Euskararen Gramatika

39.2.3.2. Ere diskurtso markatzaile aurkaritzakoetan

39.2.3.2a Lehenengo atalean, harremanetan jarri ditugu kontzesio perpausen bidezko menderakuntza eta aurkaritzako diskurtso markatzaileak erabiliz egiten den perpausen arteko lotura semantikoa. Formari dagokionez ere badute antzekotasun handia bi moldeek. Aurkaritza adierazten duten diskurtso markatzaileekin kontzesiozkoetan gertatzen den gauza bertsua gertatzen da; horietan ere, erruz erabiltzen da ere. Moduzko zenbait adberbiori (kontzesio perpausetan, moduzko perpausak lirateke haien parekoak) ere gehitzen zaie aurkaritzako diskurtso markatzaile bihurtzeko. Funtsean gauza bera adierazteko bi modu dira: menderakuntzaren kasuan perpausen bidez (aditz jokatua nahiz jokatugabea dutenak), eta aurkaritzako diskurtso markatzaileen kasuan perpaus horiek ordezkatzen dituzten elementu anaforikoen bidez. Guztiei (perpausei eta anaforei) ere erantsiz lortuko dugu balio bera, bai perpausean, eta bai hari erreferentzia egiten dion anaforan: hurrenez hurren, esaten denetik ateratzen dugun ondorioaren kontrakoa adieraziz perpaus nagusian, eta diskurtso markatzailearen bidez lotutako perpausetatik bigarrenean.

39.2.3.2b Kontzesiozko moldeetan egin dugun gauza bera egin dezakegu, hortaz, diskurtso markatzaileen kasuan ere; elementu komuna ere da, aztertzen ari garen balioan hain garrantzitsua dena. Batzuetan ezinbestekoa izango da, eta beste batzuetan lagungarria, osagarria: hala ere, hala eta guztiz ere, guztiarekin ere, halarik ere, nolanahi ere, badarik ere, halaz ere, edozein kasutan ere, horratik ere, halatan ere, edonola ere…

39.2.3.2c Halaber, aurkaritzako diskurtso markatzaileen eta kontzesio perpausen arteko harreman estuaren berri ematen digute jatorriz kontzesio egiturak ziren batzuek ere, zeinak gero, lexikalizazio prozesu baten ondorioz, aurkaritzako diskurtso markatzaile bihurtu baitira: EGLU-III liburukian aztertu genituen halakoak; honako hauek, besteak beste: dena dela, nolanahi den, nolanahi ere, edonola ere, edozein modutan ere, edozelan bere eta abar.

Horietan, lehenbizikoak kontzesiozko molde honetan du jatorria: datorrena datorrela gisako egitura erlatibodunetan: [aditza_i + -en erlatiboa + (erlatiboaren burua) + aditza_i + -ela]. Gainerakoek: [galdetzaile zehaztugabea (edo + galdetzailea / galdetzailea + nahi) + (ere) + aditza + -ela/-en]; alegia, zernahi (ere) den eta edozer (ere) den motakoetan.