Euskararen Gramatika

21.2.3. Adiera

21.2.3a ‘Konpainia’ adierazten du nagusiki: norekin? edo zerekin? galderari erantzuten dio. Hortik datorkio, hain zuzen, gramatika lanetan erabiltzen den soziatibo edo komitatibo deitura ere: Joxerekin etorri nintzen Gasteiza; Zirujau ospetsu batekin ikasi zuen.

Zerbaitekin/norbaitekin batera diogunean, aldi berean gertatutako bi kontu elkartzen ditugu. Hau esatearekin batera agertu zen haurra esanez gero, adibidez, batera postposizioak soziatiboa du osagarri eta aldibereko bi gertaera aipatzen dira: zerbait esatea eta haurra agertzea. Zurekin batera joango naiz diogunean ere kidetasun bera dugu funtsean, baina oraingoan ez gaude bi gertakizunen aldiak parekatzen, zure eta nire arteko elkartasuna edo baizik, zu eta biok elkarrekin alegia.

Maiz, PS hau juntadura batez ere ordezka daiteke. Horrela, [X Y-rekin] eta [X eta Y] baliokidetzat har daitezke esanahiaren aldetik: Mikel gurekin joango da = Mikel eta gu joango gara; A B-rekin alderatzen duzunean = A eta B alderatzen dituzunean.

21.2.3b ‘Instrumentala’ren baliokide ere izan daiteke (§ 21.6.3): Aizkora batekin moztu zion lepoa oiloari; Zure jarrera zitalarekin gauzak okerrago jartzen ari zara.

21.2.3c ‘Denbora’ balioa ere izan dezake, noiz? galderari erantzuten baitio zenbaitetan: Egunsentiarekin abiatu ginen mendirantz (cf. Egunsentian abiatu ginen); Berrogei urterekin ezagutu nuen Patxi (cf. Berrogei urte zituela/nituela).