1. (gral.; VP, Dv, H), tontakeria (H), tontokei (G-azp), tuntokeria Ref.: A; Lh; Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret .
Tontería, calidad de tonto; tontería, dicho o hecho estúpido. "Patochada", "rudeza" VP 90r. " Tontokeria utzi, desasnarse" Ib. 89v. "Balourdise" Dv. " Horixe da tontokeria egin duzuna " H. "Tontería, estupidez" A. " Tontokerixia, etxia jan da gero azkenengo diruegaz ordezko agiñak ipintzia, tontería, después de haberse comido la casa, ponerse una dentadura con los últimos dineros" Etxba Eib . Tr. La forma tontokeria se documenta en textos septentrionales (tbn. en la ed. de 1845 del BasEsc de J.J. Moguel), y tontakeria en los meridionales.
Gizon zuhurrak ere / herri huntan badire. / Batzuen tontokeriaz / eta bertzen ausartziaz / arras ahalkatuak. Monho 54. Tontakerija andija da bada esatia [...]. JJMg BasEsc 17. Burruka ta makillakaak erakusten dabee tontokerija, ta biotzeko karkabu zitala. JJMg BasEsc (ed. 1845) 175. Munduan ohi dauka deus, gutitzat idukia: tontokeria handia! Gy 101. Kontzientzia ere bazterrera utzia, / tontokeriatzat hurren idukia. Ib. 62. Jokatzen düt egin düzüla ehün tontokeria apairü hortan. "Gaucheries" . Arch Gram 160 (26 tuntokeria). Hasten da bere erremedioen egiten, eta beltzen tontokeriaz baliatuz, biltzen du mediku jakinsun baten fama. Prop 1876-77, 45 (v. tbn. 63). Tontakeria bat da au ez erostea. AB AmaE 279. Ez bailezazkete naski jasan lehenagoko xauxunkeria edo tontokeria batzu. Lf ELit 313. Txapelketa artarako nola artu zuan bere buruarekin serio, txorakeriak eta tontakeriak alde batera utzita. Albeniz 189.
v. tbn. LuzKant 101. Tontakeria: fB Olg 164. Sor AKaik 133 (tontakeiya).

2. "Cessatio, [...] alfertásuna, tontotasuna, tontokeria, pisutasuna " Urt IV 443.