Harremana

    OEH - Bilaketa

    344 emaitza fama bilaketarentzat

    Sarrera buruan (3)


    Sarrera osoan (341)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    kanta.
    sense-1
    (V, G; Volt 61, SP, Urt IV 156, Lar, Añ, Dv, H) Ref.: A; Iz ArOñ (kántu); Elexp Berg.
     Canción, cantar, cántico. "Kantak o kantak [...] significa [...] 'cantares'." IC I 482. v. abesti, kantore, 1 kantu. Tr. Documentado en todos los dialectos (salvo en suletino) desde mediados del s. XVI. Hay kant en Arrese Beitia (AmaE 141), metri causa según parece. Altuna (33) y P. Iraizoz (YKBiz 13n) cada uno en una ocasión glosan abesti y eresi respectivamente con kanta; por lo demás no lo emplean. En DFrec hay 188 ejs.
    Nola kantak maiz baitire mundukoen ahoan. EZ Man I 4. Noela eta berze kanta spiritual berriak. (tít). EZ Noel 17 (85 kanta espiritual; tbn. en SP Phil 128). Bethi kantatzen dute bethiereko amorioaren kanta. SP Phil 59 (He 61 kantuak). Ene arimak kanta beza amudiozko kanta. Ch III 5, 6 (SP kanta; Mst kantikua, Ip kantika, Ol maite-eresia). Inprimierazotzen ditue ateratzen dituen kantaak. GavS 6. Kanta loiyak. Zuzaeta 68. O zer memória, ikastekó kóplak eta kánta banoak! LE Prog 116. Hitz libroak erraten, kanta arinak kantatzen edo aditzeaz atsegin hartzen dutenek. Brtc 63. Dabiden Salmoak edo kantak. Ub 164. Berba, kanta ta ipuiñ zikiñak esan edo enzunagaz. JJMg BasEsc 112. Bizi bedi Yesus / sakramentadua, / gure kanta santuz / tint alabadua. Añ EL2 183. Gure kanta berriak / erostiarekin. Echag 234. Nere zaldiyarentzat / dozena bat kanta, / argiyak para ditu / itxubak esanta. Noe 60. Kulpa duenak zergatik nuan / kantak jartzera badaki. PE 135. Ire kanta aditzen badik itzul egingo dik erbiyak. Sor AuOst 84. Kanta dezagun batzar danetan / kanta aiñ paregabea. AB AmaE 141. Ardorik ez balitza, agur gure kantak. Ib. 400. Jakiñik, ik dakizkan bezela, itxu batek aña kanta. Apaol 67. Eroturik ipinten nau bere Bizkaiko kanta edo abestiakaz. Echta Jos 312. Entzun zazu zerutik / nere azken kanta. ArgiDL 167. Eskualdun kanta bat. Barb Sup 106. Denbora pasa dibertitzeko / kantak jarri al banitza. Tx B II 177. Sei aizpa dira, kantak diona, / oial batetik jantziak. Or Eus 197. Kanta onen beraren beste bertsio-(eraren) batzuek ere izango [dira] . Lek SClar 108. Orra or kantaren itzak. Ib. 105. Errikoi euskal kanta asko ekizan berak. Alzola Atalak 142. San Juan, San Juan kantia, gaztetan etxean kantetan genduana. Ib. 150. Euskaldun kanta xahar edo berrien erakasterat. Larre ArtzainE 252. Hamaboskarren mendeko kanta zaharrak. MIH 334.
    v. tbn. Cap 107. O Po 63. Hm 104. Gç 138. OA 159. ES 111. CatLav 378 (V 183). Urqz 77. Lar SAgust 8. Cb Eg II 209. DurPl 47. Mg CC 185. Gco II 40. AA III 585. Dh 144. FrantzesB II 27. fB Olg 35. Astar II 145. It Fab 67. Ur MarIl 98. Gy 81. Hb Esk 20. Afrika 126. Arrantz 90. Bil 90. Arr GB 94. Elzb Po 202. Xe 290. Zby RIEV 1909, 396. Arb Igand 54. Azc PB 170. A BGuzur 147. Moc Damu 12. Balad 92 (kh-). Ag Kr 70. Zerb Ipuinak 90. Ox 86. Mok 8. Zub 58. Etcham 74. Otx 201. EusJok 158. Laux AB 34. SMitx Aranz 207. Etxde JJ 208. Txill Let 133. Anab Poli 80. Erkiag Arran 33. Arti MaldanB 215. MAtx Gazt 38. Larz Iru 86. Vill Jaink 123. Izeta DirG 98. Gazt MusIx 223. BEnb NereA 59. Ibiñ Virgil 54. NEtx LBB 287. Lasa Poem 92. Xa Odol 189. Berron Kijote 153. TxGarm BordaB 72. BBarand 72.
    azpiadiera-1.1
    (No ref. a personas).
    Txorionek esango deu / berak dakian kantea. CancAzc 5s (en otra vers. bere dakian kantea). Eder elaea goxean kantatzean, enearen kanteak jo nau biotzean. RS 517. Karnau edo txori baten kanta txit gozoa. AA III 585. [Xoriak] iduri airetako marinel direla, / murruka sortzen dire kanta daritela. Hb Esk 237. Txorien kanta zoragarria aditu zuen goiz eder batean. Arr GB 50. Iratzarri naz lo nengoana bere [ollarraren] kantara. AB AmaE 367. Txindor kantari bular-gorriak, bere kanta zoliakaz, ezeutsan eroan Matiri albista onik. Echta Jos 219. Txori alai ta kirkirren kantak / dira udako albisteak. Ill Pill 3. Txori kantea dabil urduri sasijan. Laux BBa 90. Txoriak beti kanta bikain pozgarriez jarduten dakie. Erkiag Arran 101s. Basoak ostoz aberastu dira, ta txorien kantak ez dute itzalen kezkarik. NEtx LBB 194. Beretzat bakarrik nai / iturritxoaren / kanta txanbeliña. Ib. 258. Apirilean entzuten diren xori kanten oihartzuna. Xa Odol 198. Ez zuten esnaaziko [...] txorien kantak ere. Berron Kijote 98.
    azpiadiera-1.2
    (Como segundo miembro de comp.). "Pastorela, arzaikanta" Lar, Añ. "Erri kantak maite zituen (G-azp)" Gte Erd 199.
    Zemaren indarrak hautsi baitziren salmo kantaz. SP Phil 467 (v. tbn. salmo- (salmu-) kanta Añ MisE 75, Or Mi 129). Irugarren otsaldia. Arzai kanta. GavS 21 (v. tbn. artzai-kanta Echag 247, Gazt MusIx 161). Irakurri ditut Gabon kantak. Lar Carta a Gandara 162 (v. tbn. Gabon-kanta GavS 1, GavonC (1764) BAP 1966, 159, Azc PB 269, Lek SClar 115, Alzola Atalak 140, Berron Kijote 137, MEIG I 77). Alan ikasi eutsan ingeles-kanta edo erezi bat. A BGuzur 117. Eugaz yabilk mutil-kantea. Laux AB 71 (18 mattasun-kanta). Erri-kanta. SMitx Aranz 40n (139 damu-kanta). Belaunikatu zan bere aitaren gorputz ondoan eta onela abestu zun bere il-kanta. Etxde AlosT 95 (v. tbn. il-kanta NEtx LBB 359). Izakien maite-kanta birloratsua. Erkiag Arran 185. Ainbeste erri-kanta, alako biotz min eta samin-kutsua dariotenak. Vill Jaink 122. Barne-kanta. Onaind (in Gazt MusIx 203). Gizonak [...] erregukantak entzun [arren] [...] ez eutsen jaramonik egin. Alzola Atalak 42. Alor-kantak. Ibiñ Virgil 65. Etsipen-kanta. Berron Kijote 151. Mezaren laburpena lehenbizi, euskaraz eta latinez, eta elizkantak. MEIG II 95.
    v. tbn. It Fab 55 (txitxar-). Mde Pr 41 (herri-).
    azpiadiera-1.3
    (Como primer miembro de comp.). v. infra KANTA-PAPER, KANTA-SOINU, etc.
    Kanta-hotsez dugun lauda / Iainkoaren izena. Hm 59. Kanta-alosien bidez enorantziaren kontra egiten den gerla ohorezkora. ES 175. Eskuan zadukan liburua kanta bilduma bat zen. Dv Telem 34. Orduko kanta-jardunak, penitentziketak, aldaretako irudi pasiokoiak... SMitx Aranz 137. Gure kanta-neurtitzak oso astun gertatzen dira irakurtzean. Or Poem 519. Egunoro ukitzen naute pakerik eman gabe. Kanta-leloak iñoiz emaiten dit oro, ixiltzen diranean. Or Aitork 286. Bilbon asita, erririk-erri, / asi du kanta-mataza. NEtx LBB 287. Omeroren kanta-olerkiak gordetzeko aintzat autatu zuana. Berron Kijote 80. Cancionero musical de los siglos XV y XVI deritzan kanta-bildumak. MEIG I 223.
    azpiadiera-1.4
    Cantilena, frase o tema repetido con insistencia. "Estribillo, discurso repetititvo y aburrido. Demokrazia ta demokrazia aspertuta najak beti kanta berdiñakin" Elexp Berg. "Beti kanta bardina (V-arr)" Gte Erd 154.
    Jesusen izenian padezidu edo Jesus ikustia gaiti ill, da Teresaren betiko kantia. fB Ic II 294. Jaungoikoak nai badau au edo bestea, / Pedro, nik gura neuke aurten egitea; / au da gure Petraren betiko kantea. AB AmaE 294. Atzoko kanta berdiñ / berdiña degu gaur: / "Pasa ezian eztek / arrapatzen samur!". Olea 26.
    azpiadiera-1.5
    Aspaldian ari aiz / bertso eta kanta. Uzt LEG I 319.
    azpisarrera-1
    KANTA-ARTE.
    Kanta-artea, estribillo, bertso-paper zaarretan. AZavala (comunicación personal).
    azpisarrera-2
    KANTA-BELAR.
    "Kantabelhar, herbe aux chantres, le vélar commun" Hb.
    azpisarrera-3
    KANTA-DURUNDAZ.
    Haciendo resonar cánticos.
    Irukoitzaren Elizattora / jende-saillaren lerroa, / begiak apal, biotza goian, / kanta-durundaz dioa. Or Eus 258.
    azpisarrera-4
    KANTA-ERREPIKAZ.
    "Canere, [...] kantaz egon, kanta errepikaz egon" Urt IV 149.
    Garbiki eta klarki emaiten baitute aditzera zer muetetakoak diren, batzuek janbaz, [...] eta finean bertze batzuek kanta errepikaz. ES 168. Aditurik kanta errepikaz zagola. Elzb PAd 5.
    azpisarrera-5
    KANTA-ERREPIKOTSEZ.
    azpisarrerakoSense-5.1
    a) Cantando a plena voz.
    Zapatain bat goizetik arratsera / kantarrapikotsez ari zen. Arch Fab 225. Ardiak korralialat bildu bezain sarri, laur artzañak, khotxuska bedearekin, jeitxen hasten dira, ez bethik khantarrapikotsez. GH 1935, 404.
    azpisarrerakoSense-5.2
    b) Repicando.
    Egun hortan, 10 orenetan, munduko zeñiak oro, [...] khantarapikotsez ariko dira. Herr 27-9-1962, 3.
    azpisarrera-6
    KANTA JO.
    "Cantar, kantea yo" Izt.
    Afal-artean jo zuten kantatik ugari. "Se cantó". Or Eus 61. Baña aurretik neri tokatzen zaidan kanta jo bear dizuet. NEtx Antz 114.
    azpisarrera-7
    KANTA-KANTARI.
    Cantando. Cf. KONTU-KONTARI.
    Urretxindor ori ago / kanta-kantari zugatzan! Laux AB 58. Uso-egalda doa korutik / Salbea kanta-kantari. SMitx Aranz 135. Jan-edanaz bapo egin ondoren, kanta-kantari ekin eutsen. Erkiag Arran 121s. Kanta-kantari daude / txoriak zeruan: / kanta-kantari daukat / biotza barruan. NEtx LBB 298. Kanta-kantari dabil / aizea basoan: / kanta-kantari nabil / ni aren alboan. Ib. 299. Dexente beteta etozan, kontu-kontari eta kanta-kantari, irurak umore onean. Alzola Atalak 38. Mendi ta zelaietan barrena kanta-kantari ta soiñu-joaz ibiltzekoa. Berron Kijote 82.
    v. tbn. Gazt MusIx 79. Olea 244.
    azpisarrera-8
    KANTAK EMAN.
    "Kantak ematea, composer une chanson. Kantak ematea norbaiti, chansonner quelqu'un" Dv.
    azpisarrera-9
    KANTA-LEKU.
    Coro (lugar). "Chorus, khoroa, kantalékhua" Urt V 5. v. kantaritegi.
    Kanta-leku (coro) xoill ederra du. Iñarra EE 1893, 10.
    azpisarrera-10
    KANTAN.
    Cantando. v. KANTUAN.
    Uda igaro dezu / erausian, kantan, / ni nebillen artean / lertzen lan eta lan. It Fab 56. Aditzeak emango / dizkizuet kantan, / sekula ez naiz ibilli / biar eztan plantan. PE 90. Kantan ua aiñakorik ez baita saillean. Or Eus 363. Iñoiz ez dira zahartzen, ez eritzen; kantan eta dantzan diraute beti. Mde Pr 267. Jelkhi Gaixtakin eta Tzarrafer khantan. Casve SGrazi 80.
    azpisarrerakoSense-10.1
    Abiatzen da kanta errepiketan. Arb Igand 54.
    azpisarrera-11
    KANTA-PAPER (-papel V-gip, G-azp) Ref.: Elexp Berg; ZestErret .
