Euskararen Gramatika

12.3.4. Izen abstraktuak eta konkretuak

12.3.4a Gramatiketan izen abstraktuak eta izen konkretuak ere bereizi izan dira. Materialak ez diren prozesu edo ezaugarriak izendatzen dituzte lehenbizikoek (maitasun, handitasun, edertasun, gogoeta, sustapen, bizitza, desira), bigarrenek ez bezala (neska, katu, olio), baina ez da ikusten gramatika aldetik horiek baduten ezaugarri berezirik. Gramatikariek filosofiatik bildu dituzte bereizketa horiek.

12.3.4b Morfologia hartzen bada kontuan, ikusten dugu gehienetan izen eratorri edo elkartuak direla izen abstraktuak, eta askotan oinarritzat izenondo edo aditz bat hartzen dutela: bakardade, handitasun, ugalketa, bortizkeria eta abar. Zenbaitetan, gainera, ez da erraza izaten mugak ongi bereiztea. Esaterako, eragin hitza abstraktua da, baina aurpegian ikusten duzu eman diozun muturrekoaren eragina perpausean badirudi zehatza den zerbaiten aurrean gaudela (berez, eragina abstraktua izanik, aldi berean ikusi aditzaren objektu zuzen konkretua da). Edo bortizkeria hitza: abstraktua izanik ere, estatuaren bortizkeriak aipatzen baditugu badirudi konkretua den zerbaitez ari garela.

12.3.4c Badira, bestetik, nahiz aski gutxi diren, pluralean bakarrik ageri diren izenak: galtzak, esate baterako. Pluralia Tantum esaten zaie holakoei. Sail horretakoak dira aizturrak, guraizeak, hiletak (singularrean ere erabiltzen da), prakak eta, gehienetan bederen, betaurrekoak bezalakoak.