283 emaitza des- bilaketarentzat - [101 - 200] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HezkAdmin: inhabilitar, inhabilitado.
desgai(tu), desgaitzen.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E103]: ""destenore" Iparraldean"
- [E116]: "destenore (ere) lehen itzulian emana dago".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "utzi bere horretan (eta bere soilean)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1998-09-08 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh67 | 2020-05-19 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Ez dugu aurkitu.
desgaste EB 3 ager. (Natur/6: "Horregatik garrantzi handia du elikadura hori osotua, konpletoa izateak, bai behar bezala hazteko eta baita gure organismoaren desgastea berritzeko ere"; Elhuyar: "Kontrolatzeko alderdirik nagusienak hauk dira: #mdash# harriaren desgastea"; GAO 1989: "Lanabesen desgastea").
desgaste : AB38 6 (hauetan d.-erresistentzia 1, d.-fenomeno 1; harriaren d. 1) // Cf. 'desgaste' itzulitako beste hauek: jate : AB38 1; urradura : AB38 1; urraketa : AB38 3 (hauetan erremintaren urraketa: d. de la herramienta 1; eta emearen urraketa: d. de la matriz); higadura : Euskalterm 10 (hauetan h.rentzako erresistentzia, h. politiko, h.k obalatutako kojinete, h. normal, marruskadurazko h., h.-saiakuntza, h.rekiko erresistentzia, balazta-pastilen h.); eta higagaitz 'resistente al desgaste' itzulia: Euskalterm 3 (aleazio h., burdinurtu h., altzairu h.).
degaste : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal desgaste / usure, affaiblissement formen ordainak: desgaste : HiruMila; higadura : HiruMila; ElhHizt; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve FE: -ü-; HaizeG FB; PMuj DCV: igadura. // eta HiruMila: 1 higatze, ihetxedura; 2 (debilitamiento) ahuldura, makaltasun // XarHizt: higatze, ihatxetze, zahartze; ø // Casve FE: higatze, zahartze, ihatxetze; ahülezia, ahültze, indargabetze // HaizeG FB: ahulezia, ahuldura, flakezia // T-L LBF: usure. ø // PMuj DCV: igago mario, andeatze // Ez dugu aurkitu ap. Azkue Aurkibidea.
desgaste iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, desgaste-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. higadura].
desgaste 66; higadura 438.
desgaste 10; higadura 74.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Debekua bere horretan uztea proposatu da, badirudi ordezkoa bere bidea egiten ari dela, baina ageri dira oraindik gutxi batzuk.
Ik. higadura.
- [E103]: "kendu hau"
- [E116]: "erabili izan delako ageri da zerrendan, eta ordaina ondoan duela okertzat eman; guztiz ezabatu nahi bada, egin ezinik ez dago"
- [E123]: "egokiagoa eta "pedagogikoagoa" iruditzen zait lantaldearen proposamena".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "utzi bere horretan lantaldearen proposamena".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
desgisa, desgisatzen.
da/du ad.
Zah.
mozorrotu.
- [E115]: "(Zub) itxuragabetu"
- [E116]: "ados nago adiera hori eranstearekin (ik. OEHko azalpena: 'desfigurar, alterar los rasgos'). Beraz: 'mozorrotu, itxuragabetu, desitxuratu'".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "OK (hau da, hiru definitzaileak eman: 'mozorrotu, itxuragabetu, desitxuratu')".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
gehituz: "adlag." eta, AS gisa, desgogarako .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS
-ko.
desgogara sarrerari dagokion azpisarrera.
izlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): desgrabatu 31: Consumer 17 (adib.: aurten soilik zati bat desgrabatuko duzu, eta bestea datorren urtean), Berria 2 (adib.: gehienez 5.000 euro desgrabatuko dute), EiTB 8 (adib.: bai EAEn baita Nafarroan ere, etxebizitzagatik gehiago desgrabatuko da oraingoan), Argia 4 (adib.: Madrildarrak gogorarazi du, bestalde, bikoteari ume batengatik 3.000 euro desgrabatzen zaizkiola, eta eurei 2.000 euro pasatxo).
EPG: desgrabatu 4, Berria (adib.: Baita lanera joateko autoan egindako kilometroak desgrabatzeko ere, betiere autoa norberaren izenean badago).
BerriaEL2013: -.
es desgravar / fr dégrever: Elhuyar: zerga(k) arindu, desgrabatu / Nolaerran: zerga arindu / Zehazki: (zerga) arindu, desgrabatu / Labayru: zergak arindu, desgrabatu / Adorez5000: zergak arindu, desgrabatu.
Baldintza minimoa betetzen duen forma da, eta onartzekoa.
desgrabatu, desgraba, desgrabatzen.
du ad.
Ekon.
'zergak arindu'.
Heg.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deshidrata, deshidratatzen.
-sh-.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-zio/-tze.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
desilusio Mde Pr ("Iñora eramaiten ez duen bazter bide itsua da, desilusio garratza ez bada"). Ez dugu desilusionatu forma aurkitu.
EB dira desilusio 4 (AKManifestua 1980: "Gizonak, azkenik beren bizikondizioak eta beren elkarrekiko harremanak desilusioz ikustera behartuta daude"; J. Apalategi: "Baina, erakunde horiek desilusioen, desagrabioen sortzaile direnez, beren sutegi ere badira"; U. Larramendi: "Bestalde, Estatu Batuetara doazen kanpotarrek desilusio bat jaso dezakete"; X. Gereño: "Franz-ek desilusioa sentitu zuen hura ikusterakoan"); eta desilusionatu 3 (I. Sarasua: "Lehenbizikotik, adiskide egin ginenetik, zuri ez hutsegiteko, desilusionatu ez zitezen, gizon on bat bezala agertzen saiatu nintzen"; X. Gereño: "Franz zeharo desilusionaturik zegoen"; K. Navarro: "Desilusionaturik geratu zen gizon honek ezin zuela hura imitatu ikustean").
desilusio : DFrec 3, AB38 1, AB50 1, HiztEn; desilusionatu : DFrec 1, HiztEn. Ez ditugu aurkitu ap. LurE, Euskalterm.
desilusio : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB; desilusionatu : ElhHizt, HiruMila. Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdarazko desilusión, désillusion / desilusionar, désillusionner beste hiztegietan: ElhHizt: desilusio, kamusada / 1 ilusioa galarazi. 2 desilusionatu, ilusioa galdu // HiruMila: desilusio, kamusada / desilusionatu // Lur EG/CE: desilusio // Lur EF/FB: desilusio, etsi, etsigaizto, etsipen, amets histura / ø // Casve FE: lillüragaltze / lillüra galerazi // HaizeG FB: amets-hisdura, amets-eten / ametsak kendu // T-L LFB: amets-histura / egia hutsa erakutsi //PMuj DCV: 1 (desengaño) etsimen, etsipen, etsimendu, ametsondo, amets-eten. 2 (escarmiento) galen, galentza / 1 (desengañar) etsierazi, ametsak kendu, lillura kendu, ustel atera, zimikatu, txulut egin. 2 (-se, perder las ilusiones) ametsak joan, galdu. 3 (-se, desengañarse) begiak argitu; etsi, etsitu, etsimendu, etsipena artu // Azkue Aurkibidea: kamusada.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- [K201]: "agian sartzekoa litzateke hau ere. Orotarikoak jasotzen du" (1994-10-20)
- [K201]: "hartzekoa, nire ustez, zalantzarik gabe" (2004-05-25)
- [E103]: "kendu hau"
- [E116]: "OEHko Miranderen lekukotasunaz eta EEBSko 9 agerraldiez gain, gaurko 16 liburutan eta 8 artikulutan ageri da; erabili duten idazleen artean daude: E. Bidegain, B. Gandiaga, X. Gereño, I. Irazabalbeitia, I. Mendiguren, I. Murua, K. Navarro, X. Olarra, P. Perurena, A. Sokarros, J.L. Zabala, J. Zabaleta. Eta mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen duenez, ez dut ikusten zergatik kendu behar den. Onartu egingo nuke nik".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "OK (hau da, jaso zerrendan, bere soilean eta beste azalpenik gabe)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh65 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu desinbertsio formarik.
desinbertsio 65: Argia 6, Berria 42, Espainiako Gobernua 13, Goiena, Jakin, Laneki, UEU.
desinbertsio 8, Berria.
Euskalterm: desinbertsio (desinversión; Ekonomia eta Enpresa).
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh76 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 76; ETC: 167
Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: 0.
industrializazio iz. Industrializatzea. Iparraldeko industrializazioak hegoaldeko jendea erakarri zuen, baina aldi berean bi ekonomia mota nagusi garatu ziren horrela. Industrializazio garaian sortu zen kooperatiba.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
desinentza Mde Pr ("Hizkuntza txit arkaikoa da, eta hitzen desinentza beteak erakusten dizkigu oraino").
desinentzia 3 (SGarm Dekli: "Determinadu pluralean eta hitzak bukaera [e] duanean, hitzak ez du bere [e] hori, desinentziaren beste [e] batez txoke egiten duanean galtzen, gordetzen baiño"; J.M. Irazola: "Kasu honetako marka zehatza -N da, baina bizidunetan -[-GAN]- ipinten da genitibo edutezko ta desinentziaren tartean: [AmaREN-GAN-dik]"); desinenzia 2 (SGarm Dekli: "Izen batek, prononbre batek desinenzia deklinatiben bidez hartzen duen formari, kaso deritzaiogu").
desinentzia : HiztEn, Euskalterm 2 (hauetan zero d.). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.
Ik. EGLU-I: "desinentzia edo hondarkia" (212. or.); eta ondoko azalpenetan hondarki soila ageri da (212-220 or.etan, adib. 17 aldiz); hondarki: EGLab 451, 463, 464.
desinentzia : HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdarazko desinencia/désinence beste hiztegietan: ElhHizt: (Ling.) hondarki // HiruMila: hondarki // Casve FE: azkenki, hitzbürü // HaizeG FB: bukaera, hitz-buru // T-L LFB: azkenki // PMuj DCV: amai, bukaera, itz-amai // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Azkue Aurkibidea.
fr (DLLF): désinence; it (S. Carbonell): Gram. desinenza, terminazione; ca (DCC): ø; en (Collins): Ling. ending; de (Langenscheidts): Gram. Endung.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Sin. hondarki.
iz.
Hizkl.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
desinfektatu, desinfekta, desinfektatzen. du ad.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
- [E302]: [ik. oharra, s.u. desinfestakin] (1994-11-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
desinfekzio 2: UZEI (hiztegi-sarrera baten sinonimo gisa, "Antisepsia Sin.: Desinfekzioa"), I. Ugarteburu ("Kiratsa zegoen ospitalean, desinfekzioan ibilitako kaleko komunetan bezala, eta osaba Bob ezin astunago jarri da").
desinfekzio : AB50 1 ('desinfección'), HiztEn (desinfektatzearen ekintza eta ondorioa), LurE (Med. eta Kim. desinfektatzea), Euskalterm 5 (hauetan 1 desinfekzio-zerbitzu; 1 begien desinfekzio; 1 zilbor-hestearen desinfekzio; 1 desinfekzio sanitario) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.
desinfekzio : ElhHizt (desinfección), HiruMila (desinfección), EskolaHE (Med. eta Kim. desinfektatzea) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
NekHizt.
iz.
Med. 'desinfektazea'; hau da: normalean, (zerbait) desinfektatzea bezalakoak erabiltzen dira.
- [E103]: "kendu hau"
- [E116]: "ez dago kendu ezinik. Nekazaritza hiztegia dago aztergaiaren iturrian, eta bi testutan jaso du EEBSk (UZEI eta I. Ugarteburu) eta bi liburu eta bi artikulutan gaurko prosako corpusak; Euskaltermen eta gaurko hiztegi nahiz entziklopedietan ageri da, baina, egia bada "normalean, (zerbait) desinfektatzea bezalakoak erabiltzen" direla, lantaldeak dioenez, hiztegi honek ez du asko galduko forma hau kentzearekin. Zuek esan".
- Erabakia: Erabakia (2006-10-31): "onartu eta jaso zerrendan, azalpenaren bigarren partea ezabatuz: desinfekzio iz. Med. 'desinfektatzea'".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): desinformazio 58: Elhuyar (Donostiako Ospitaleko Hematologia saileko kideen ustez, desinformazioak pisu handia du jaitsieran), Consumer (Edoskialdiko Aholku-Emaileen Nazioarteko Kontseiluak nabarmendu duenez, desinformazioak, okerreko mitoek eta bularraren inguruko aurreiritziek eraginda uzten diote emakume askok garaia baino lehen bularra emateari), Berria 37 (adib.: Krisiaren inguruko desinformazioari aurre egiteko kanpaina abiatu du sindikatuak Hego Euskal Herrian), EiTB 4 (adib.: Orokorrean Europa osoan bezala, Kuban gertatzen denari buruz aurreiritzi indartsuak eta desinformazio handia dago), Jakin 3 (adib.: Informazioaren iturburuetan daude desinformazioaren erroak), Argia 11 (adib.: Ez dugu txintik egiten eta normaltasun osoz ari gara azpiegituraren obrak eta desinformazioa bera pairatzen), DiarioVasco (udal gobernuaren desinformazioa). 20.5: EPG: desinformazio 18: Berria 13 (adib.: Azpimarratzekoa da Aznarrek fan klub aparta daukala; desinformazio lana egin zuten eta geroztik ez dira lelo horretatik atera), Herria (ardurenean bezala, desinformazio lan bat, Madrilgo poderearen ikuspuntua itsutuki zabalduz), Txema Ramirez de la Piscina 3 (adib.: Gaur egun, pasadizo hau desinformazioaren paradigmatzat hartzen da mundu osoko Komunikazio-fakultateetan), Edurne Elizondo (Beren ustez, "desinformazioaren biktima" izan ziren Greenpeaceko agintariak). 20.29: BerriaEL2013: -. 20.83: es desinformación / fr désinformation: Elhuyar: desinformazio, informazio(rik) eza, informazio falta / Nolaerran: desinformazio / Zehazki: desinformazio / Labayru: informaziorik eza, informazio falta, desinformazio / Adorez5000: desinformazio, informazio ez(a).
EPG: desinformazio 18: Berria 13 (adib.: Azpimarratzekoa da Aznarrek fan klub aparta daukala; desinformazio lana egin zuten eta geroztik ez dira lelo horretatik atera), Herria (ardurenean bezala, desinformazio lan bat, Madrilgo poderearen ikuspuntua itsutuki zabalduz), Txema Ramirez de la Piscina 3 (adib.: Gaur egun, pasadizo hau desinformazioaren paradigmatzat hartzen da mundu osoko Komunikazio-fakultateetan), Edurne Elizondo (Beren ustez, "desinformazioaren biktima" izan ziren Greenpeaceko agintariak).
BerriaEL2013: -.
es desinformación / fr désinformation: Elhuyar: desinformazio, informazio(rik) eza, informazio falta / Nolaerran: desinformazio / Zehazki: desinformazio / Labayru: informaziorik eza, informazio falta, desinformazio / Adorez5000: desinformazio, informazio ez(a).
nazioarteko forma da, eta onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
desintegra, desintegratzen.
da/du ad.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ez dugu aurkitu.
desintegrarazi 1, BiziJator ("Aldaketa txikiek, koazerbatua dena molekula soltetan ingurunean disolbatuz desintegraraz dezakete"); desintegratu 6: J.M. Torrealdai ("Gerraostean, nortasuna galduz eta desintegratuz joan da Bretainia"), Elhuyar 2 ("Unibertsoa leherketa ikaragarriaren indarraren ondorioz kanporantz jaurtikiak diren zatitan desintegraturik balego bezala kontsideratzen badugu ere, beti gelditzen da grabitazio unibertsalaren indarra", "Arrautza kosmikoaren egiazko tamaina, bere masa eta desintegratu zuen leherketaren indarra ere ezagutu gabe, zaila da kanporantz egotziak izan ziren zatiek ihes-abiadura hartzea lortu zuten ala ez asmatzea"), A. Martinez ("Meteorito haren tamaina, zientzilariek egindako azterketen arabera, 70 metrokoa baino handiago ez zen eta, dirudienez, atmosferan 6.000 metroko altueran desintegratu zen"), A. Perez ("Ikatzetik, petroliotik, sustantziak desintegratzetik edo Eguzkitik ere elektrizitatea lortzen da"), J. Agirre ("Izaki bizia hiltzen denean, mekanismo hau eten egiten da, eta karbono 14a pixkanaka-pixkanaka desintegratuz doa"); desintegratze analisi 1, SM ("geroago ordea, C 14-ren bidezko desintegratze analisiak egiteko era aurkitu zen"); desintegrazio (eta desintegrazio-prozesu) 4: J. Garzia ("Lengoaiaren kontzientziak bigarren ahalbide bat sortzen du: haren desintegrazioa"), Erlijioak munduan ("Heriotza osagai hauen desintegrazioa da"), Nortasunaren psikologia ("Giza nortasuna, elementu ezberdinen integrazio joeragatik eratzen da, gatazkagatik edo desintegrazioagatik baino gehiago"), BiziJator ("Prezeski horregatik da protoplasma sistema dinamiko egonkorra, eta nahiz eta bere baitan etengabe desintegrazio- [desasimilazio-] -prozesua gertatu, belaunaldiz belaunaldi berea duen antolamendua kontserbatzen du").
desintegratu : AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; desintegrazio : AB38 4, HiztEn, LurE, Euskalterm 9 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec.
desintegratu, desintegrazio : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:40 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
izond.
g.er.
- [E103]: "kendu hau"
- [E116]: "Iparraldekoak dira OEHko bi lekukoak (Xurio, Haraneder) eta Hegoaldekoak erabili duten oraingo idazleak (ZArg 1974, E. Muxika, Fdz. de Larrinoa, Egunk 1996; B. Atxaga, J. Elosegi, A. Garikano, J. Garzia, I. Mendiguren). Hiztegian jasotzeko adinako oinarria baduela uste dut nik, eta lantaldeak eman dion markarekin emango nuke: g.er.".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "kendu g.er. marka (hala eskatu dute 10 botok; 2k eskatu dute marka atxikitzeko, eta zuri eman dute 3k): desinteresatu izond.".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EEgunk: "desintoxikatu († destoxikatu), toxikatu († intoxikatu)".
desintoxika, desintoxikatzen.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh89 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu desintoxikazio formarik.
desintoxikazio 91: Aizu, Argia 3, Berria 14, Deia 2, Deustuko Unibertsitatea, Euskal Herriko Agintaritza 5, EiTB 52, Elkar 6, Consumer 2, HABE, Laneki 3, Uztarria.
desintoxikazio 8: Berria, Xabier Mendiguren Elizegi 3, Oskar Arana, Gotzon Garate 2, Pello Zabala.
Euskalterm: desintoxikazio (4; Psikologia; Medikuntza).
es desintoxicación / fr désintoxication: Adorez; (Tecnol.) desintoxikazio / Elhuyar: desintoxikazio / Labayru: desintoxikazio, desintoxikatze, destoxikapen / Zehazki: - / NolaErran: desintoxikazio desintoxikazione (ZU).
desintoxikatu da/du ad. Gorputz bateko toxinak suntsitu edo kanporatu. Organismoa desintoxikatu duenean, pertsonak osasuna berreskuratzen du.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Bigarren mailan onartzekoa |
"Sólo meridional. (...) Desde comienzos del s. XX su empleo se restringe casi exclusivamente a textos de carácter popular; en la 2ª mitad se vuelve a encontrar en algún autor de cierto nivel. Desio se documenta en escritores vizcaínos (...) y desde fines del s. XIX prácticamente desplaza a deseo en guipuzcoano (...) En DFrec hay un ej. de deseo y 10 de desio"
desio:35 ager.; desira: 33 ager.
Heg. h. desira.
gehituz: "iz." kategoria-marka, eta, AS gisa, desio izan. du ad. Batez ere Gip.
Heg. Ik. desira
- [I102]: "deseatu-ri buruz esandako gauza bera esanen nuke berba honetaz" (1995-01-10)
- [K201]: deseatu hartzen bada, deseo behar luke, ez? Agian nahikoa da desira-rekin" (1994-10-20)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:015 | 2002-11-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
EIH: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
izan.
desio sarrerari dagokion azpisarrera.
du ad.
