15 emaitza jes bilaketarentzat - [1 - 15] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:38 | 2000-04-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
jes (eta yes 2) 6: Or 2 ("Jes! Nik oraino zer dut ikhusten?", "Ikustokia leporaño betea omen zegonan... nexkato gaztez. Yes! Ontara ez nintxinan agertu ere"); Ox ("Jes, alditxartzera noak"); Barb Sup ("hurbiltzen dira pitta bat, eta Maria oihuka hasten da: Jes!"); Lf Murtuts ("Jes-eta... zer zitaken, banoa lasterka, denak utzirik"); Larz Senper ("Yes.. Bainan, gizona, zer duzu?"). Ik. OEH argitaratuan, gainera: EskLAlm 1911 (ap. DRA) "Jes! Zakhur horrek hurbilxko dabila haragi horietarik muthurra"; eta aip. Othoizlari 1960.
jes (eta yes 1) 3: Ox ("Oinetakoak lauetan-hogoi liberetan direla, jes!... zer da hori?"), Larz 2 ("Bai zuri ere!... Jes!... Zoin laster egin duzun itzulia!", "Yes hauxok bitxikeria!").
Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
jes : Lur EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
interj.
(harridura-eta adierazten du).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2000-04-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Zub.
dirua maileguz hartzen duena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2000-04-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: jesaite edo jesate / HiztEn: jesaite edo jesate / LurE: jesaite edo jesate / ElhHizt: jesaite / EskolaHE: -
-tze/-pen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau79 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-04-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
jesan, jesa(i)ten. Zub. du ad. 'maileguz hartu'.
jesan, jesan, jesa(i)ten, jesanen/jesango.
Zub.
- [E208]: 'hor jesa(i)ten forma bikoitza onesten dugu, aurrekoetan, norbaitek 'batasunaren bidesaria' deituagatik beti forma bakarrak proposatu ditugun arren. Nik, egia esan, ez deritzot gaizki bide honi, eta are gutxiago kontutan harturik gero ukan moduko aditzak azalduko zaizkigula (eta *ukaten ez dela inon esaten), baina argi ikus dezagun zer egiten dugun, kontraesanik ez izateko'.
- Erabakia: BAgiria (1997-12-19): 'B. Oihartzabalek argitu du kontua esanaz printzipioa bozkatua dagoela eta, printzipio hori gogoan, aurrera egin daitekeela. Horrenbestez, dagoen bezala utzi da. Bi batez, zerrendan ageri diren zenbait aditzi erantsi zaizkien etorkizuneko adizkiak lekuz kanpo daudela esan da eta, beraz, erreferentzia horiek kendu beharrekoak dira denetan'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau79 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: [nire ustez sartzekoa da] (1995-08-24)
- [E210]: '"Jesan" aditza zerrendan jasota dagoenez gero, komeni da jesapen izena ere zerrendan agertzea, Merkataritzako zuzenbidean hala erabiltzen baita empréstito esateko'.
- Erabakia: BAgiria (1997-12-19): 'onartu dira honako [ohar] hauek: [...] jesapen'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau79 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-04-27 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Bizk.
-s-/-z- Bizk.
-r(ri)+l-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau79 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1995-04-27 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
-z- 149 ager. (OEH 83, EEBS 51, DFrec-AB38-AB50 15); -s- 96 (61, 28, 7).
jezarri (+ jezar leku...) formak 63 ager. ditu: B 60 (Enb; KIkV; Altuna; KK Ab I; KK Ab II; Otx; Bilbao IpuiB; Alzola Atalak), EB 3 (Arti MaldanB); iezarri (+ yezarri...) 18 ager.: B 15 (Azc PB; A BeinB; A BGuzur; Or Tormes; Kk Ab II) , G 3 (Zait Sof); jesarri (+ jesarleku...) 55 aldiz dago B (Altuna; Echta Jos; Gand Elorri; Azurm Elorri; Bilbao IpuiB; Erkiag Arran; Erkiag BatB; Alzola Atalak); iesarri (+ yesarri) B 2 (Akes Ipiña; Alzola Atalak); jazarri (+yazarri) 2 ager.: B 1 (Or Tormes), IE 1 (Balad); jasarri B 4 ager. (DurPl; AB AmaE).
jezarri (+ jezar/ri, jezarleku...) forma da nagusi, 43 ager.rekin: B 22 (Otx; Laux; Kristiñau-ikasbidea; Zabala Arana, J. M. de; Gonzalez de Echavarri, L. B.; Buztintza Lasuen, E.; Ibargutxi, F.; Kerexeta, J.; Iratz; Kortazar, J. M.;), G 1 (Barandiaran, S.), EB 20 (Ugidos, A.; Euskaltzaindia; Aldabe, I.; Urbistondo, D; Hartsuaga, J. I.; Zeu Zeutara; Enseiucarrean; Gereño, X.; Iturralde, J.; Eguzkitza, A.; Urkijo, J.; Eguna); iezarri , yezarri, yezarleku B 7: Euskeraz irakurrteko irakaspidea; Bustintza Lasuen, E.; Aurre-Apraiz, B; 'Abeletxe'; Goiria, J. A.; Larrakoetxea, B. jesarri (+ jesar erazi, jesarleku...) 28 ager.: B 24 (Andra Marija Uribarricuaren bederatzi urrena; 'Zidor'; Echta Jos; A; Erkiag, BatB; Gereño, X.; Kerexeta, J.; Gallastegi, K.; Etxebarria, R.; Letona, S.; Zubiri, I.; Osk; Zer; Idatz & Mintz), G 1 (Vill), EB 3 (Zipristin; Navarro, M.; Telleria, F.); yesarri B 2 (Zamarripa Uraga, P.;Larrakoetxea, B.); jazarri B 1 (Ezezaguna. Oñati. Korpus eguna 1986).
jesarleku : DFrec 1; AB50 2; LurE; jesarri : AB38 4; LurE; EEgunk; jesartze : LurE; jezarleku : AB38 2; AB50 1; HiztEn; jezarpen 'asentamiento': AB38 1; jezarri : AB38 4; AB50 2; HiztEn; yezarri : DFrec 5.
jesarri, jesar, jesartzen. Bizk. da/du ad.
jezar- erabilixeagoa da -s-duna baino; esan, ordea, Bizkaian esaten da, eta ahozkoari dagokiona "s" da (Luis Baraiazarra ere "s"ren aldekoa da).
jesarri, jesar, jesartzen.
-s-/-z- Bizk.
- [A106]: "Aditz hau eta honetatik sortzen direnak z-z idaztearen aldeko naiz. Aipatzen diren arrazoiak denak dira ontzat ematekoak, baina bada denen gainetik dagoen bat eta, antza denez, errazegi ahazten duzuena: azken urteotan kontsultagai izan ditugun hiztegi erabilienetan, ia guztietan Sarasolaren Hauta-lanerakoa izan ezik, aditz hori z grafiaz azaldu da eta oraindik ere horrela dago: Europa hiztegia-n, z; Hiztegia 2000-n, z; Elhuyar hiztegi entziklopedikoa-n, z; Euskararako testu-liburu gehienetan, z; argitaratua dugun Idatz 1 Ortografia lantzeko liburuan, z; eta abar. Beraz, ez du horrenbeste axola zenbat aldiz azaltzen den liburu zaharretan s edo z duela. Garrantzitsuena zera da: azken 15-20 urteotan gehienbat z-z ikasi eta irakatsi dela eta ez dagoela erabateko arrazoirik aurrerantzean ere horrela izan ez dadin" (1995-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:13 | 2000-04-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
jestu (eta yestu 2) 18: Lç Ins ("Eta garen kaste, ez eginez solament, baina desirez, hitzez, eta jestuz"); AA ("egiten dituela pozaren jestuak, eta iduripenak"); Elsb Fram ("Han arizan zitzun luzaz ez dezakezit zer yestu egiten, zer mezu elgarri beharrira adi-arazten"); Zby ("itsusten eta mendratzen beizik ez du bere burua heien jestu, moda, mintzaia eta berrikeriak ederragotzat hartuz"); Zub ("Zirkoaren ate aitzinian bazen zimino bat, eta ze irriak egin zituzten debru apo xar haren itzulipurdiak eta bere begitarte biziaren keinu eta yestuak ikusirik"); Ox 6 (adib.: "Jestu berak, orro berak", "Lauak igaiten dira, hasarre, dena jestu, oihuka, orroaz"); JEtchep 2 ("Eta ez nuen gero berriz gibelerat behatu, hea amak zer jestu atxikiko zuen", "Ez detzazke gazte tzar hoien olas eta jestu larriak jasan"); Larz Senper ("Deneri gerta zukek aphur bat burua galtzea, eta behar ez diren jestuen, orduan ibiltzea"); Casve SGrazi 2 (Lf in Casve: "Gorri batek emaiten dio errefera jestu basa batzuekin"; "hitz eta jestu arruntez itsustu"); Xa 2 ("Zonbaitek berdin erranen dute gu ez garela perestu, erabiltzen ditugulakotz hal-hulako zonbait jestu"); jesto 4: Egiat ("Saulek galtho egin zereioan sorgiñari zianian jesto zonbait egin, heia zerbait ikhusten zianez?"); JJMg BasEsc 3 ("Onelako neskatilla askok, eureen arrotasun, apaindurija, jesto, ibillera, ta lotsarik ezagaz, arima geijago daruee Infernura", "Igaroten dira ugari esku estutute, txitximur, mokorkada, jesto, ta begirakune amorezko, geijeenez lujurijaz betiak", "Ze errespeto ta itzal gura dabee euki mutill, alako imenzinoe, jesto, ta zorakerijarik andijeenak egiten ditubeenak plaza agirijetan emakume argal batsubeen oiñetan?"); yusta 1, Gy ("Arliñek nihoiz eztu Haiñbertze deustu, ez yusta egiñ izatu").
jestu (eta gestu 3) 29: A. Hillau ("Zuek segituko duzue jestuetarik, ederrak egiten omen tik!"); D. Dufau ("Ez zuten aski irri eta jestu"); Larz ("gerritik hartzeko jestua eginez"); J. Gorostiza ("arpegiko jestu izugarria aldatu gabe"); J.M. Kortazar ("militarren jestuak gero eta zoroagoak, bortitatzagoak, biolentoagoak dira"); Lab ("Teatroa ez omen da literatura, iminzio, jestu, keñu, zimiko ez ezik"); Lf 2 (adib.: "oro oihu, oro jestu"); Otoizlari 1981 ("Gainerateko jestuak , komedia baten pare dauzkatzu"); P. Mac Orlan 2 ("bere babesleak jestu hasarretu handi batez", "jestu hortaz urgulu handi bat izan zuen"); L. Etxezaharreta 2 (adib: "Etzuen jestu gaixtorik"); B. Mendisco ("erhi bat kaxketa hegirat heltzeko jestua eginik, letra jabearen ondotik zabilan"); I. Borda ("gestu mekanikoaz, prestuki, altxatzen zituen"); J.M. Irigoien 2 (adib.: "gestu noble hura bere oroimenean betirako zizelkatuz"); M. Dupac ("obedientzi jestua aurkitzen zuten"); Lantziri ("Errepublikatiarren ideiak ordea, ez zitezken jestu batez osoki bazter"); B. Oihartzabal ("jokalarien jestu eta mugimendu guztiak"); J. Landa ("Konplizitateko jestu bat egin diok oso disimulo txarraz"); BAtx Obab 3 (adib.: "behin sinu edo jestu bat egiteko mugitzen zirenean kostata bihurtuko zirela beren lekuetara"); Herr 1987 ("Berriz ere hiru iheslari arrastatuak eta jestu gutiz kanporatuak"); HerrizH 1988 2 (adib.: "ene ahalen ez deusa erakusten ziatan jestu mugatu bat"); J.A. Sagastizabal ("Eskua eskaini zidan, eskalearen jestuan"); Bertsolari 1992 ("oso irizpide zabalekoak direla bertsolarien protesta eta jestuak interpretatzeko orduan"); jestual 1, Egin 1986: "lan arras desberdinak ezarri ditu Zarauzko Teilatupen 'Eskultura jestualak' izenburu jenerikoaren pean"; jestuno 1, HerrizH 1988: "Euskal Herria eta Parisen artean ararteko sozialista bat beharrezkoa zela, jestuno batzu izan balira, ararteko horren balioa erakusteko!"; jesto (eta gesto 2) 4: Azurm ("PNV ez dadila gera gesto testimonial hutsetan"); Zehar 1993 ("Gorputzaren espresiozko keinua edo gestoa adierazteko erabiltzen den kontzeptu generikoa"); Egin 1986 ("Lan horietan guztietan edozein jesto kreatiboa izan daitekeela, frogatu nahi izan du Txarik"); Bertsolari 1992 ("Badauka tik bat edo jesto bat neri asko gustatzen zaidana").
jestu : DFrec 5, AB50 1; gesto : AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.
jestu : Lur EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
Batez ere Ipar.
keinua, imintzioa.
- [E204]: borondade ona edo disposizio ona erakusten duen ekintza. || jestu ez da arras keinua. Norbait, hegoaldean portatu dela esaten delarik, jestua izan du erabiltzen da Iparraldean.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-04-13): Definitzaile biak isilduz aipatuko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau79 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1995-04-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-07-08 |
Izen propiotikoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau79 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1995-04-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-07-08 |
Izen propiotikoak.
- [E109]: 'Agian aldamenean: "Hobe: jesuita"'.
- Erabakia: EArau (1997-12-19): 'Jesulagun/jesuita hitzen artean lehenbizikoa hobesteko proposamena ez da onartu'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2000-04-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
bat-ean.
jesus 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
berehala.
jesus batean jarriko dizuet gosari goxoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2000-04-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
-n: -an.
jesus 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
berehala, bat-batean.
jesusean joan zen.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.