1.
(L, B, BN-baig; Lar, VocBN, Dv),
ximikatu (O-SPAd 881→SP, ArchVocGr 209, Dv, H),
ximikotu (H),
tximikatu (R, S; Gèze)
Ref.:
A(zimikatu, tximikatu);
Lrq(tximikatu)
. Pellizcar."Pincer"SP.
"1. pincer, serrer la peau entre les doigts ou autrement. Odoleraino ximikatu nau, il m'a pincé jusque'au sang [...]. 2. enlever des parcelles à une substance par pincées. Ogia ximikatzea, enlever des pincées au pain, l'entamer par pincées"H.
Bataren eror arazitzea, bertzearen beltztea, aldekoaren ximikatzea, erho bati min egitea. SPPhil 329 (He 330 ximiko egitea).
Asi zan purrustaka bein batari imurtxi, gero bestea tximikatu, zañak eten, besangak ausi [...]. IztC 165.
Begiko ileak itxindi batekin erretzen diotzate eta gorphutzeko larrua trukes batzuekin zimikatzen. Prop 1876-77, 19. Lokhartu nintzaion bizkarrean eta zangotik egin zaitan zimiko: Zergatik zimikatzen nauzue? Lo hagoenean dorpheago haizelakotz. Prop 1910, 173.
(ap. DRA)Puttikoak gatuari buztana ximikatu eta hunek hixtuño batekin patta luzatu. SoEgHerr 23-5-1963, 1.
sense-2
2."
Ximikatzea, [...] au fig., critiquer, railler, blesser par des paroles malveillantes"H, que cita a Etcheberri de Ziburu. Asko aldez gure ondra zinduten ximikatu. EZMan I 83.
Ezin uka, zerbaitek ximikatzen, joiten edo, behar-orduan, toleatzen gaituela, xuxen-bidetik zeiharkatzen girelarik. LfGH 1952, 77 (ap. DRA).
Arras gizon plantakoa [Dalis jandarmea] etxen bezala bere kanpoko lanetan, denek maite ginuen. Bixtan da, nor edo nor izan dela hartaz ximikatua, hutsean girelarik ere nahi gintazke berbal batetarik eskapatu. Herr 14-12-1961, 2.
sense-3
3.tximikatu (Lar), ximikatu. "Compungirse, [...] biotza tximikatzea" Lar. Beldur batek ximikatzen zion bihotza, gauzak ez zituen garbi ikusten. JEtchepGazte 1957 (11) (ap. DRA
).