize zuloak. EEs 1918, 84s. Edesti-aurre zaleak esaten zutenetik, ezta deus ere gelditzen. Arzdi LEItz 87. Nere ustez euskaldunen edesti-aurrea Goien-paleolitoskotik asten da. JMB ELG 26. Edesti-aurrean bere jatorria izan zuala. Ib. 25.
    azpisarrerakoSense-3.1
    (Adnominal).
    Gure edesti-aurreko aztarna-tokietan berriz magurio-azalak osorik [...] daude. JMB ELG 44. Edestiaurreko azterren-tokietan. Ib. 40. Edesti-aurreko dolmenak. Vill Jaink 167.
    azpisarrera-4
    EDESTI-AURRELARI. Arqueólogo.
    Erti-lan oiek zertarako ziran azaldu nairik, iritzi bat baño geiago agertu dizkigute edesti-aurrelariak. JMB ELG 49.
    azpisarrera-5
    EDESTI-DONE. Historia sagrada.
    Orobat Edesti-donea (istori santua). JBDei 1919, 297.
    v. tbn. EEs 1917, 137.
    azpisarrera-6
    EDESTI-GAI. Resto arqueológico.
    Aro onetako edesti-gaiak lengo aldikoak baño ugariago arkitzen dira Euskalerrian. JMB ELG 23.
    azpisarrera-7
    EDESTI-GARAI. Epoca histórica.
    Pirenee-mendietan iraun zuten. [...] Alik eta edesti-garaian lau adreritan urgalduak agertzen zaizkigun arte. JMB ELG 95.
    azpisarrera-8
    EDESTI-TXARTEL.
    Gaitz-iritzia [...] iritzpide orretara jausi danaren edesti-txartelean idatzi dedin. "La ficha historial". EAEg 31-5-1937, 1733.

    edesti

    edesti
    << ederka 0 / 0 eman >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper