1.
(-aille Urt, Lar);
zabaltzale (S ap. Lrq). (El) que ensancha."Amplificator"Urt II 61.
"Ensanchador"Lar.
sense-2
2.
(c. sg. A; Lar, Dv, H). (El) que despliega. "Tendedor, zabaltzallea" Lar. "El que extiende" A. Miel Lontzo Meakako Maximarekin ezkondu zanean ikusi nuan. Ollokiko Polizeto zan [arreoaren] zabaltzallea, bere emaztearekin. JAzpiroz 118.
sense-3
3.+ zabaltzaila, zabalza(i)le. Difusor, propagador. Zeren autu zuan [S. Pablo] fedearen zabaltzalletzat. AA III 87.
Zeruko sinisgarri andijen zabalzaillia, ereje guztien lotsagarrija. fBIc II 285.
Madrilgo itsu barri zabaltzaillak. ZavFabRIEV 1907, 534.
Jainko fama zabaltzaillea, / etzaitez jardun orren ur. ABAmaE 121.
Ignaziok biraldutako zabaltzailla onek Iesusen lagunak doguz. AEzale 1897, 248a.
Euskaldun izakerearen zabaltzaillea izan gura neuke nabillen tokian nabillela. AgAL 120.
Done Pedro ta Paulo, ta beste Iesusen lege zabaltzailleai. Ib. 133.
D´Alambert eta Voltaire gaiztakeriaren eta nabarmenkeriaren irakasla eta zabaltzallak ziranak. ItzAzald 151 (70 zabaltzalle).
Goi-axe-zabaltzalle [Andoni Deuna] / ain maite dabenak. Enb 111.
Berrion-zabaltzalle-batza aundia da. OlPs 68, 12.
Zer elburu edo jo-muga zebilkiten berri oien zabaltzalleak?EtxdeJJ 181.
Zure egi-zabalzalea zergatik gerta zaie etsai. "Verum praedicans".OrAitork 273.
Alta ez zelarik batere berri zabaltzaile kalakari hetarik Joanes bere jitez.LarreArtzainE 101.
azpiadiera-3.1
Esparcidor."Azi-zabaltzaillea duk ori, es un sembrador [...], ése no sabe tener secretos (AN-larr)"InzaEusk 1928, 91.
Biamonean, zalantza-giro: / belarra zabalduko ote? [...] / Zabaltzailleak asmatzen âl-du / dantzatuz beso ta sarde?OrEus 296.
azpiadiera-3.2
Distribuidor, repartidor. Zu egin zaitu Jangoikoak [...] ondasun guztien zabaltzalle. AñMisE 42.
Gizon guztien Ama, pekatari guztien bitarteko eta grazia guztien zabaltzalle eta emontzalle eginik egotean. ItzAzald 72.
Badakit albistari-zabaltzallea ibilli dala iñoiz eskutitz bat zeñentzakoa zan eziñ argitaraturik. AgKr 29.
Eguneroko au ona izan ezkero zabaltzalle ugari izango lituke. EEs 1917, 74.
Bulda-zabaltzailea belaunikatu zan kurpituan. OrTormes 111.
sense-4
4.Generoso. Len estua, zekena, esku laburrekoa ta itxia, orain, barriz, prestua, emollea, zabaltzallea ta ongille andia. AñGGero 174s.
6.
(L, BN, S; Dv);
zabaltzale (S)
Ref.:
Lh;
Lrq(zabaltzale). "Celui qui ouvre"Dv.
"Porteur, ouvreur"Lh.
Zabaltzalia heltü gabe arrotza sartzen da. GH 1926, 633.
azpiadiera-6.1
Orduan, Jainkoak ekarrita, sortzen da begi-zabaltzaile bat. On-Bidea 123 (ap. DRA).
sense-7
7.Amplificador, que alarga, extiende un discurso. Estiloari gatxizkiola, berriz, ez da edatzallea, zabaltzallea, luzatzallea. LekSClar 121.