Batez ere Gip.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
AS gisa gehituz: desira izan .
- [E115]: "Desira: nahikunde bizia"
- [E116]: "euskara-euskara hiztegia lantzean hobeto zehaztuko dugu adiera, eta bere horretan utziko nuke lehen itzulikoa".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "utzi bere horretan (hau da, bai lehen itzulikoan eta bai lantaldeak proposatu duen azpisarrera; ohargileak "paso" egin dio adiera aipatzeko kontuari)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1998-09-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
izan.
desira sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
desirarazi, desiraraz, desirarazten. dio ad.
desirarazi, desiraraz, desirarazten
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-02-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 |
desiratu, desira(tu), desiratzen. du ad.
desiratu, desira(tu), desiratzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
desitsats, desitsasten.
da/du ad.
g.er.
askatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
desitxuratu, desitxura, desitxuratzen. da/du ad.
desitxuratu, desitxura, desitxuratzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze/-keta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): desizoztu 70: Elhuyar 4 (adib.: gauez izoztutako papak egunez desizoztutakoan, zapaldu egiten zituzten azala kendu eta ura ateratzeko), Consumer 50 (adib.: Mikrouhin labean aukera ugarienekoa (6), baina desizozteko posizio bakarra), Berria 8 (adib.: Produktu «fresko» bat erosten dugunean ez zaigu adierazten izoztu eta desizoztutakoa den, eta hori ere jakin nahi genuke), EiTB 6 (adib.: Despentsa nola antolatu edo elikagaiak nola izoztu eta desizoztu azaltzen dugu), Argia 2 (adib.: Beraz, izoztuak poltsa isotermiko batean garraiatu behar dira, eta desizoztekotan, hozkailuan).
EPG: desizoztu 11: Berria 3 (adib.: lege berriak ez dio edonori ematen enbrioiak desizozteko ahalmena), Josu Zabaleta 2 (Aginte-kontrolak desizozteko ardura duzu), Harkaitz Cano 2 (adib.: Harraskako iturria ireki eta uraren pean utzi zuen lata minutu pare batez, desizoztu zedin), Xabier Olarra (handik bi minutura desizoztu zen, eta irribarreka esan zuen: "Ahaztu zait parkinsondunak bezala ibiltzen), Iñaki Mendiguren (Goiko leihoetatik Hagrid ikusten zen, quidditch-zelaian erratzak desizozten, sator-larruzko beroki handia, untxi-larruzko eskularruak eta kastore-larruzko bota handiak jantzita), Josetxo Azkona (Desizoztu eta berotu on bat eman ondotik), Edorta Agirre (Emultsionagailuak, izozturiko elikagaiak pure edo krema bihurtzen ditu, desizozteke, sukaldari presatiak itxoin gabe: segundo gutxiren buruan pronto izango du krema, betegarria, salda - edo barazki-hondoa, izozki edo sorbetea, bere lurrin eta guzti).
BerriaEL2013: -.
es descongelar / fr décongeler: Elhuyar: 1 desizoztu; 2 izotza kendu / Nolaerran: desizoztu, desormatu / Zehazki: 1 desizoztu; 2 izotza kendu / Labayru: urtu (ref. a líquidos), desegin, deskongelatu (ref. a sólidos), -(r)i izotza | kristala | leia kendu, lurmendu (derretir la nieve), desizoztu (tb. en economía) / Adorez5000: 1 desizoztu, izotza urtu / desegin. 2 del frigorífico: izotza kendu, leia kendu, jela aldendu.
Adierazle egokia da, eta premia dago.
desizoztu, desizotz/desizoztu, desizozten.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:20 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
desjabe(tu), desjabetzen.
du ad.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E210]: "Oharra:Familia horrek Zuz. marka ere beharko luke. Bestalde, desjabetu eta desjabetze erabiltzeko eroso badira ere, forma berriak dira, eta, berarien ordez, ez al da aski jabetza kendu/jabetza kentze? Dena den, egia da Euskalterm datu-baseak ere biak jasotzen dituela. Baina badirudi jabetza kentzeak aurrera egin duela. Hortaz, edo maila berean uzten dira biak, edo hobetsi beharra egongo litzateke, "h." ikurra jarrita, jabetza kentze-aren alde"
- [E116]: "hedatu samarra dirudi desjabetu aditzak (erabili duten batzuk: I. Borda, Hz. Abaitua, T. Irastorza, J.A. Irigarai, G. Lantziri, I. Mendiguren, X. Mendiguren B., X. Olarra, R. Saizarbitoria, A.M. Toledo, P. Xarritton) eta hiztegietan ere ageri da; baina jabetza kendu esapideak aurrea hartu badio (AUk informazio hobea izango du eskura, eta azalduko du), hau ere eman beharko da, hobetsiz nahiz bestearen parean utziz"
- [E123]: ""badirudi jabetza kentzeak aurrera egin duela" dio AUk. Ziurtasunik ez dagoen neurrian, hobe, nik uste, biak maila berean uztea, edo, gehienez ere, desjabetu 'jabetza kendu' ematea".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "desjabetu lantaldearen proposamena onartu da, baina adiera erantsiz: [...] du ad. 'jabetza kendu'; desjabetze jaso forma bere soilean, beste azalpenik gabe".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
forma berria da, lantaldeak desjabetzapen-en ordez proposatzen duena, egokiagoa delakoan, eta bakarra aski delakoan.
-tze/-tzapen.
- [E210]: "Oharra:Familia horrek Zuz. marka ere beharko luke. Bestalde, desjabetu eta desjabetze erabiltzeko eroso badira ere, forma berriak dira, eta, berarien ordez, ez al da aski jabetza kendu/jabetza kentze? Dena den, egia da Euskalterm datu-baseak ere biak jasotzen dituela. Baina badirudi jabetza kentzeak aurrera egin duela. Hortaz, edo maila berean uzten dira biak, edo hobetsi beharra egongo litzateke, "h." ikurra jarrita, jabetza kentze-aren alde"
- [E116]: "hedatu samarra dirudi desjabetu aditzak (erabili duten batzuk: I. Borda, Hz. Abaitua, T. Irastorza, J.A. Irigarai, G. Lantziri, I. Mendiguren, X. Mendiguren B., X. Olarra, R. Saizarbitoria, A.M. Toledo, P. Xarritton) eta hiztegietan ere ageri da; baina jabetza kendu esapideak aurrea hartu badio (AUk informazio hobea izango du eskura, eta azalduko du), hau ere eman beharko da, hobetsiz nahiz bestearen parean utziz"
- [E123]: ""badirudi jabetza kentzeak aurrera egin duela" dio AUk. Ziurtasunik ez dagoen neurrian, hobe, nik uste, biak maila berean uztea, edo, gehienez ere, desjabetu 'jabetza kendu' ematea".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "desjabetu lantaldearen proposamena onartu da, baina adiera erantsiz: [...] du ad. 'jabetza kendu'; desjabetze jaso forma bere soilean, beste azalpenik gabe".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:005 | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
deskafeinatu (eta d. poltsa 1) 6: J.J. Iribar ("Bainan jendeari bodrio hauek ikusteko ordain araztea zinemaldi deskafeinatu baten izenean ulerezinezkoa da"), X. Gereño ("Nik ebaki bat #mdash#esan zuen Kikilik; #mdash#Nik deskafeinatua #mdash#gaineratu zuen Kokolok"), M.J. Deogracias 4 (adib., "deskafeinatu poltsak lortzen zituen", "Gaur egun ere, orduko ohiturei jarraituz, bada deskafeinatua edaten jarraitzen duenik ere").
deskafeinatu : DFrec 1 (ZArg: "egia esateko deskafeinatuta edo kondensatuta esan beharrak..."), AB38 1, AB50 1, HiztEn (ad. 1 kafeari kafeina kendu; 2 hed. zerbaitek bere funtsa edo muina galdu) // Ez dugu aurkitu ap. LurE, Euskalterm.
deskafetu : PMuj DVC (descafeinar) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
izond.
'kafeinagabea'.
- [E208]: "deskafeinatu iz eta ad. Ez baita soilki adjektiboa: Kafea deskafeinatu dute. Ibarretxe plana deskafeinatu nahi digute"
- [E116]: "gaztelaniaz, bai, aditza da descafeinar (eta frantsesez? Ez da ageri Le Petit Robert hiztegian); gure corpusetan jaso direnak, berriz, izenondoak dira (bestela esan, ez dut XK-k aipatzen dituenak bezalakorik aurkitu). Euskaltzaindiak hasi behar al du forma batek izan ez dituen baina izan litzakeen esparruak zabaltzen?".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "bere horertan utziko da lantaldearen proposamena (6 boto izan dira horren alde, 4 kontra, aditza ere onartu nahi baitzuten, eta 5 zuri)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: deskalabru / LurE: - / ElhHizt: deskalabru / EskolaHE: -
iz.
Heg.
Beh.
- [E208]: "deskalabro: deskalabru forma da, Bizkaian bederen, gehienik entzuten dena"
- [E116]: "Bai, hobeto ikusi beharrekoa izan liteke hitzaren amaieraren kontua. EEBSn 6 agerraldi ikus litezke, -u amaierako 1 (I. Unzurrunzaga) eta -o amaierako 5 (Txillardegi, A. Valdes, A. Lertxundi, P. Aristi); gaurko prosan, berriz, -o amaitua ageri da 5 idazlegan (H. Cano, A. Lertxundi, K. Linazasoro, P. Perurena, Txillardegi) eta Berria-ko 2 artikulutan, eta -u amaitua 8 idazlegan (J. Garzia, JR. Garzia, J.M. Irigoien, Lopez de Arana, J. Sarrionandia, Txillardegi, M. Zapiain, I. Zurutuza) eta Berria-ko beste bi artikulutan"
- [E123]: "lantaldeak ez du arrazoirik ematen zergatik hobetsi duen -o amaiera. Txostenik ere ez du hitzak (nik, behintzat, ez dut ikusi). Agian OEHn deskalabro hobetsi delako proposatu dute forma hori. Ez dut argi ikusten".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "deskalabru erabaki dute 8 botok (ez da izan -o amaituaren aldeko botorik, eta beste 8k zuri eman dute); markak, berriz, proposamenean bezala utziko dira".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
EEgunk: "deskalifikatu, deskalifikazio: kiroletan soilik".
deskalifika, deskalifikatzen.
du ad.
Kirol.
- [E208]: "deskalifikazio (ez da Kirol. soilki)"
- [E210]: "Oharra: Kirol. markaz gain, Zuz. marka izan dezake horrek, ondasunak herri-jabaritik kentzen direnerako"
- [E116]: pareko erdarazkoek erdaraz dituzten adierak ez dira inola ere parekoak (hau da: adiera eta eremu aski desberdinetakoak dira, adibidez, gaztelaniazkoa, frantsesezkoa edo ingelesezkoa); eremu jakin batean erabiltzeko proposatu du lantaldeak, eta, jakina, guk bestetara heda dezakegu, baina hedatze hori ongi neurtzea komeni zaigu, gure irizpide nagusiekin bat datorren ala ez begiratuz. Bien bitartean, bere horretan uztea proposatzen dut".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "Ok (Kirol. markaren alde eman dute botoa 10 euskaltzainek, "Batez ere Kirol." markaren alde 5ek, eta boto zuria eman dute 2k)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:006 | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ez dugu aurkitu.
deskalifikazio 6: K.D. Izpizua ("Argudioei argudioz erantzun behar zaie eta ez deskalifikazio mixerableak erabiliz"), BAO 1990 ("Atal hau ez betetzeak taldearen deskalifikazioa erakarriko luke"), ELA/STV 1992 ("Jarrera honen adierazgarri bat, gaurregungo gizartean sindikatuek jokatu beharreko paperari buruz politiko batzuren diskurtsoan irristatzen diren deskalifikazioak dira"), Egunk 1995 eta 1999 2 ("Horrek beste alderdietatik sortutako deskalifikazioak ekarri ditu", "Schumacher eta Irvineren deskalifikazioa balekoa den ala ez bihar 11:00etan jakingo da"), F. Rodriguez ("Ildo horretatik jarraituz, izango da posible, berreuskalduntze arloan erabili izan diren zenbait [des]kalifikazio kontzeptual "abolitzea-gainditzea"").
deskalifikazio : Euskalterm 3 (Kir. 2, Ekon. 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE // 'descalificación' itzulitako besteak: desailkapen (lurzoruaren d. 'descalificación del suelo'); eskugabetze: AB50 3..
deskalifikazio : ElhHizt (Kir. descalificación, exclusión), HiruMila (descalificación) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
descalificación/disqualification formen ordainak: ElhHizt: 1 aipu/entzute/ospe kentze, izen ona galarazte; 2 deskalifikazio , -tik kanporatze // HiruMila: deskalifikazio // Casve FE: (hors compétition) baztertze; (discrédit) gaitzeste, omen galerazte, omen galtze // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, Vox es-eu, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV.
fr (DLLF): disqualification; en (Collins): discrediting, rejection, relegation to oblivion, dismissal, Dep disqualification; it (S. Carbonell): squalifica; de (Langenscheidts): Disqualifizierung.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
Kirol.
- [E208]: "deskalifikazio (ez da Kirol. soilki)"
- [E210]: "Oharra: Kirol. markaz gain, Zuz. marka izan dezake horrek, ondasunak herri-jabaritik kentzen direnerako"
- [E116]: pareko erdarazkoek erdaraz dituzten adierak ez dira inola ere parekoak (hau da: adiera eta eremu aski desberdinetakoak dira, adibidez, gaztelaniazkoa, frantsesezkoa edo ingelesezkoa); eremu jakin batean erabiltzeko proposatu du lantaldeak, eta, jakina, guk bestetara heda dezakegu, baina hedatze hori ongi neurtzea komeni zaigu, gure irizpide nagusiekin bat datorren ala ez begiratuz. Bien bitartean, bere horretan uztea proposatzen dut".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "Ok (Kirol. markaren alde eman dute botoa 10 euskaltzainek, "Batez ere Kirol." markaren alde 5ek, eta boto zuria eman dute 2k)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Bigarren mailan onartzekoa |
deskantsatu, deskantsa, deskantsatzen. 1 da ad. h. atseden hartu. 2 Ipar. da/du ad. h. lasaitu.
Ik. atseden hartu; lasaitu
deskantsatu, deskantsa, deskantsatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Bigarren mailan onartzekoa |
1 h. atseden. 2 h. lasaitasun / AS: deskantsu hartu.
AS gisa gehituz: deskantsuan , deskantsuz .
Ik. atseden; lasaitasun
deskantsu hartu
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH: - / EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
-n: -an.
deskantsu sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
deskantsu ederrean hitz egiten du.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-z.
deskantsu sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
deskantsuz nengoen neure etxean.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
deskapitaliza, deskapitalizatzen.
da/du ad.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deskarga(tu), deskargatzen.
1 du ad. 2 Fis. da ad.
- [K201]: "hartzekoa, nik uste" (2004-05-25)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2006-02-24 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
deskargu 27 aldiz ageri da (EZ 1, Harb 1, Ax 19, Cb 1, Añ 5): Añ GGero ("Zuk diñozu eze gero onduko zareala, gero bear dirian deskarguak, neurriak ta egin-bideak egingo dozuzala", "Are geiago, probeari emonaz geure deskargua ta zorra ordetu ta kitututen dogu", "Zuk gura dozu zeuk egin bear zenduan deskargua ta egin eztozuna zure ondokoak egin daiela", "batek bere ez eban satisfaziñorik, deskargurik egin; eta, alan, guztiak batak besteeen atzean ta jarraian kondenatu zirian", "Onelan eginik zeure umeak ta ondokoak arrisku andirik aterako dozuz; eta zeu bere, lenagotik deskarguak eginik, atsegin andi baten ta salbamentuko bidean orain ganik jarriko zara"); Cb Eg II ("Juez justua nigana biurtzen da, ta deskargua eman dezadala agintzen dit"); EZ Noel ("Alabaiñan deskargua ungi egin zinduen, arimeri progotxua zinduela bilhatzen"), Harb ("arimako deskarguak egitera"); Ax (adib.: "merezi bezala gaztigatuko dituela, eta behar den deskargua etsaiari eraginen deraukala"); deskargurik 'libre' behin (AstLas: "Uf! ezta sarriegi izan nadin hortzaz deskargurik, permis da otian jinkuak ezar dezan mundian holako astorik").
deskargu 2, x-ren deskarguan esapidean: B.M. Bernaola ("Zer gaitik berba egiten ez dozu? Ze andiuste, estaldute edo eretxi gura da ori? Zelan zeure deskarguan ezer emoten ez dozu?"), K. Aizarna ("Neure buruaren deskarguan esan dezakedanak, halere, ez du balio erruak estaltzeko adina").
deskargu : HiztEn, LurE, Euskalterm 9 (hauetan 2 d.-idazki, 1 haren deskarguan, 1 deskargu(en) orri eta deskargu(tako) plegu, 1 d.ko idazki, 1 deskargu(ko) lekuko).
deskargu : HezkAdmin; deskargu-plegu : HezkAdmin // Eta 'descargo' itzulitako beste hauek: aldezpen-agiri : AgAldiz; zuribide : AgAldiz, AdminEL (eta zuribide-azalpen; eta 'pliego de descargo' itzulitako z.-orri; 'hacer el descargo': z-azalpena egin) // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt, EurItune, AdminMila, LurraldeAntol.
deskargu : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, XarHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal descargo / décharge formen ordainak: HiruMila: 1 (sinceramiento) zuribide, deskargu; 2 (excusa) atxakia, aitzakia, estakuru, aiko-maiko // ElhHizt: deskargu // Lur EF/FE: 1 deskargatze, deskargamendu; 2 tiro, danbada, tirokada // XarHizt: deskargu, isurtegi; (impôt) arintze; (fusil) tiro; (publique) zabortegi; (à ma décharge) ene alde // Casve FE: (action) arintze, hüste; (lieu) ondarkigüne; (impôt) arintü; (fusil) zaparta; (témoin) alte; (à ma décharge) ene alte // T-L LBF: deskarga; (d'un fusil) tiro; (à sa décharge) haren alde; (témoin à décharge) alderako, aldetiar // PMuj DCV: 1 (justificación) zuribide, zurialdi, zuriketa, xuritasun; 2 (excusa, disculpa) aitzaki, apuko, aiko-maiko, estakuru // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, HaizeG FB eta Azkue Aurkibidea.
fr (DLLF): décharge; it (S. Carbonell): scarico; discario, scario; registrazione, scritturazione a scario, in uscita; ca (DCC): descàrrec; en (Collins): 1 (descargue) unloading; emtying; 2 (de deuda) discharge; 3 (com) receipt, voucher; 4 (d. de una obligación) release from an obligation, etab.; 5 (descargos, pliego de d.) evidence, depositions in favour of the defendat; answers, etab.; de (Langenscheidts): 1 Entlastung; (nota de d.) Gutschrift; Quittung; 2 Rechtfertigung; Enslastung; 3 Löschen.
HezkAdmin: descargo.
tradiziokoa baztertutzat eman liteke; Zuz. arlokoa, berriz, Zuzenbidea lantzen dutenek argitzekoa da.
- [E210]: "Oharra: Beraz, izatekotan, deskargu-agiria izan beharko litzateke, lehen ere baldintza-pleguaren ordez, baldintza-agiria jarri genuelako"
- [E116]: "argi dago, nonbait, -agiri behar duela, eta ez -plegu. Baina zer egin behar dugu deskargu formarekin, zerrendatik kendu eta Zuzenbidekoak landuko dituen lantaldearen esku utzi?".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "kendu bi lerroak (bai deskargu eta bai deskargu-plegu, beren ohar eta guzti)".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:009 | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
desklasifikatu 9 eta desklasifikazio 13, Egunk 1997-04-19 (adib.: "Osorik desklasifikatu ditu Gobernuak Gorenak eskatutako CESIDen 13 agiriak [tit.] Guda zikinari buruzko CESIDen 13 agiri desklasifikatzeko agindua eman du jada Espainiako Gobernuak [...] guda zikinari buruzko CESIDen agiriak desklasifikatzeko agindua eman zuen atzo PPko gobernuak", "hark agiriak osorik desklasifikatzeko agindu du [...] Auzitegi Gorenak desklasifikazioaren aldeko epaian azaldu zuenez, epaileek pasarte jakin batzuen desklasifikazioa eskatu zuten arren, kontestuan aztertzea komenigarria litzateke, puntu batzuk argiago izateko [...] desklasifikazioak ez ditu Espainiako zerbitzu sekretuak kaltetuko [...] Jose Maria Aznar Gobernuko presidentea Brasilen mintzatu zen desklasifikazioaren inguruan").
Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm) ez eta hiztegietan ere (EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta onartzekoa da, lantaldearen ustez (berria da ondoko erdaretan ere: ik. Le Petit Robert, s.u. déclassifier).
desklasifika, desklasifikatzen.
du ad.
(sekretupean zegoena) eskuragai ipini.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:013 | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu deskodetu, deskodifikatu formarik aurkitu.
ager. banakoak dira, eta EB, deskodatu (B. Urkizu: "Publizitateko textuak ikusten, deskodatzen eta ulertzen ikastea"), deskodetu (Informatika Atlasa: "Hargailu honek deskodetu egiten ditu idazki, agiri, marrazki eta eskemak berreginez, urrundik baina zuzenki") eta deskodifikatu (X. Mendiguren B.: "Nekez lor daiteke erosotasunik begiz zein belarriz testuak deskodifikatzeko orduan").
deskodegailu : Euskalterm 2; deskodeketa : HiztEn, Euskalterm 2; deskodetu : HiztEn, LurE, Euskalterm 2; deskodetzaile : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 5 (hauetan instrukzio-d., kodetzaile-d.); deskodetze : AB38 1, LurE, Euskalterm 1; deskodifikatu : Euskalterm 2; deskodifikatzaile : Euskalterm 1; deskodifikazio : Euskalterm 1. Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
EEgunk: deskodifikatu h. deskodetu.
cf. kodetu arautua.
deskodeketa : ElhHizt, HiruMila; deskodetu : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE; deskodetzaile : ElhHizt, HiruMila. Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal descodificar/décoder beste hiztegietan: deskodetu : ElhHizt, HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deskode, deskodetzen.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh111 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 111; dekodetzaile 4; ETC: 275; dekodetzaile 1.
Elhuyar: deskodetzaile iz./izond. descodificador, -a, decodificador, -a; Adorez: deskodetzaile: iz. eta izond. descodificador; Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: deskodetzaile (Informat.).
deskodetu, deskode, deskodetzen du ad. Mezu bat kodetzeko erabili den kodea alderantziz erabiliz, mezu horren jatorrizko forma lortu. Ik. deszifratu; deskodifikatu. Mezu sekretuak deskodetu zituen John Wallisek.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh11 | 2020-03-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
deskodifikatu ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, deskodifikatu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. deskodetu]. // kodifikatu, kodifika, kodifikatzen du ad. Kodetu.
deskodifikatu 18; deskodetu 179; dekodetu 11.
deskodifikatu 4; deskodetu 29; dekodetu 5.
EEgunk: "deskodifikatu h. deskodetu".
Baztertutako forma onartzea proposatu da. kodifikatu forma arautua dago, kodetu definitzailearekin, eta zentzuzkoa dirudi deskodifikatu forma ere onartzea deskodetu definitzailearekin.
Ik. deskodetu.
-tu/-ifikatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh78 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 78, ETC: 198.
Elhuyar: deskolonizatu du ad. (Pol.) descolonizar; Adorez: deskolonizatu: du ad. descolonizar; Labayru: 0, NolaErran: 0.
kolonizatu 1 du ad. Kolonia bidez lurralde baten baliabideez jabetu; herrialde bat kolonia bihurtuz menderatu. Afrika kolonizatu zuten estatuak. 2 du ad. Animalia- edo landare-espezieez mintzatuz, habitat berri batean hedatu eta nagusitu, zenbait kasutan lehendik zeuden espezieak desagerraraztea dakarrena. Intsektuek habitat mota asko kolonizatu dituzte, gizonarena barne. 3 (Partizipio burutua izenondo gisa). Herri kolonizatuak. Kolonizatzaileen eta kolonizatuen arteko harremanak.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deskonekta, deskonektatzen.
da/du ad.
Heg.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): deskonexio 52: Consumer 14 (adib.: TVE-k Nafarroa, Gaztela eta Leon, Kantabria eta Errioxarako egiten dituen deskonexioak aztertu ditu CONSUMER-ek), Berria 16 (adib.: Hurbileko informazioak garrantzia duela eta, deskonexio bereziak egingo dituzte), EiTB 9 (adib.: Urtean zehar Nafarroarako deskonexioan ematen den "Navarra Directo" saioa ETBko ikus-entzule guztientzat izango da ikusgai uztailaren 6tik 14ra bitartean), Jakin 6 (adib.: Egungo egoeran, zenbait deskonexio agertzen dira euskal lurraldea eta euskal nazioa egituratzen dituzten parametro objektiboen artean), Argia 7 (adib.: Ipar Euskal Herriko lau irratiek hainbat ordu partekatzen dituzte, eta eskualdekako deskonexioekin osatzen da gainerakoa).
EPG: deskonexio 40: Berria 38 (adib.: Joan den astean deskonexio planaren kontrako zentsura mozioa gainditu zuen Sharonen kabineteak, laboristen sostenguari esker), Xabier Olarra 2 (adib.: Deskonexioa eta ezaxola alde batera utzi, eta oso animaturik hasi zen bere rock talde eta pieza gustukoenez hizketan).
BerriaEL2013: -.
es desconexión / fr déconnexion: Elhuyar: deskonexio; lotura(rik) ez(a) / Nolaerran: deslotze, deskonektatze / Zehazki: 1 deskonexio, deslotze; 2 loturarik ez(a) / Labayru: deskonexio, lotura eza | falta (falta de unión), lineaz kanpoko (en informática) / Adorez5000: deskonexio, deslotze, loturarik ez.
baldintza minimoa betetzen du, eta onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:16 | 1998-09-08 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Ez dugu aurkitu.
deskonposaketa 19 aldiz ageri da: Elhuyar, I. Irazabalbeitia, J. Duoandikoetxea, M. Aramendi, M. Etxaide 2 eta "deskonposaketa-prozeso", Baga-bigaMat 5, Zientzia eta teknika 1986, Zinetika 3, Zibilizazioa, Saioka/7, OinEntz/5: "deskonposaketa organismo"; deskonposatu 28 aldiz: I. Zuazo 3, M. Etxaide 3, M. Murua 2, Zinetika 2, I. Irazabalbeitia, A. Sagarna, EuskararenProgr, M. Aramendi 3, HezkSaila 1984, NZ 3, BiziJator, K. Fernandez 3, X. Kintana, K. Navarro 2; deskonposatze behin (M. Etxaide: deskonposatze-erraztasun); deskonposatzaile 4 aldiz: M. Etxaide, NZ/BB1 3; deskonposizio 4 aldiz: J. Iturbe, Zinetika, HezkSaila 1984, UZEI.
deskonposaketa : AB38 19, HiztEn; deskonposatu : DFrec 3, AB38 14, HiztEn, LurE, Euskalterm 4 (eta deskonposaezin, deskonposaezintasun, deskonposagarri, deskonposakin bana); deskonposatzaile : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1; deskonposatze : AB38 1, LurE; desonposizio : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 10. Ez dugu aurkitu ap. AB50.
deskonposaketa : HiruMila, ElhHizt; deskonposatu : EuskHizt, HiruMila (eta deskonposaezin, deskonposagarri), ElhHizt (eta deskonposakin, deskonposatzaile), EskolaHE; deskonposatze : EuskHizt, EskolaHE; deskonposizio : HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
deskonposizio eta deskonposatze baino erabiliagoa da; hala ere, lantaldeak egokiagotzat dauzka bi hauek, jokabide orokorrari hauek dagozkiolakoan.
-keta/-zio/-tze.
- [E208]: "deskonposaketa: hitz hau saihesteko arrazoirik ez dago, proposatzen diren -pen eta -tze horiek baino erabiliagoa da eta. Horiek bultzatu nahi izateak ez du esan nahi, jadanik bidea egina daukatenak saihestu behar ditugunik"
- [E103]: "kendu hau"
- [E116]: "nik onartu egingo nuke, eta idazleek erabaki dezatela zein indartu nahi duten. PX-ren baimenarekin, ondoko deskonposatu, deskonposatzaile, deskonposatze eta deskonposizio ere onartzekoak dira, horiek baitarabiltzate, txostenean ikusten denez, Fis. eta Mat. eremuetan. Eremu-markak erantsiko nizkieke, baina ez nuke adierarik emango, euskara-euskara hiztegia landu arte (deskonposizio-ren adieretan 'beherakoa' ere jartzea, adibidez, uste dut ez dela zuzena, gaztelaniaren kontua baita hori, baina ez frantsesarena). Nire proposamena: "deskonposaketa iz. Fis., Mat.", "deskonposatu, deskonposa, deskonposatzen. da/du ad. Fis., Mat.", "deskonposatzaile iz. Fis.", "deskonposatze iz. Fis., Mat.", "deskonposizio iz. Fis., Mat.".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "Ok (baina, ondokoei bezala, eremuen marketan Kim. gehituz) : deskonposaketa iz. Fis., Kim., Mat.".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:12 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deskonposa, deskonposatzen.
da/du ad.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E103]: "kendu hauek: deskonposatu, deskonposatzaile, deskonposatze"
- [E208]: "deskonposizio: adierak jarri, 'beherazkoa' ere bai"
- [E116]: "nik onartu egingo nuke, eta idazleek erabaki dezatela zein indartu nahi duten. PX-ren baimenarekin, ondoko deskonposatu, deskonposatzaile, deskonposatze eta deskonposizio ere onartzekoak dira, horiek baitarabiltzate, txostenean ikusten denez, Fis. eta Mat. eremuetan. Eremu-markak erantsiko nizkieke, baina ez nuke adierarik emango, euskara-euskara hiztegia landu arte (deskonposizio-ren adieretan 'beherakoa' ere jartzea, adibidez, uste dut ez dela zuzena, gaztelaniaren kontua baita hori, baina ez frantsesarena). Nire proposamena: "deskonposaketa iz. Fis., Mat.", "deskonposatu, deskonposa, deskonposatzen. da/du ad. Fis., Mat.", "deskonposatzaile iz. Fis.", "deskonposatze iz. Fis., Mat.", "deskonposizio iz. Fis., Mat.".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "Ok, baina Kim. marka erantsiz bakoitzari [...] Fis. Kim. Mat. segidan".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:34 | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- Bidalketa: ik. oh. s.u. deskonposatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
-tze.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. deskonposatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- Bidalketa: ik. oh. s.u. deskonposatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko deskontatu : "Descontar" Lcc, Lar.
deskontatu 9: Elhuyar ("Bankuek, horregatik, efektuak deskontatzerakoan aurreratu zuten dirua berreskuratzeko ziurtasun osoa daukatenean bakarrik erabili ohi dute"), A. Sarriegi ("Pieza bakarreko habeentzat ezarri diren formulak erabiltzen dira, baina sekzioari, errematxe, torlojo, berno eta abarrek behar dituzten zuloen hutsuneak deskontatuz"), G. Aulestia (hiztegian: "deduct v t deskontatu, kendu"), Ingurunea/5 ("jokalari bakoitzari helmugarako zenbat lauki falta zaizkion, hainbat perretxiko deskontatu"), UZEI ("Zordunak, deskontatutako merkatal efektuak"), KontabPlanOrokorra 3 (adib.: "Bankuan 2 milioi pezetako nominala deskontatu da"), BAO 1997 ("Parking tokiak: gune publikoan aurrikusten direnak deskontaturik, eraikitako 100 m2 bakoitzeko toki 1eko estandarra betetzeko beharrezkoak direnak").
deskontagailu : AB38 3 ('descontador'; hauetan kontagailu-deskontagailu 'contador-descontador', d. bitar 'descontador binario'); deskontaketa : AB38 2 (d.-eroakizun 'llevada de descontaje', pultsuen d. 'descontaje de los impulsos'); deskontatu : DFrec 2 ("argi dago ez dela deskontatu ez ikuiluko elektrika...", "kopuru honetatik geroago deskontatuko dira orain ezagutzen ez ditugun kontzeptuak"), AB38 6, AB50 1, HiztEn (deskontua egin), Euskalterm 9 (hauetan efektu d., jenero d.) // Ez ditugu aurkitu ap. LurE.
deskontagarri : HiruMila (descontable); deskontatu : ElhHizt (descontar), HiruMila (descontar), Lur EF/FE (déduire, rabattre, retenir) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HezkAdmin: descontar.
deskonta, deskontatzen.
du ad.
Ekon.
deskontua egin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
HezkAdmin: descuento / BEZ: "Deskontuak: Descuentos".
- [E103]: "zer da? "décompte" ala escompte"?"
- [E116]: "esan didatenez, frantsesez egiten den bereizketa hori ez da egiten gaztelaniaz (eta ingelesez oraindik korapilatuagoa omen da kontzeptuen banaketa); hobe dugu, nire ustez, adieren kontua geroko uztea".
- Erabakia: Erabakia (2006-02-24): "jaso forma bere soilean eta inolako azalpenik eman gabe".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
forma berri, ongi eratua.
-ezin.
izond.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E124]: "berau onarturik ere, deskribaketa ere badabil, eskubide berberarekin (cf. alimenticio/alimentario). Biak jarri, sinonimo gisa" (1995-01-25)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1994-02-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
deskribatu, deskriba, deskribatzen. du ad.
deskribatu, deskriba, deskribatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1998-09-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1998-09-08 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh86 | 2020-12-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
deskriptibo 1: Lek SClar ("Kopla guztiak ikuskai-antzekoak dirana: ikuskai-antzekoak, deskriptivoak").
deskriptibo EB 8: I. Sarasola 2 ("Hiztegi arauemaile baten betebeharra ez da, hiztegi deskriptiboetan gertatzen den bezala, hitz bakoitzaren bariante eta erabilmolde guztien berri ahalik zehatzen ematea"; "A-ean gazeta-erako saiakera eta artikulu laburrez osatutako liburuak eta literatur-balio berezirik ez duten liburu deskriptiboak sartu ditugu"); UZEI 4 (adib. "Nahiz eta ardura deskriptibotik abiatu, gradualki kontzeptuak finkatuz joan ziren, informazio estatistikoa analisi teorikorako baliagarri izatera helduaz"; "Beste ikuspegi batetik, bana daiteke: alde deskriptiboa, alde kausala eta alde aplikatua"); B. Urkizu 1 ("ikaskaietako elkarrizketetan edo hizkera deskriptiboan oinarritutako mimoak"); Osabide Hezkuntza 1989 ("Fitxa deskriptiboak eratzea").
deskriptibo : DFrec 7, Euskalterm 6 (hauetan musika d., bibliografia d., anatomia d., biokimika d.). Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn-LurE; cf. deskribatzaile: AB38: ø; AB50 1; Euskalterm 19 (hauetan geometria d., estatistika d., ekologia d., fase d., zientzia d., metafisika d., moral d., perpaus d., psikologia d., perpaus d., definizio d., gramatika d., linguistika d.).
deskriptibo : HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdarazko descriptivo/descriptif, ive beste hiztegietan: ElhHizt: deskribatzaile // HiruMila: deskripzio-, deskribatzaile, deskriptibo; deskripzio-lana; geometria deskribatzailea // Casve FE: argitzeko, erakusteko, xehatzeko; (poésie d.) kanpoko eresi // HaizeG FB: nolakoa den errankor // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, T-L LFB, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.
deskriptibo 86: Argia 14, Berria 9, Deia 4, Deustuko Unibertsitatea, DiarioVasco 4, EiTB 2, Elhuyar 3, Elkar, Erlea 2, Consumer 3, Espainiako Gobernua 2, Euskaltzaindia 6, Jakin 7, UEU 19; deskribatzaile 63.
deskriptibo 37: Berria 9, Herria, Xabier Arregi 7, Filosofiako gida 5, Iban Zaldua 2, Ana Urkiza 2, Lourdes Oñederra 2, Luis Elberdin 2, Oskar Arana, Martin Anso, Xabier Mendiguren Elizegi, Ramuntxo Etxeberri, Xabier Olarra, Patziku Perurena; deskribatzaile 29.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ez dago horren beharrik, deskribatzaile bezalakoak eskura egonik.
Ez dirudi deskribatzaile testuinguru guztietarako ordezko baliagarria denik. Gainera, aski nazioartekoa da.
-ibo izond. erref.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E301]: "deskribapen [proposatzen dut, ordez]" (1994-11-02)
- [I102]: eta unibertsitate-diziplinetan arrunt bihurtu dugun deskribaketa? Nik bigarrenaren alde eginen nuke, lehenengo beti dagoelako aukeran hizkuntzaren erregelen arauera" (1995-01-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1998-09-08 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh131 | 2020-05-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan deskubritu (Ber Doc, INav, OA, He Gudu, AstLas, Hual Mt, EZ Man, Iraz, UskLiB, AzpPr, Balad, Ud, Gy, CatLan, CatLav, CatCeg, CatAe, CatSal, CatR) eta testu-lekukotasunik gabeko deskubritzaile eta deskubritze .
EB dira deskubrimendu 6 (Azurm, J. Kalzada 2, G. Nazabal, P. Urkizu, Egin 1977); deskubrimentu 2 (L. Alkain, Azurm); deskubritu 28 (J. Zulaika, Azurm 3, Elhuyar 2, I. Iñurrieta, UZEI, Gasteiz, SM Landuz 2, A. Lasarte, G. Nazabal 3, I. Aldabe, J. Casenave, X. Gereño 4, A. Urretabizkaia, P. Lizarralde, Amatiño, Egin 1986, UnescoAlb 1989 eta 1990 3); deskubriarazi 1 (HezkSaila 1985).
deskubridore : DFrec 1; deskubrimendu : DFrec 2 (eta -mentu 1), AB38 1, AB50 3; deskubritu : DFrec 3, AB38 5, AB50 8, HiztEn (Ik. aurkitu); deskubritze : AB38 1. Ez dugu aurkitu ap. LurE, Euskalterm.
deskubrimendu : HiruMila (ik. aurkikuntza); deskubritu : HiruMila (ik. aurkitu), Lur EF/FE. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal descubrimiento, descubrir / découverte, découvrir formen ordainak: HiruMila: aurkikuntza, aurkikunde, deskubrimendu ; aurkitu, eriden, kausitu, deskubritu , agertu, azaldu, manifestatu, agertarazi, asmatu // ElhHizt: aurkikunde, aurkikuntza; estalgabetu, desestali, aurkitu, ediren, ikusi, begiztatu, asmatu, aurkitu, ohartu, konturatu, jabetu, azaldu, aditzera eman, txapela erantzi, buru hutsik gelditu // Lur EG/CE: aurkikuntza; asmatu, aurkitu, ediren, idoro // Lur EF/FE: asmatze, aurkikuntza; desestali, estalkia kendu, asmatu, aurkitu, ediren, idoro // Casve FE: edireite, asmatze, agerrarazte, agerrazte; agertarazi, agerrarazi, agertü, aurkitü, ediren, nabaritü, bürastü // HaizeG FB: aurkitze, asmatze, pentsatze, argitaratze, aurki-berri hatxemaite; aurkitu, hatxeman, agertu, estalia kendu // PMuj DCV: agerketa, agertze, argitaratze, arkimen, arkitze, asmakunde, asmaketa, asmakari, aurkiberri; agertu, azaldu, argitan jarri, argiratu, erakutsi, bere barrua zabaldu (iriki, ezagut-arazi, adirazi), arkitu, ediren, idoro, asmatu.
deskubrimendu iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, deskubrimendu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aurkikuntza].
deskubrimendu 131 (Aizu 1, Argia 24, Berria 39, Deia 7, DiarioVasco 11, EiTB 2, Elkar 31, Erlea 6, HABE 2, Jakin 5, Karmel 1, UEU 2); aurkikuntza 2408.
deskubrimendu 62; aurkikuntza 715.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Baztertutako forma onartzea proposatu da. Asko erabiltzen da, eta badirudi kasu guztietan ez dela aski aurkikuntza ordaina.
Ik. aurkikuntza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:12 | 1998-09-08 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh1307 | 2020-05-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
deskubritu ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, deskubritu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aurkitu].
deskubritu 1589.
deskubritu 380.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. aurkitu / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Baztertutako forma onartzea proposatu da. Asko erabiltzen da eta gutxieneko baldintza betetzen du.
Ik. aurkitu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Bigarren mailan onartzekoa |
deskuidatu, deskuida, deskuidatzen. da ad. Herr.
deskuidatu, deskuida, deskuidatzen
Herr.
- [E124]: "[cf. deskuiduan / oharkabean] zein hitz proposatzen da deskuidatu-rako, oharkabetu? Hori argitu beharra dago" (1995-01-25)
- [I102]: beharrezkoa al da? Ezezkoan nago" (1995-01-10)
- [E208]: "deskuidatu: forma jaso hobea erantsi: oharkabetu edo"
- [E116]: "ados, baina zein da "forma jaso hobea"? oharkabetu, adibidez, distraitu-ren ordain gisa proposatu zaigu (zerrenda honetan bertan daukagu aztergai). Euskara-euskara hiztegia lantzean erabakitzeko uztea proposatzen dut".
- Erabakia: Erabakia (2006-03-31): "ok, nirea".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
corpusekoak dira: -o 19 eta -otxo 1, -oan 15, -oz 1 / -uan 2, -uz 1; ik. OEH argitaratuan: deskuido OA, Urqz, fB (-ido utseko, -idoren bat, -idoko baten; cf. -iduan), Astar (-ua; -ido moduan), Echve Ongi, LE Urt, PE, Ud, AzpPr, Xe, EusJok, Noe, Etxde AlosT, Osk Kurl; deskuidotxu Astar; deskuidoan Bilbao IpuiB; deskuidos El; deskuidoz Tx B; deskuidu Cap; deskuiduan JJMg BasEsc, fB, AzpPr, Salav; deskuiduz ; Cap, AB AmaE; deskuidatu 31 ager.koa da corpusean (argitaratuan aipatuak: LE Prog, Gco, fB, Echve Imit, Xe, Apaol, Tx B, SM Zirik, Uzt, Osk Kurl, A. Zavala in Goñi; corpusean, gainera: JJMg BasEsc, Arrantz, JanEd, AzpPr, PE, Ud, EusJok, Basarri, And AUzta); deskuiratu G 2 (Tx B).
deskuido 6: B 1 (F. Zubiaga), EB 5 (Euskara lantzen/1, F. Mendizabal, X. Amuriza, X. Mendiguren E., A. Arozena); deskuidoan 2, B-EB (F. Zubiaga; P. Berasategi); deskuidoz 2, B-EB (Gure Erria 1972; I. Garmendia); deskuidatu 13, G-EB (And Ardi, M. Ostolaiz; Azurm, Elhuyar, OrdenadoreP, IMuj AzBel, X. Amuriza 2, D. Urbistondo, J. Basterra, Egunk 1990, M. Manterola, P. Zabala).
deskuido : AB38 2, AB50 1; deskuidu : AB38 2, AB50 2, HiztEn; deskuiduan : HiztEn (AS); deskuidatu : DFrec 2, AB50 5, HiztEn, Euskalterm 1 ('equivocarse' itzulia). Ez dugu aurkitu ap. LurE.
deskuidu , deskuiduan (AS), deskuidatu : EuskHizt, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal descuidar; descuido / négliger; négligence formen ordainak: HiruMila: deslaitu, laga, utzi, ardurarik ez izan, huts egin, erratu, tronpatu, axolagabetu, arduragabetu, ezaxolatu, zabartu, arreta galdu, arreta gabe egon; arduragabekeria, axolagabekeria, utzikeria, nagikeria, oharkabetasun, hutsegite, oker, errakuntza, makur, akats // ElhHizt: jaramonik ez egin, kontu ez egin, ez arduratu, ez zaindu, zabartu, oharkabetu, deskuidatu ; axolagabekeria, arduragabekeria, axolagabetasun, arduragabetasun, laxokeria, laxotasun, baldankeria, oharkabetasun, hutsegite, huts, hanka sartze // Lur EG/CE: zabartu; zabarkeria, hutsegite, huts // Lur EF/FE: arduragabetu, ardurarik ez hartu, jaramonik ez egin, baldartu, zabartu; ezaxolakeria, nagikeria, axolakabekeria, utzikeria, zabarkeria // Casve FE: ezaxoltü, bazterrützi, baztertü, zirzil izan, zalatrako izan, lazü izan; ezaxolkeria, herabe, lazükeria, ützikeria, pilta arrunta, zirziltarzün // HaizeG FB: bazterrerat utzi, ez arta hartu, ez jarraiki, ezausiatu, ez-axoldu, lazatu; laxokeri, ezaxolkeri, artagabekeri, ezausi // PMuj DCV: axolak (kezkak, antsiak) kendu, bestetaratu, barreiatu, zabartu, oarkabetu, laga, utzi, baztertu, bazter utzi, ardura-gabetu, ajola-gabetu, ardura-bakotu, ez axolatu, nagitu, alde batera utzi; lazokeria, zabarkeria, erabekeria, ajola-gabekeria, ardura-gabekeria, baldankeria, uts, utsegin, utsegite, utsaldi makur, zapuzkeria.
deskuiduan [arautua hemen jasoz, AS gisa].
iz.
Heg.
Beh.
- [K201]: "ala deskuido? Deskuido santuz... "Deskuidoren bat izan zulako jabeak" (M. Lasarte)" (2004-05-25)
- [K104]: "deskuido/u hitza sartu beharko litzateke, deskuiduan sartu denez gero (esate baterako, deskuidoa izan du). Izan ere, hitz hau zailagoa baita ordezkatzen, oharkabe eta halakoek ez dutelako balio sustantiboa egiteko" (1994-11-04)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Bigarren mailan onartzekoa |
Herr. h. oharkabean; menturaz.
deskuidu sarreraren azpisarrera gisa emanez, eta "adlag." marka gehituz.
Ik. oharkabean; menturaz
Herr.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
AS gisa gehituz: deslai utzi .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: adib. / LurE: AS / ElhHizt: adib. / EskolaHE: AS
utzi.
deslai sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deslai(tu), deslaitzen.
du ad.
Bizk.
g.er.
deslai utzi, askatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
g.er.
- [E103]: "Kendu"
- [E116]: "tradizio zaharrean, Duhalde, Lardizabal eta G. Arruek erabili zuten; berriagoan, J. Muñoz, A. Olano, J. Urteaga, P. Xarriton eta Elizen arteko Biblia-k. Ez dut ikusten kentzeko arrazoirik, eta bere horretan utziko nuke lantaldearen proposamena".
- Erabakia: Erabakia (2006-03-31): "OK".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): deslokalizatu 27: Elhuyar, Berria 11, EiTB, Jakin 2, Argia 12.
EPG: deslokalizatu 6: Berria 4, Herria, Edorta Agirre.
BerriaEL2016: deslokalizatu, deslokalizazio. h. alde egin, lekutu, lekuz aldatu, eraman. Deslokalizazioa da Hernandoren kezka nagusia*[e.] Enpresek alde egitea da Hernandoren kezka nagusia.// Gero eta industria gehiago deslokalizatzen ari dira Euskal Herrian*[e.] Gero eta industria gehiago eramaten ari dira Euskal Herritik.
es deslocalizar / fr délocaliser: Elhuyar: - / NolaErran: (nonbaitetik) lekutu - deslokalizatu / Zehazki: deskokatu / Labayru: - / Adorez5000: deslekutu, deskokatu.
Nazioarteko forma da, eta erabilia.
deslokalizatu, deslokaliza, deslokalizatzen.
du ad.
Ekon., Fis.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): deslokalizazio 62: Deia (Herrialde aberatsetatik enpresen-eta deslokalizazioa gertatzen ari da), Elhuyar (Etengabeko hazkuntza, globalizazioa eta deslokalizazioa, baita azpiegituren eraikuntza ere), Berria 27 (adib.: Berehala neurriak hartzea zerbitzu publikoaren suntsiketa gelditzeko, deslokalizazioak gelditzeko, mahai baten inguruan biltzeko, gogoetatzeko...), EiTB 4 (adib.: produkzioaren murrizketa eta Bulgaria eta Txinako deslokalizazioa estu lotuta daudelako), Jakin 6 (adib.: ingurumenarekiko kalteak direla, industrien deslokalizazioa), Argia 22 (adib.: Balizko deslokalizazioak edo egoitza soziala aldatzeak, maila fiskalean, milioi euro horien galera suposatuko du foru diru-kutxentzat), DiarioVasco (Itxiera horren arrazoiak «deslokalizazioa, automobila sektoreak jasan duen gainbehera eta azken hamabi urteetako inbertsio eza» laburbildu dute Catelsako langile komiteko kideek).
EPG: deslokalizazio 61: Berria 54 (adib.: Deslokalizazioa arazo serioa da Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ekonomiarentzat), Herria (Duela gutti, Xipri Arbelbidek bazterrak harrotu ditu, Hegoaldeko hedabide batean idatzi duelarik deslokalizazioen alde zela), Edorta Agirre 3 (adib.: elikagaiaren eta naturaren arteko lokarria eten egiten du mundializazioaren ondoriozko deslokalizazioak eta kontsumitzailea bere unibertso biokulturaletik hein batez bereizten, urruntzen du), Iñaki Heras 2 (adib.: René Passet-ek dioen bezala, enpresei jartzen zaizkien gutxieneko baldintzak izan arren, ez litzateke ez lorpen handia baldintza horiek ezartzearen lehenengo ondorioa jardueren deslokalizazioa eta desagertzea izatea), Iñigo Aranbarri (Izuak deslokalizazioen eta Txinatik datozen mozkinen jitea duen garaiotan, ondoko orduetan jarraipenik izan ez duen azken orduko albiste).
BerriaEL2013: deslokalizatu, deslokalizazio. h. alde egin, lekutu, lekuz aldatu, eraman. Deslokalizazioa da Hernandoren kezka nagusia*[e.] Enpresek alde egitea da Hernandoren kezka nagusia // Gero eta industria gehiago deslokalizatzen ari dira Euskal Herrian*[e.] Gero eta industria gehiago eramaten ari dira Euskal Herritik.
es deslocalización / fr délocalisation: Elhuyar: - / Nolaerran: lekutze, deslokalizazio* / Zehazki: deskokatze: por la deslocalización de algunas mutinacionales, multinazional batzuen deskokatzeagatik / Labayru: - / Adorez5000: -
nazioarteko forma da, eta onartzekoa.
iz.
Ekon. eta Fis.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. "des-x" txostena.
Ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
deslot(u), deslotzen.
da/du ad.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-09-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
desmaia, desmaiatzen.
da ad.
Heg.
g.er.
zorabiatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): desmarkatu 28: Elkar, Berria 16, EiTB 3, Argia 5, DiarioVasco 3 (Gu horretatik desmarkatzen saiatzen gara, baina badirudi etiketak kentzea zaila dela).
EPG: desmarkatu 1, Berria (PSE-EEko eledunak Batasunari eskatu zion halako gertaeretatik «argi» desmarkatzeko).
Euskalterm: desmarkatu (Kirol, termino normalizatua).
BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu desmarkatu formarik.
es desmarcar / fr démarquer: Elhuyar: 1 marka kendu; 2 (Dep.) desmarkatu; 3 fig. bereizi, aldendu / NolaErran: 1 marka kendu; 2 desmarkatu, bereizi, aldendu / Zehazki: 1 marka kendu; 2 aldendu, desmarkatu; 3 Kirol. desmarkatu, saihestu / Labayru: 1 (Dep.) desmarkatu; 2 aldendu, bereizi, asagotu, urrundu, urruti(ra)tu / Adorez5000: 1 (Dep.) saihestu, desmarkatu; 2 fig. bereizi, aldendu, banandu.
Nazioarteko forma da, baina kirolerako soilik behar da. Erabilera arrunterako badira ordain egokiak, aldendu, bereizi modukoak.
desmarkatu, desmarka, desmarkatzen.
da ad.
Kirol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh55 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
OEH: desmartxa desmarxa. Acción, comportamiento. Bordan ikusi zuzten / Desmartxa itsusiak. (1915). LuzKant 60. Diligencia, gestión. Konpaniak berak egin ditik horientzat, behar ziren desmarxa guziak. Larz Iru 38. Kontseilu jeneralaren burua hor izanen nuela desmartxa eta behar-ordu guzietako. Larre ArtzainE 229. Airekoen konpainiarekin berriz desmartxak egin nituen. Ib. 326.
LB: 55 (Argia 26 (Sustrai Colina), Berria 17 (Ipar.)), ETC: 433 (Ipar.; Herria 205)
Elhuyar: desmartxa iz. (Ipar.) gestión, trámite, paso; Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: intervention urrats ürrats (ZU) desmartxa (BL) urraspide zankaka (ZU) zuzemen (MD) (g.er.); je savais que je pourrais recourir au président du conseil général pour tous les démarches et cas de nécessité banekien kontseilu nagusiaren burua hor izanen nuela desmartxa eta behar ordu guzietako.
Erabilia eta jasotzekoa, dagokion euskalki-markarekin.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau61 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
desmilitarizatu 3: Egunk 1991 eta 1992 2 ("El Salvador bezalako herrialde batean, desmilitarizatzea [...] bete betean iraultzailea da", "Gerra hasi zenetik errepubliketako zenbait herri lurralde desmilitarizatu deklaratu dira, eta desobeditze zibila populazio sektore handien ohizko praktika da"), J. Arruti ("Aurreko urtean Hitlerrek Rhineko gune desmilitarizatua bereganatu zuenetik...").
desmilitarizatu : Euskalterm 1 (zona d.); desmilitarizazio : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.
desmilitarizatu : ElhHizt (desmilitarizar #mdash# eta desmilitarizazio desmilitarización) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
desmilitariza, desmilitarizatzen.
des-/de-.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh56 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 56, ETC: 540
Elhuyar: desmilitarizazio iz. desmilitarización; Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: desmilitarizazio (Pol.).
militarizazio iz. Militarizatzea. Kievek eta Mendebaldeak militarizazioa areagotu dute Ukrainan, su-eten betean.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
desmitifikatu 4: P. Iztueta ("Salakuntzarako joera desmitifikatu egiten da, salakuntza horien gibeletik beste intentziorik ere ikusten hasia baitzen jende zuhurra"), P. Larrion ("Iparraldea zer den desmitifikatu egin behar da"), H. Cano ("Desagertutako egunkari-orrialde horiek dira, Crusoeren egunkari ezkutua osatuko luketenak, eta, ziur aski, ez zen hainbeste heroia ez desmitifikatu nahia izan, baizik eta akaso auzolotsa, Daniel Defoe idazlea Robinson Crusoeren egunkariko orrialde haiek [...] Tamesis ibaira barreiatzera eraman zuena"), LMuj ("Umbral saiatzen da pertsonaia horien historian dagoen transzendentzia desmitifikatzen"); desmitifikazio (eta -zino 1) 4: E. Osa ("Kontzientziatzearen desmitifikazioaz liburu bat idazten ari naiz orain"), E.L. Adan ("Ideologia nazionalistaren desmitifikazioa"), J. Artaraz ("ohituraren desmitifikazinoa ere ez zan txikiagoa izan"), U. Apalategi ("Lenguaiaren desmitifikazioa ideia mugimendu orokor batean kokatzen da").
desmitifikatu : AB50 1, Euskalterm 1; desmitifikazio : Euskalterm 1; desmitifikatzaile : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE.
desmitifikatu : J. Arregi NazarJes 30: "Interpretazio mitikoa (D.F. Strauss, 1808-1874) [...] Ebanjelioak desmitifikatu ez, baizik eta egiarik sakonenen ilustrazio mitiko bezala irakurri behar dira"; desmitifikazio : Vill Jes 109: "Desmitifikazioaren eskola edo teoria deritzaio Bultmann-en bideari" (eta gai-aurkibidean: "Desmitizazioa, Bultmann-en eskola, 109");.
desmitifikatu : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal desmitificar / démythifier formen ordaina: ElhHizt: desmitifikatu // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Vox es-eu, Casve FE, HaizeG FB, PMuj DCV.
fr (DLLF): démythifier; en (Collins): demythologize; de (Langenscheidts): entmythologisieren // Ez dugu aurkitu ap. it (S. Carbonell).
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
desmitifika, desmitifikatzen.
des-/de-
du ad.
- [E103]: "kendu, edo bestenaz desmistifikatu. desmistifikazio sartu"
- [E116]: "forma hori erabili da euskaraz (lantaldearen txostenekoez gain, gaurko prosan erabili dutenak: JA. Agirre, J. Azurmendi, F. Morillo, P. Xarriton, M. Zapiain, eta Berria-ko bost testu); PXk proposaturiko desmisti- formakorik, berriz, ez dut inongo testutan aurkitu (ezta demisti- formakorik ere); frantsesez bakarrik egiten ote da démystifier / démythifier bereizketa? Nolanahi ere, erabili ez direnak ez nituzke sartuko, argibide hoberik ez dugun artean".
- Erabakia: Erabakia (2006-03-31): "OK".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
- [E103]: "kendu, edo bestenaz desmistifikatu. desmistifikazio sartu"
- [E116]: "forma hori erabili da euskaraz (lantaldearen txostenekoez gain, gaurko prosan erabili dutenak: JA. Agirre, J. Azurmendi, F. Morillo, P. Xarriton, M. Zapiain, eta Berria-ko bost testu); PXk proposaturiko desmisti- formakorik, berriz, ez dut inongo testutan aurkitu (ezta demisti- formakorik ere); frantsesez bakarrik egiten ote da démystifier / démythifier bereizketa? Nolanahi ere, erabili ez direnak ez nituzke sartuko, argibide hoberik ez dugun artean".
- Erabakia: Erabakia (2006-03-31): "OK".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EH2016: mobilizatu, mobiliza, mobilizatzen 1 da/du ad. Helburu baten alde jarduera batean parte hartu edo harrarazi. Egiaren alde eta gerraren kontra mobilizatu zen jendetza hura. Utopiak beti mobilizatuko gaitu. 2 du ad. Armadako kideak gerrara joateko eran jarri.
LBeh (2016-10-26): desmobilizatu 48: Elkar 2, Berria 31, EiTB 4, Jakin 2, Argia 9.
EPG: desmobilizatu 15: Berria 9, Edurne Elizondo 2, Jokin Muñoz, Josu Zabaleta, Edorta Jimenez, Juan Garzia.
BerriaEL2016: ez dugu aurkitu desmobilizatu formarik.
es desmovilizar / fr démobiliser: Elhuyar: desmobilizatu / NolaErran: desmobilizatu, gogoa galarazi/kendu / Zehazki: desmobilizatu / Labayru: desmobilizatu / Adorez5000: desmobilizatu.
Gutxienekoa baldintza betetzen du, erabilia da eta hiztegiek ere jaso dute.
desmobilizatu, desmobiliza, desmobilizatzen.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EH2016: mobilizazio iz. Mobilizatzea. Langileen aldeko mobilizazioak egin. AHTaren aurkako mobilizazioak antolatuz. Mobilizazioetan parte hartzeko. Mobilizazio jendetsu eta zabala.
LBeh (2016-10-26): desmobilizazio 29: Berria 19 (Baina ostrazismoa da askoz ere mingarriagoa desmobilizazioa baino), EiTB 4, Jakin, Argia 5.
EPG: desmobilizazio 12: Berria 10, Edorta Jimenez, Juan Garzia.
Euskalterm: desmobilizazio (Pol.).
BerriaEL2016: ez dugu aurkitu desmobilizazio formarik.
es desmovilización / fr démobilisation: Elhuyar: desmobilizazio / NolaErran: desmobilizazio (Mil.) / Zehazki: desmobilizazio / Labayru: - / Adorez5000: -.
Gutxieneko baldintza betetzen du, erabilia da eta erosoa.