Euskararen Gramatika

15.4.9. Forma berrindartuak

15.4.9a Berau, berori, bera forma indartuei oraindik ere indar handiagoa eman nahi badiegu, aski dugu aurretik ber- eranstea berriro ere: Zubia igaro ondoren, berbertan duzu geltokia; Endañetak eta Perurenak iazko apustu berbera egin dute aurten ere.

Beste hainbat hitzekin, errepikatzen ditugunean, gertatzen den fenomeno beraren aurrean gaude: azal-azalean; sakon-sakonean; zuri-zuri. Errepika horrek indar handiagoa ematen die.

15.4.9b Bi aldiz indartua dela ematen du berbera aldaerak (ber-ber-a). Oso erabilia da tradizioan Iparraldeko eta Hegoaldeko autoreen artean. Bietara hori ere (determinatzaile modura eta aposizioan): Uste berberekoak izaki / Jaunaren jujamentuak berberak zuritzen. Hona adibide batzuk: Seguratu zen Enperadore berberak zirela (Lizarraga); Baina usaina, usaina, denak susmo batean egon, uste berberekoak izaki (Anabitarte); Eta Nikanorrek berberak hartu berri duen biziera narrats eta guztia beharrekoaz… (Erkiaga); Orduan begiak altxatu eta ez zuten ikusi nihor Jesus berbera baizen (Haraneder); Bere aita Asaren bide berberaz ibili zen, hartarik ez zen makurtu eta aitaren aitzinean zuzen zena egin zuen (Duvoisin); Jaunaren beldur sandua mendez mende iragaiten; Jaunaren egiazko jujamentuak berberak zuritzen (Artxu).

15.4.9c Ez da ezinbestekoa bera edo berbera horrek hirugarren graduko erreferentzia izatea. Aurretik beste pertsonetako izenordaina badu, orduan erreferentzia ere hartara egokitzen da: Eri hau nor da? Ni naiz, ni bera (Duvoisin); Bai, ni bera (Larzabal); Zu ote zara? Zer bada! Zu bera ote zara? (Duvoisin); Zu bera Zeruko ateraino jauzika “xirula” soinuz etorri zara (Harispe); Oi egun dohatsu eta zorionezkoa! Eta ni bainago, ni horren dohatsutasun handiari begira? Bai, ni berbera (Duvoisin).