OEH - Bilaketa

344 emaitza fama bilaketarentzat

Sarrera buruan (3)


Sarrera osoan (341)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
xerkatu.
tradizioa
Tr. Documentado desde finales del s. XVI en textos bajo-navarros (tbn. en algunos labortanos de influencia bajo-navarra), suletinos y roncaleses; entre los occidentales lo hallamos en Ibiñagabeitia (que usa el part. xerka ). En la tradición suletina hay txerk(h)atü en Maister, Etchahun (junto a xer- ), Inchauspe, Xikito, Constantin y Larrasquet, y xerk(h)atü en Mercy, Xarlem y CatS. Encontramos txerkatu en Hualde, Mendigacha y en unos versos bajo-navarros (FrantzesB I 12), y xek(h)atu en algunos textos desde finales del s. XX.
sense-1
(SP; -kh- Urt I 378, Chaho, H), txerkatu (L, BN, S, R; Aq 193 (AN); -kh- Gèze), xekatu (BN-baig), zerkatu (SP) Ref.: A, Lh (txerkatu); Lrq (txerkha); Satr VocP (xekatu) .
Buscar; procurar. " Xerkatzea, zerkatzea, chercher, bilhatzea. Banoa xerkatzera, je vais chercher, banoa bilha" SP. "Buscar, seguir los pasos" Satr VocP. .
Halaber suplikatzen nitzauzu auktore pare bat nahi derautazun xerkatu neure duhurian. CartEspBN 449. Xerkha eta ediren zenezan expedient [...] behar bezalakorik. Etchart 1.1r. Bere bekhatiez, eta bere herioaz ordu onez orhiturik salbatzeko bide ona xerkatu eta ediren baitzian. Tt Onsa 46. Edertarzüna, eskriptüra saintan behar da txerkhatü. Mst I 5, 1 (Ip txerkhatü; SP, Leon bilhatu, Ch, Pi bill(h)atu, Ol billakatu). Txerka ezazü zure bizitziaren xehe ikhertzeko thenpora propi bat. Ib. 20,1. Birjina Seindiak eta Sein Josefek eraman züten Egiptora Herodesen krüdelitatiaren ebitatzeko, zoinek xerkatzen baizien hilarazi nahiz. CatLan 39. Zer behar da xerkatü examen huntan? --Zer bekatü izan den gure pensamendietan, gure hitzetan, gure obretan eta gure omisionetan. Ib. 144. Xerkatzen baduzie, untsa xerkazazie. AR 28. Hainitzek xerkhatuko dute hartarik pasatzea eta ez dute ahalik izanen. Brtc 141. Nik xerkatüko deriñat / senhar gei bat aberatsagorik. Xarlem 111. Sira, eztezazüla seküla / phensa rendatzia, / ordian xerkatzen düzü / ororen galtzia. Ib. 1324. Noiz ere infernu guziak, gure kontra enferratua xerkatuko baitu gure arimen irestea. JesBih 442. (426 -kh-) Ihun sos bat ebatsi gabe ez eskandalik txerkhatü. Etch 234. Barkoxeko lürretan ez xerka Etxehun. Ib. 128 (txerka en la versión de Etxde JJ 179). Dukezu ediren xerkatzen duzuna. Gy 192. Nor berak xerka beza / aldeko laguna. Bordel 125. Zeren eskatan den orok, errezibitan du; eta txerkatan dionak, erdeitan du. Hual Mt 7, 8. Egin dütügün bekhatiak oro arrankürareki xerkatü. CatS 82. Gure deputatuek ez zuten deus ere xerkhatzen nola Erlisionearen kontra herrarik itsuena erakustea. Elsb Fram 62. Zoinek xekhatzen edo bilhatzen baitute erlijionearen eta erregen aurdikitzea. Ducq 37. Galdü ükhen düzü eta hirur egünez mingazki nigarstatü eta arranküra handienarekin txerkhatü düzü. Ip Hil 135s.
( s. XX) Galda zazue eta izanen duzue, xeka zazue, hatzemanen duzue. Serora ttipiak 12. Kemen lein txerkatan digu izeia, ezik lerra, etxe edo borda egiteko. Mdg 130. Bada ere ximia gaizen txerkatzeko / eta astronomia izar ideiteko. Xikito 5. Hartü zütien elizaren huntarzünak bena etzien txerkatü apezer gosez arnega-eraztia. Const 23. Bere büieki txerkátzen ziá núla galeáziko zéièn kostüma gáxto húa. Lrq Larraja RIEV 1935, 143. Gauaz Mayi nuzu, egunaz oreina, / etxeko zakurrek xerkatzen nutena. Balad 173. San Mark, arthorik balin baduk, bota zak (lurrera): ezpaduk xerka zak. (BN-ciz). A EY III 35. Ez diat gehiago xerkatuko! JEtchep 113 (35 xekatu). Naiz ta uztarririk lepogaineratuko ote zien beldur izan, eta, maiz, adaxken (adartxoen) aztarnak beren bekoki leunetan xerka. "Quaesisset" . Ibiñ Virgil 49. Dirua die gu baitan xerkatzen, eta ez bihotza. Larz Iru 108. Hor da ere gure adimenduaren argiarekin xekatu, guretu eta zerbitzatu behar dugun politika sanoa. Gazte 1963 (6) (ap. DRA ). Handi ala ttipieri, Jainkoa dutenaz geroz xekatzen, komentua idekia zakote. Othoizlari 10-1975 (sic., ap. DRA ). Ximistak zelia dialarik urratzen, Biarnesa kanpuan ihurk ez txerkatzen [escrito leherka-, sin duda errata por tcherka-] . EZBB II 134. Munduko lau hegaletan xekatzen zutela Suizatik edozein ugarteraino, eta azken azkenean Filipinetan aurkitu. Herr 8-2-2001, 8.

v. tbn. Mercy 32. AR 67. Jaur 401. ChantP 132 (-kh-).
azpiadiera-1.1
(Aux. intrans.).
Ez baitugu ezagutzen fama zuzenagorik, liburu xaharretan xerkatu gira, zoin zitazkeen gereziketa eta fruitu-aberastasun horren ithurburuak. Lf Murtuts 1.
azpiadiera-1.2
"Interroger, entorrogatzea, xerkhatzea " Ht VocGr 376.
azpiadiera-1.3
Buscar (como enemigo), provocar.
Vandeako partia / hain da pozoindatia, / debruz poseditia, / bizpairur urte huntan / beti gitu xerkatu. Iraultza 127.
azpiadiera-1.4
(Part. en función de adj.).Solicitado.
Hire azinda beti ederrenetarik, zaintzen baitituk artoski, eta ain xerkatiak izanikan yinen zauzkik ahurrerat erosliak. Zub 41.
xerkatu
<< xauxun 0 / 0 xirmi-xarma >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper