OEH - Bilaketa

250 emaitza deabru bilaketarentzat

Sarrera buruan (9)


Sarrera osoan (241)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
mehatxu.
sense-1
(L, B, BN, S; SP, Urt V 434, Ht VocGr 384, Aq 956 (AN), Lar in Aq 1445, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H), meatxa (G; Lar, (G, AN), Izt VocC) Ref.: A (meatxu, meatxa); Lh; Satr VocP; Izeta BHizt2 .
Amenaza; reprensión. v. beaza, dixidu. Tr. Documentado en la tradición septentrional desde Leiçarraga. Al Sur se encuentra en Mendiburu, Lizarraga de Elcano, en un texto de Lesaca de mediados del s. XIX (ETZ 255 miatxu ) y en algunos autores modernos. Me(h)atxu es la forma gral. Hay además un ej. de miatxu (v. ref. supra ) y, salvo errata, mehaxu en sendos ejs. de Tartas y Etcheberri de Sara. En DFrec hay 36 ejs. de mehatxu .
Eta mehatxurekin debeta zitzan ezlezaten manifesta. Mt 12, 16. Mehatxu bat ezarten du dioela: [...]. Ins D, 3v. Ikhasia aizen gero eztagien faltarik / Iainkoaren aitziñean eztuken mehatxurik. EZ Man I 137. Mehatxu handiarekin / hitza zioten egin: / Pilatus, etsi ezazu / Jesus kondemnatzera / edo ezperen [...]. EZ Noel 96. Ordea benturaz mehatxu hek, eztira mehatxu baizen izanen. Ax 617 (V 397). Mehatxu poruzuak gupida ditu eskuak. "Celui qui menace avec grand bruit" . O Pr 315 (v tbn. Po 45). Eta zuek, nausiak, gauza bera egiozue hei, utzirik mehatxuak. He Eph 6, 9. Mehatxü orotan behar nikezün ümiliatü. "Ideo in omni reprehensione" . Mst III 46, 5. Zure mehatxu, adirazte ta onezko kastigu guziez irri egin [dut] . Mb IArg I 122. Heien mehatxu handiak, guziak alferretan izan ziren. Lg I 354. Bear da meatxu bezanbat loxentxu. (116). LE-Ir. Tiranoen mehatxu eta pertsekuzione guziei kasurik egin gabe. Jaur 390. Mehatxüreki galthatü. '[Ils] demandèrent avec menaces' . Etch 348 (tbn. en ChantP 334). Ez zen behatü nahi aita eta amen aholkier ez mehatxier. Ip Hil 55. Gezur, ahopaldi itsusi eta mehatxu dariotela. HU Zez 99. Han berean, nere beharri ondoan, mehatxu batean bezala, boz bera entzun nuen. "Comme dans une menace" . Barb Leg 149. Ezetz eta ezetz ihardetsi zuen mehatxu guzien gatik. Zerb IxtS 75. Oro elhe dorpe, oro mehatxu [...] alabaren kontra. Lf Murtuts 53. Kontzientziak badu / Zernahi meatxu. LuzKant 106. Ez nuela orratio mehatxu bat ere atera. Mde Pr 105. Mila mehatxurekin Morori galdetu zioten Uztaritzeko karrikarat gida zetzan. Zerb Azk 35. Neguko ekaitzean [...] meatxu izugarria [da arbolen igitzea] . Txill Let 32. Mehatxu zerbait gordetzen duen aroaren maltzur aire harekin. Larre ArtzainE 126.
v. tbn. Ch III 35, 2. Egiat 225. Brtc 178. LuzSerm 279. Prop 1876-77, 4. Ox 197. Vill Jaink 161. Ardoy SFran 259.
azpiadiera-1.1
Turkoekin gerla mehatxuak zirelakotz.Laph 168. Fedea flakatzen hari da gure Eskual-herrian? [...] Bada hor mehatxu bat. Lap VII (V 2). Heriotzaren mehatxuak nun nahi barrandatzen gitik. Zub 62.
azpisarrera-1
MEHATXU-EGILE. Que amenaza.
Zuri mehatxü egilen kuntre erraiteko düzüna. "Exprobrantibus tibi" . Mst III 13, 3.
azpisarrera-2
MEHATXU EGIN (Urt V 436). Amenazar.
Zeinek [...] gaizki egiten zeraukatenean, ezpaitzuen mehatxurik egiten. 1 Petr 2, 23 (TB, IBe mehatxurik egiten; He dixidurik egin, Dv dixidurik arthiki ). Auheretan igorri gutuzu mehatxu egitera gizon hari, gizon hura eztuzu beldur nehoren. Tt Arima 55. Zenbatenás yágo meátxu itenzióten uztekó fedea, sándak yago defénda ta lauda. LE Doc 197. Petirisantsi egin zioten / mehatxu, erasi: / [...] ez duk eginen ihesi! Etcham 187. Oldar izigarrian guri mehatxu eginez erhiaz. Larre ArtzainE 158.
azpisarrerakoSense-2.1
(Con modificadores).
Eta hari egiten derautza bere mehatxuak eta egotzten derautza maradizinoak. Ax 585 (V 376). Mehatxu hori bera egin du gure salbatzailiak guri orori: [...]. Tt Onsa 28. Baina haren malezia ororen oroz goiti zoela, [...] agertu da [...] eta mehaxu handirik egin bere abariziaz. Tt Arima 123. Egiten derien mehatxürik handiena da ütziren dütiala [...] bere hitz saintiaren gosian. Bp I 18. Mehatxürik garratzenak egin biziuaren kuntre. CatS IV. Halako mehatxuak zituzten ere eginak [...]: Ravachol hiltzen badaukute, erreko dugu burregoa. HU Aurp 46. Asko lotsatu nahi zituen / mehatxu batzu eginik. Mattin 92.
v. tbn. Mb IArg II 332. Lap 146 (V 65).
azpisarrera-3
MEHATXUZ. "Par menaces" SP. "Batzuk balakuz, bertzeak meatxuz (BN-baig)" CEEN 1969, 201. v. mehatxuka.
Defenda diezegun mehatxuz eztakizkión gehiagorik minza izen horretan nehori-ere. Act 4, 17 (IBe mehatxuz debeka diezaiegun, He, TB mehatxurekin; Dv larderia detzagun). Lausenguz edo mehatxuz / hartara lixturturik. EZ Eliç 117. Haien züzenen gordazaliak bortxaz, mehatxüz edo nola nahi. FPrS 26. Jendeak bortxaz bereganatzen zituelarikan, batzuek mehaxuz eta bertze batzuek lausenguz. ES 389. Ene ungi egiñak esker gaitzez pagatuak izatu dire. [...] ene doktrina afruntuz eta mehatxus. "Reprehensiones" . Ch III 18, 1. Eta aitziñean zihoazenak mehatxuz zegozkon zegoela ixillik. " Increpabant eum ut taceret" . He Mc 18, 39. [Gurasoak] bada esanez, mehatxuz ta behar den aldian zeatuz, adirazten dio bere zenzatu ta ondu beharra. Mb IArg I 119. Mehatxuz esaiozu: deabru txarra [...]. Mb IArg II 288. Han enganioz eta mehatxuz herxatuak atxiki zituzten. Laph 106. Beren errabian mehatxuz hasi ziren Haritchabaleten kontre. Const 31. "Isabela, kontuz!" esan zion mehatxuz. Mde HaurB 42. Zihorra mehatxuz astinduz otseinaren buruaren gainetik. Ib. 85. Erakutsi nien mehatxuz ukabila. Arti MaldanB 196.
azpisarrera-4
MEHATXUZKO (AN, BN, S ap. A; Urt, Dv; meatxazko Lar, Añ (AN)). "Comminativus, dixiduzkoa, mehatxuzkoa" Urt V 434. "Juramento [...] conminatorio, meatxazkoa" Lar y Añ. "Mehatxuzko hitzak, paroles de menace" Dv.
Halaber, badira bertze iuramentuak, batzuk mehatxuzkoak eta bai maradizinozkoak ere. Ax 258 (V 172;
v. tbn. otro ej. en la misma pág.). Jainkoaren hitz on eta mehatxuzkoak. Lap 410 (V 187).
mehatxu
<< mari 0 / 0 menderakaitz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper