Harremana

    OEH - Bilaketa

    344 emaitza fama bilaketarentzat

    Sarrera buruan (3)


    Sarrera osoan (341)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gutiziatu.
    sense-1
    1. (BN-arb-baig; Urt I 154, Ht VocGr , Lar, Añ, VocBN (-th-), H (+ -th-), A); kutiziatu (Añ); gudiziatu (Foix) Ref.: Satr VocP ; Gte Erd 251. (Agrupamos en esta primera acepción los datos lexicográficos que no aclaran suficientemente su uso trans. o intrans.).
    (Aux. trans.). Desear, codiciar. "Antojársele a uno" Lar, Añ. "Désirer" Foix. "Apetecer" Satr VocP. "Maite da Aiherran neskarik gutiziaturena (BN-arb)" Gte Erd 251. Tr. En la tradición septentrional se documenta en Leiçarraga y en otros autores desde la segunda mitad del s. XVIII. Al Sur es menos frecuente: se recogen ejs. desde CatBurg (7) y se documenta por última vez en Legaz (7).
    Eztuk guthiziaturen eure hurkoaren emaztea. Lç Ins D, 7v. Besteren ondasunak ez kutiziatzea. Ub 169 (27 gutiziatu). Ohoratua izatea gutiziatuz. Dh 108. Berari bezala bertzeeri ongia gutiziatzerat ekhartzen du. Arb Igand 66. Goiz ontzen diren pikoak gutiziatzen zituen ene arimak. (Mich 7, 1). FIr 133 (Ax 171 (V 115) desiratzen). Gizonak gauza bat gutiziatzen du ta patuak beste bat eskeintzen dio. Arti Ipuin 76. Ez nuke nehori zorionik ez kendu ez gutiziatu nahi. JEtchep 75. Aintzinetik gutiziatzen dakogu ongi ethorri hoberena. Herr 21-7-1966, 2. Maiz gutiziatu duela euskaldunentzat erdarazko obra miresgarri horren euskaralat itzultzen. Lf ELit 155.
    v. tbn. Mih 109. CatLan 14. Arch Fab 203. MarIl 69. Prop 1876-77, 100. DicM (ed. 1877), 71. Lap 11 (V 8). Zub 63. Zerb IxtS 38. Mde HaurB 104. Xa Odol 68. Kutiziatu: AA II 133. Añ CatAN 7.
    azpiadiera-1.1
    (Ejs. con formas no finitas y cuyo uso trans. o intrans. no es suficientemente claro).
    Emakume bati begiratzen dionak kutiziatzeko, bere biotzean bekatu egin du. Lard 380 (78 gutiziatu (trans.)). Gutiziatzeko litake etxe guzietan bat izan dezaten. Ip (in Jnn SBi II (v. tbn. gutiziatzeko liteke en Dh 110, quien emplea normalmente aux. trans.)). Geroago eta gutiziatugo, buruz artu nuen euskeldun zaarrekin eleketan edo izketan aritzeko. FIr 157 (cf. supra (trans.)). Barruban gordeta zer egon ete-lettekian ikusteko gutizijaturik, idegi egin dau. Otx 51.
    sense-2
    2. (SP (-th-), Dv, H (+ -th-)).
    (Aux. intrans.). Encapricharse, desear, codiciar. "Guthiziatzen naiz zure ikhustera, le désir me vienne de vous voir. Guthiziatzea zerbaitez, être désireux de quelque chose" SP. Tr. Lo emplean autores labortanos hasta mediados del s. XVIII; además, en el s. XX, los bajo-navarros Etchepare de Jatsu y Barbier. Cf. supra el apartado de formas no finitas.
    Lagunaren onhasunari guthizia ez-zakitzala. Mat 117 (v. tbn. con dat. en SP Imit III 16, 1, CatLav 136 (V 71), Prop 1906, 88). Gutiziatzeko zortzi duk dohatsutasunez, / nola azaketen egin titxoso ontasunez. EZ Man II 201. Enzun zuenean errege hark Semiramis haren edertasunaren fama, kilikatu zen, gutiziatu zen. Ax 344 (V 229). Guthiziatzen bazara eztituzun aberatstasunez. SP Phil 265. Bere haragia guthiziatzen dela espirituaren kontra. Ib. 436. Erreputazino onaren dorrea ezartzera gutiziatzen bazarete. ES 188. Ez zare gutiziatuko bertzerenaz. He Rom 13, 9 (TB ez duzu gutiziatuko; v. tbn. Rom 7, 7). Lagunaren hontasunari gutizia ez gaizkola. CatGartz 980. Azari oharturik eta hartaz gutiziaturik. Barb Leg 137. Ikusazue zonbait etzirenez gutiziatuko Amikuzeko etxalde ederrean sartzeaz. JEtchep 51.
    sense-3
    3. Tentar, agradar.
    Hala-nola bazkari on batean jateko gozoenak gutiziatzen baikaitu, aziendak orobat hautatzen dira bazka hobeenaz. Dv Lab 264.
    azpisarrera-1
    EZIN GUTIZIATUZKO. "Indésirable" T-L.

    gutiziatu

    gutiziatu
    << gurutze 0 / 0 1 haina >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper