1.
(V-gip, L, BN-baig; SP, Deen I 375, Dv (-ph-), H (+ -ph-)),
kapirio (V, G; Aq (AN), Lar, Añ (V)),
gapio,
kapio (G-azp),
gapiru,
kapilio (V-arr),
kapeiru (Ae),
kapillu (Ae (+ -ilu-)),
kapiron (Ae, R),
kapilon (BN-baig),
kapiru (Sal),
kaprio (B)
Ref.:
A (gapirio, kapirio, kapiron, kapiru); AEF 1926, 74; Iz ArOñ (kapíixo); CEEN 1969 369, 374 y 210; 1970, 333; Elexp Berg (gapirio, kapirio); Izeta BHizt2 (kaprio); ZestErret (kapirio/kapiyo).
"Chevron" SP. "Xabalón, xabalcón, el madero que se tiende desde la viga maestra en el tejado" Lar. "Viga, cabrio" A. "Viguetas, kapilioak" (V-arr) AEF 1926, 74. "Kapíixo, maderas menores para coser en ellas las tablas" Iz ArOñ. "Vigueta inclinada del tejado" CEEN 1969, 210. "Descansan perpendicularmente, los cabios o "kapiluak", formando las hileras" Ib. 374. "El techo está armado con cabríos (en vasco: kapeirua o kapirona)" Ib. 1970, 333. "Gure etxeko tellatuko kaprioak ongi inek" Izeta BHizt2. Cf. GoiBur 266 (1729): "Cincuenta capirioas cada una de largo 22 codos"; cf. tbn. LzG s.v. capirios.
Eure begiko gapirioari ez atzaio ohartzen?
Lç Lc 6, 41 (He, Dv laza, TB, Leon ernaia, Oteiza, IBe (h)aga, Brunet, Ol, Or, Ker, IBk (h)abea).
4 gapirio 8 beso luze, zapataduratik beso bat eta erdi hedatzen direla kanporat.
(1763).
SenperEus
54.
Gure etzeen kapirioak zedrozkoak dira.
CantCS (V) 1, 16 (G olkai
).
Bakoitzaren izena estaliko kapiriuan izkiribitu zien Santuak.
Bv AsL 77.
[Teilatuaren] laza, gaphiru eta taula guziak.
Prop 1892, 114.
[Zubia] doi-doia zehe bat zabal den gaphirio bat urak ederki higitzen dituen phaldo batzuen gainean ezarria.
Prop 1902, 181.
(ap. DRA; la ref. es incorrecta)
Taula tzar irindu, gaphio zizkatu.
EskLAlm 1910, 8.
Tellatupeko ool eta kapiriotañoko guziak.
Ayerb EEs
1915, 261.
Trebeseko habe lodiari datxizkola gapirio-lerroak.
JE Ber 59.
Teilatuko gapirioak.
Ib. 21.
Sapaitik zearka dijoan gapirio-muturretik.
TAg Uzt 88.
Kabia tellatu-egaleko gapirioetan.
Ib. 11.
Soliboak eta kapirioak.
JAzpiroz 58.
2.
"Pórtico de la iglesia (BN-lab). Lander"
DRA
.
v. GAPIRIO-AZPI.
3.
Garfio.
Ontzigizonak, iskillu, aiotz, aizkora ta Probenzatar gizajoak eskuan gapirioa.
'Grappin en main'
.
Or Mi 9.
Itsatsi zitzaienan gapirioa bezala.
Ib. 12.
GAPIRIO-AZPI.
Pórtico de la iglesia.
Gainerat plazer osoarekin ikusi dugu gure Eliza betiko itxura ospetsuaz dela jabetu; gapirio azpia ez dugu haize leku handia izanen.
Herr 24-11-2005, 4.