Tr. A excepción de un ej. en Oihenart, atestiguado sólo en autores meridionales del siglo XX.
sense-1
1.
(V-gip, S; Dv, H, A(que cita a O))
Ref.:
Lrq;
EtxbaEib. (Adj.).Que sacia, llena, colma, satisface."Rassasiant, qui rassasie"Dv.
"Esnia ta morokilla, janari asegarriena"EtxbaEib.
Cf. asegai. Elhurra, bere aroan, asegarri, hanti kanpoan gosegarri. "La neige qui tombe en sa saison, est capable de nous saouler de grain".OPr 130.
Gogo-lurra ur asegarria artzeko gertzen duan atxurketak. LdiIL 77.
Itsumustuan agertu eutsan amak Zuriñeri, Kermanen abotik-arako erantzun asegarri ta mazala. ErkiagArran 91s.
Beartsuentzat ere bai, au da [zinea] jolasik asegarriena. MAtxGazt 59.
azpiadiera-1.1
(BN-baig, S)
Ref.:
Satr VocP; Gte Erd 257. "Au fig., ennuyeux, qui est à charge"H.
"Pelmazo, pesado"SatrVocP.
"Hori asegarri da (S)"GteErd 257 (junto a aspergarri, gogaikarri, iguingarri, akigarri... de otras zonas).
sense-2
2.(Sust.).Satisfacción, lo que satisface. Eta ire burukerien asegarritzat ba eduzkanan zirkua, ubide bikaiñak, antzokia ta zaldi-laistergua. OrMi 132.
Zuek [emakumezkoak] zaitutegu asegarri, zuek atseden, zuek akullu, zuek artizar eta eguzki. LdiIL 141.
Neguko gauak izan genitun / belarrien asegarri. "Halagüeñas para nuestros oídos".OrEus 214.
Izan ere, edestia zear ez baitda asegarri osorik nabaitzen. "Plena realización [de los viejos anhelos]".EAEg 18-11-1936, 324.
Bere gorrotoaren asegarria irixtekotan edozertarako gertu zegon. EtxdeJJ 185.
Uste baitzuten bere tankerako emakumerik geienak bezala ezkontz-asegarriarekin ziaro onbideratuko zela. Ib. 139.
Antxiñako ipuietatik alde ona ateratzen badaki [Sopokel-ek], idurimenaren edergarri, adimenaren asegarri ta gogoaren betegarri. ZaitEG 1956 (5-6), 36.
Amar egunez egon zan bere gorputza jendeen ikusi naiaren asegarri. EgutAr 8-1-1957 (ap. DRA).
Buruaren asegarriaz ganera, biotzaren asegarria bear guk; maitasuna. AkesIpiñ 3.
Aren bitartez, Onberaren berri Parmenidek iakin-erazi zion Platoni, iakitunen auzi-mauzietan ari dan adimenaren asegarri. ZaitPlat 100.
Bere arimako indar saminduentzat asegarri bat, estimagarri iruditzen zaion zerbait. VillJaink 138.
Arantza miñak euki arren be / beti kantari biotza, / zeure samiñen asegarria / Betikoari otoitza. BEnbNereA 96.
Egunoroko premien asegarri, prosa hizkera biluzi, zehatz, zorrotz eta zailu baten jabe izan dadin. MEIG VIII 97.
azpisarrera-1
ASEGARRIZKO.
Que satisface. Zure aragi-griñen betezkoa baliteke, ez ordea zure animaren asegarrizkoa, zu bezelako emakume berekoi ta zital batek ezpaitu sekula olakorik arkituko. EtxdeJJ 142.
Bere maitakeriaren asegarrizko itxaropen bakarra Xalbat tartetik kentzea zan. Ib. 170.