asegarri.
Tr. A excepción de un ej. en Oihenart, atestiguado sólo en autores meridionales del siglo XX.
1. (V-gip, S; Dv, H, A (que cita a O)) Ref.: Lrq; Etxba Eib .
(Adj.). Que sacia, llena, colma, satisface. "Rassasiant, qui rassasie" Dv. " Esnia ta morokilla, janari asegarriena " Etxba Eib. Cf. asegai.
Elhurra, bere aroan, asegarri, hanti kanpoan gosegarri. "La neige qui tombe en sa saison, est capable de nous saouler de grain" . O Pr 130. Gogo-lurra ur asegarria artzeko gertzen duan atxurketak. Ldi IL 77. Itsumustuan agertu eutsan amak Zuriñeri, Kermanen abotik-arako erantzun asegarri ta mazala. Erkiag Arran 91s. Beartsuentzat ere bai, au da [zinea] jolasik asegarriena. MAtx Gazt 59.
(BN-baig, S) Ref.: Satr VocP; Gte Erd 257.
"Au fig., ennuyeux, qui est à charge" H. "Pelmazo, pesado" Satr VocP. " Hori asegarri da (S)" Gte Erd 257 (junto a aspergarri, gogaikarri, iguingarri, akigarri... de otras zonas).
2. (Sust.). Satisfacción, lo que satisface.
Eta ire burukerien asegarritzat ba eduzkanan zirkua, ubide bikaiñak, antzokia ta zaldi-laistergua. Or Mi 132. Zuek [emakumezkoak] zaitutegu asegarri, zuek atseden, zuek akullu, zuek artizar eta eguzki. Ldi IL 141. Neguko gauak izan genitun / belarrien asegarri. "Halagüeñas para nuestros oídos" . Or Eus 214. Izan ere, edestia zear ez baitda asegarri osorik nabaitzen. "Plena realización [de los viejos anhelos]" . EAEg 18-11-1936, 324. Bere gorrotoaren asegarria irixtekotan edozertarako gertu zegon. Etxde JJ 185. Uste baitzuten bere tankerako emakumerik geienak bezala ezkontz-asegarriarekin ziaro onbideratuko zela. Ib. 139. Antxiñako ipuietatik alde ona ateratzen badaki [Sopokel-ek], idurimenaren edergarri, adimenaren asegarri ta gogoaren betegarri. Zait EG 1956 (5-6), 36. Amar egunez egon zan bere gorputza jendeen ikusi naiaren asegarri. EgutAr 8-1-1957 (ap. DRA ). Buruaren asegarriaz ganera, biotzaren asegarria bear guk; maitasuna. Akes Ipiñ 3. Aren bitartez, Onberaren berri Parmenidek iakin-erazi zion Platoni, iakitunen auzi-mauzietan ari dan adimenaren asegarri. Zait Plat 100. Bere arimako indar saminduentzat asegarri bat, estimagarri iruditzen zaion zerbait. Vill Jaink 138. Arantza miñak euki arren be / beti kantari biotza, / zeure samiñen asegarria / Betikoari otoitza. BEnb NereA 96. Egunoroko premien asegarri, prosa hizkera biluzi, zehatz, zorrotz eta zailu baten jabe izan dadin. MEIG VIII 97.
ASEGARRIZKO. Que satisface.
Zure aragi-griñen betezkoa baliteke, ez ordea zure animaren asegarrizkoa, zu bezelako emakume berekoi ta zital batek ezpaitu sekula olakorik arkituko. Etxde JJ 142. Bere maitakeriaren asegarrizko itxaropen bakarra Xalbat tartetik kentzea zan. Ib. 170.
SABEL-ASEGARRI. v. sabel.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper