1.
(
V-ger-ple-arr-oroz, G, AN, Sal, R; Lar, Añ, Izt C 43, Lcq 180, H),
sisa (
AN-egüés-ilzarb-olza),
susa (
V-gip; Lar,
Izt C 43,
H),
zuza (
V, G; Lar,
Añ (G),
Izt C 43,
H),
zusa (
H)
Ref.:
Bon-Ond 149; VocPir 635; A (ziza, zuza); Iz ArOñ (susa), Urranz (zuza), Als (zize), Ulz (zizé bat), To ; Etxba Eib (susia); Satr UrdSet 327; SM EiSet 322; Asp Gehi (errada(tu)); Elexp Berg (susa, zuza).
Nombre aplicado a diversas setas, o, en gral., a las setas no pertenecientes al género Boletus. "Seta, setas" Lar. "Cèpe" VocPir 635. "Seta de primavera, de superior calidad" A. "Seta de primavera" Etxba Eib. "Perretxiku guztiei esaten zaie, ointoei ez bada" Satr UrdSet 327. "Apirilleko zuzia urria baiño obia, maietzeko zuzia ase eitteko gauzia" Elexp Berg.
Nola ezpalute aitaik eta amaik, bere kabo etorri balire bekala mundura zizak ta sulsoak bekala.
(100).
LE-Ir.
Nola zizak (orobat perretxikuak) arroak ta eziñ konta ala zulo txiki txikiak dituztenak diran.
Echve Dev 420 (SP Phil 371 ondoek eta gorringoek
).
Garaurik ezagungarrienak dira gaztaña [...], marrubi, ziza, onto, amoroto, gibelurdin.
Izt C 137.
Sisak biltzen.
EgutTo (ap. DRA
que no da la fecha).
Lepoa lodi, burua txiki, / ziza are eguterakoa.
Or Eus 194.
Azoketan saltzen diran jakitzarako abereak, igaliak, barazkiak eta zizak.
EAEg 19-1-1937, 843.
Barea narraz, bedar artetik / zuza gaiñean jarri zan.
Egan 1957 (5-6), 275.
Zize-denporan, ostera, zize-bille yoango yakun.
Akes
Ipiñ
32.
Berenua dagoelako zizan.
Arti MaldanB 222.
Neskatx ori eztezu nun-nai arkitu diteken ziza.
NEtx LBB 345.
Udaberrian bere garaian / azaldutzen dira zuzak.
Uzt LEG II 86.
Xan tugu bizpur ziza gordinik.
ZMoso 58.
Maiatzeko zizea, eriotzako giltzea.
(G-goi).
EZBB
54.
Udazkeneko zuzia, ase egitteko gauzia.
(V-gip).
Ib. 121.
Udaberriko zizak, apirilleko zizak, gaur fama aundia izaten dute.
Albeniz 30.
En DFrec hay 3 ejs. de ziza.
(Como segundo miembro de compuestos).
"Seta de cardo [...], kardu-ziza
"
Lcq 181.
"
San Juan ziza, seta amarilla, comestible (Cantharellus cibarius)"
Ond Bac.
.
"
Urri-ziza, Clitocybe geotropa"
Satr UrdSet. "Pago-zuza (Clitocybe nebularis), pardilla" Elexp Berg.
.
--Urri-zizarik bai? --Oiek goietara, aitzera irten ezkero bai noski.
Ugarte Obaria 161.
"
Susia lezkotxe fiña, se dice de las personas buenas administradoras, o sinceras y sin daño"
Etxba Eib.
.
2.
Hongo (parásito).
Sekuoia aundiaren antzera zomorro, ekaitz, ziza, legorte ta suari ere gogor egiten oso ona omen da [zuaitz au]
.
Munita 101.
XIXA
(G-goi, AN-ulz, BN-mix-baig ap, Ae, R; VocBN, Dv, H (BN); xitxa L, BN, S; H; xuxa G; xüxa S). Ref.: A (xixa, xuxa); Lh (xitxa, xüxa); Iz R 285; CEEN 1971, 352; Satr UrdSet. (Formas con palat.). "Petit champignon blanc, roux par dessous, que les prairies sèches produisent en automne" VocBN. "Champignon des prés", "merule, chanterelle" Dv. "Sorte de petit champignon, non comestible" H. "Xixa [...], el más delicado de los hongos conocidos" A. "Asi dutzu erkitan xixak, han comenzado a salir las setas" Iz R 285.
Zu zera xixa [...] perretxikuen erregiña.
DRA (que no cita la fuente).
Arrautz-opilla mendian bildutako xixa zuriakin.
Etxde JJ 53.
Urri da, baiña biltzen ditugu / xixa ta gibelurdiñak.
MMant 130.
ZIZA-ARRAUTZA-TALO.
Tortilla de setas.
Ermitarako puska legorra / ziza-arraultz-talo goxo du.
Or Eus 221.
ZIZA GORRI
(zizgorri G ap. A, que cita a Izt). Nombre de cierta seta.
Garaurik ezagungarrienak dira gaztaña [...], marrubi, ziza, onto [...], zizgorri, eta ezkur mueta balioso anitz.
Izt C 137.
ZIZA-LARRE (G-to-nav).
Ref.: Ond Bac; Iz To (ziza). "Setal" Ond Bac. "Zizalarrea, la barra de hierba más oscura donde salen las setas" Iz To.
Ziza-larreak ostilika antza / euntzetan dira gaillendu.
Or Eus 220s.
Lau ziza-larre aratu ditu / argi-urratzez batean.
Ib. 223.
ZIZA-LEKU
(susa-leku V-gip ap. Etxba Eib;
zuza-leku V-gip ap. Elexp Berg). Setal. "Susa-leku asko ezagutzen zittuan, baña ez iñori erakusteko" Etxba Eib. "Sekretu osuan eukitze zien zuza-lekuak" Elexp Berg.
Ba-doa, ba, berak ekizen zize-lekuetara.
Akes
Ipiñ
32.
Nagusi jauntxo oien sagasti batean ziza-leku bat zegoan.
Albeniz 30.
ZIZA HORI
(zizori G ap. A, que cita a Izt). Nombre de cierta seta.
Garaurik ezagungarrienak dira gaztaña [...], marrubi, ziza, onto, amoroto, gibelurdin, gidelori, zizori.
Izt C 137.
Oiez gaiñera beste klase bat / daukagu ziza oria, / oso aundia ez da ori baiña / perretxiku ugaria.
Uzt Sas 133.
Perretxikoak bai, oso ederrak: gibelurdiñak eta, ontuak eta, ziza oriak eta.
BasoM 81.
Amaika onttu, gibelurdin ta ziz ori emanak.
Ataño
TxanKan
92.
ZIZA-TOKI.
"Setera" ZMoso 71.
ZIZA ZURI
(G-to; ziza txuri G-to). Ref.: SM EiSet 322. Seta de primavera.
Bart arratsean larratz garbia, / gaur goizean ziza zuri.
Or Eus 84.
Goiko eskiñetan udaberriko ziza zuriak ere izaten omen ziran.
BasoM 81.
Apirillian ziza zuriak / jaiotzen dira aurrena.
Uzt Sas 133.
ZIZETAN.
En busca de setas.
Errosario-ostean zizetan yoan bear oala-ta, iduneko pañelo bat eskatu eutson Barbara bere andreari.
Akes
Ipiñ
32.