     "Versos y canciones impresos en una hoja que se vendía en las ferias hasta la última guerra. Nik sasoi baten e, kantapapela gaur erosi plazan da illebete orduko dana, jota seto, buruz" Elexp Berg. v. BERTSO-PAPER.
    Ni ere gazte denboran zalia ninduban kanta-papelak irakurtzeko ta ekarriko dizkiat. Moc Damu 8 (26 kantapaper). Kanta-papera saltzen dalako / oso afizionatuba. JanEd II 84. Kanta-paper au biar bezela / etzan erreza ditatzen. Tx B II 93. Kanta-papelak saltzen ziezten mutillai ta neskatxai. TAg Uzt 201. Bederatzi "kantapaper" baditugu Arantzazuko artxiboan. SMitx Aranz 195n.
    azpisarrerakoSense-11.1
    "Kantapapel-saltzaile. Kantapaperak ferietan-eta saltzen zituena. Kantapapel-saltzailliak orduan egoten zien plazetan" Elexp Berg.
    azpisarrera-12
    KANTARAKO.
    Para ser cantado.
    Tankera berriko neurtitzook kantarako ez baiña mintzorako egiñak dituzu. Or Poem 518.
    azpisarrera-13
    KANTA-SAIO.
    Sesión de canto.
    Au esan-ta amaitu zuan auntzaiak bere kanta-saioa. Berron Kijote 130.
    azpisarrera-14
    KANTA-SOINU.
    Canción; melodía, música cantada (no sólo ref. a personas). "Canción" Añ.
    Linboko Aita Sanktuak esan zituezan kanta-soñu gozoak Jesu Kristori. Añ EL1 108. Iñauterian ageri dute / bertako kanta soñubak. Echag 115. Txoritxoen kanta-soñu zoragarria. Arr GB 55. Agur zure gois txorrotxiotsuak / ta nire lengo kanta soñuak. AB AmaE 387. Ardau ta beste edari artean kanta-soiñu ta dantzariak bere ikusiko ditue. Erkiag BatB 134. Jainkozko argitasunak somatzen dabez mojak, aingeruen ego-otsak eta neskutsen kanta-soiñuak. Onaind STeresa 110.
    azpisarrerakoSense-14.1
    Aldrak eta aldrak datoz, kanta soiñuz, deadarka ta zarataka. Erkiag BatB 145. Artzaiak txistu, ardiak beka, / danak dauz kanta-soiñuan, / mendi onetan aurkitutzen naz / zorioneko lekuan. BEnb NereA 40.
    azpisarrera-15
    KANTAZ (SP, Urt, A).
    Cantando. "Kantaz dago, il chante" SP. "Canere, [...] kantaz egon" Urt IV 149. "Kantaz doa, va cantando" A. v. KANTUZ.
    Kantaz eta eresiaz daramate zerura. EZ Man I 132. Kantaz baizen minzatu nahi elukeienak. SP Phil 328 (He 329 kantaz). Israeldar neskatxak hau aditu ta asi ziran kantaz esaten: [...]. Mb IArg I 350. Yoaiten da etxerat, kantaz bitoria. Hb Esk 171. Kantaz banatuko det / milagruen fama. Bil 137. Guziak emaiten dire kantaz, uholde baten pare kantuaren airean. Barb Sup 60. Gantzutzen dire bi emaztekiak, erdi kantaz diotelarik: [...]. Barb Leg 141. Neure mattez milla gixon / kantaz yabiltzak landetan. Laux AB 50. Len dena kantaz egiten zunaten. Or QA 192.
    v. tbn. Hm 74. Zby RIEV 1909, 108. Arb Igand 138. Zerb Artho 98.
    azpisarrerakoSense-15.1
    (No ref. a personas).
    Hegaldaka dabiltzan eta kantaz daudezin xori doatsuak bezala. SP Phil 59 (He 62 kantaz). Aditzen du kantaz oillar hauzoko bat. Gy 269. Errexinola kantaz. Hb Esk 152. Xoxoak oihanetik kantaz hasi arte. Barb Sup 44. Xoriak ari dire kantaz oihanean. Zerb Azk 8.
    azpisarrera-16
    KANTAZKO.
    (Adnom.).
    Naturaleziaren kontrako, sodomijako, ganadubagazko, berbazko ta kantazko pekatu loi guztien desiua. fB Ic II 269.

    kanta

    kanta
    << kalma 0 / 0 karga >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper