Harremana

    OEH - Bilaketa

    545 emaitza batak bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    txarrantxa.
    tradizioa
    Tr. La forma txarrantxa se documenta en textos meridionales y xarrantxa en los septentrionales y en un ej. de Inzagaray.
    sense-1
    1. (V, G, AN, R; Lar, Añ, Izt 102v), xarrantxa (AN, BN; SP, Dv, H), zarrantxa (Añ), txarranza (Izt 102v) Ref.: A (txarrantxa, xarrantxa); Iz Als (txarrantxikin); Iz LinOñ 178; Elexp Berg; ZestErret .
     "Séran" SP. "Rastrillo para el lino" Lar. "Affinoir de peigneur de lin" Dv. "Carda, instrumento que sirve para separar el lino de la estopa" A. " Txarrantxikin bi klase, ee? Bat fina geatzen zana, txarrantxan geatzen zana, fina; eta besti [...] " Iz Als. Hay tbn. txarrantxa en Izt C 233, sin trad., en una lista de herramientas de labranza. Cf. JE GH 1924, 394: "Bazen lan hortako frantsesez 'poisset' deithu tresna bat: taula bat xutik, sahetsean arteka batekin. Arteka huntan sartzen ohi zuten [...] ahurtara bat liho zango [...]. Gero makila mehar xorrotx batez luzera joiten zuten, phiru larrien arrailtzeko. Gaude taula hari etzakotenez erraiten xarrantxa".
    Penatzeko lanabesak han dire aurkhituak [...] Orraze eta xarrantxak baita orratz meheak. EZ Man I 103. Txarrantxia deritxon / orrazi askatuban. Mg PAb 144. Kukusturik dagozan lino gijaubak, daruez barriro txarrantxara, ta an erbatzak juakoz. Ib. 139. Gero darue [linua] txarrantxetara ganak aterateko. Ib. 138 (quizá forma nominal de txarrantxatu). Largaten ditugula / bertan kukusturik, / eta txarrantxarako / ederto gijaurik. Ib. 146. Ni, nere etxetik urruti, ez-ezagunen artean, txarrantxa gaiñean etzandakoa baiño areago nabil. NEtx LBB 80. Txarrantxarekin [liñoa] arrotu ta bigun-bigun jarri, ta orduan aria egin, gizonezkoak txabilan da emakumeak ardatz txikiakin. BasoM 27.
    azpiadiera-1.1
    Cf. VocNav: "Charrancha, en el sentido de espada grande, dice Cejador que se usa en Alava y Navarra".
    Bijamonerako aurrez-aurre bat, desapijo bat, itundu eben. Ez batak ez bestiak gura eben burrukarik ezpatakaz, txarrantxakaz edo pistolakaz, edo olakoekaz. Kk Ab II 29.
    sense-2
    2. (G-to-bet-nav, AN-5vill, L-ain ap. A), xarrantxa (V-arr-oroz ap. A; H), sarrantxa (V-arr-oroz ap. A). "Collier à pointes d'un chien de berger" H. "Carrancla, collar de hierro de los perros" A. v. LEPA-TXARRANTXA, s.v. lepo.
    Xarrantxa lepondoan jarri-ta, atariyan lotuko ninduen. Inzag Eusk 1926, 125.
    (G-azp-to-bet). Ref.: Zt; Iz To (itxitura); ZestErret. "Alambre de pinchos" Zt. "Txarrantxakiko ixtura, la cerca de alambre con púas" Iz To (s.v. itxitura).
    Iñun burnirik badu, / aiek erdoi-mantxaz; / atzeko tapa, berriz, / lotuta txarrantxaz. Zendoia 207.
    sense-3
    3. (V-ple, Sal, S), xarrantxa (B, BN-baig, S; H), sarrantxa (B, BN-baig), txarrantxo (A Apend) Ref.: A (txarrantxa, xarrantxa, sarrantxa); Lh (xarrantxa); Izeta BHizt2 (xarrantxa) .
     "Gourmette à dents d'un licol de mule" H. "Especie de freno que lleva el macho en el cuello, no dentro de la boca" A. "Sobarba, especie de freno para los asnos y caballos. Xarrantxak larrutu diakok mandoari kokotz-azpia, la sobarba le ha desollado al macho la parte baja del hocico" Ib. "(S-saug), mors" Lh. " Txarrantxo, cosas de hierro, paralelas del cabestro" A Apend. . Cf. VocNav: "Charrancha, [...] pieza de hierro curva con dos filas de sierra que se les pone a las caballerías entre la quijada y el belfo para que obedezcan mejor a los tirones del ramal (Cirauqui, Salazar, V. de Yerri)".
    Buruko krapestuak grandeza badu; [...] xarrantxak salbu, / tratu hortan hainitzik ezliro galdu. 'Caveçon' . ChantP 88.
    sense-4
    4. (G-azp ap. A ), xarrantxa (B, BN-baig ap. A ; H).
    "Terme de charpentier: morceau de planche, de latte, cloué par ses extrémités à deux pièces de bois pour les maintenir jointes ensemble" H. "Sostén oblícuo para sujetar un pie derecho" A. " Xarrantxa, piezas con que se sujetan provisionalmente los marcos de puertas y ventanas, hasta tanto que queden incrustadas en la pared que se está construyendo" Ib.
    Posteen txarrantxak kentzen ari zala, postea irristatu beetik. BAyerbe 35.
    sense-5
    5. (B ap. Izeta BHizt2 ), txarrantx.
    Almohaza. "Cepillo de hierro para limpiar a las vacas. Beiek txarrantxakin garbitzen tugu " Izeta BHizt2. .
    Txarrantx burusi ta isara. "Almohazas" . Or Tormes 11. Eskuz bizkarra legun, ua zun txarrantx. "Le servía de almohaza <-hada>" . Or Eus 359.
    sense-6
    6. txarrantx (BN-baig ap. Satr VocP ).
    "Vara alta para el acarreo de la mies" Satr VocP. . "Llegó otro tercero con una charrancha y le sacudió" (Alsasua, 1725). LexHNav II 154. "Con su palo o charrancha de carro" (Ergoyena, 1730). Ib. 154. Cf. VocNav: "Charrancha, [...] cada uno de los palos recios y puntiagudos que se colocan en los carros para acarrear mieses (Cuenca, Arzoz-Tierra Estella)".
    sense-7
    7. txarrantx (BN-baig ap. Satr VocP ).
    "Pieza de madera que sirve para regular la distancia entre las muelas del molino" Satr VocP .
    v. tbn. HerVal 167.
    azpisarrera-1
    ALANBRE-TXARRANTXA.
    Alambre de púas. " Alanbre-txarrantxa ta alanbre larretxa dana bat da " ZestErret.
    azpisarrera-2
    SEGA-TXARRANTXA. v. sega.
    azpisarrera-3
    TXARRANTXAN. Cardando. "Xarrantxan haritzea, eraunstea, jardutea, trabailler à peigner le lin, chanvre" H. v. txarrantxatu.
    Txarrantxarijak ditu / txarrantxan iminten [...] kirruba alde batian / besteti amuluba. Mg PAb 146.

    txarrantxa

    txarrantxa
    << txapelduntto 0 / 0 txilibitu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper