1.
(V-gip, G, L, AN; Lar, Añ, H, ADBols),
barriketa (V; Añ, H, ZamVoc)
Ref.:
A(
barriketa, berriketa
);
IzUlz;
IzAls 78;
EtxbaEib(
barriketia
);
ElexpBerg(
barriketa
);
GteErd 3
. Charla (generalmente en sentido peyorativo); murmuración, habladurías."Charla"Lar.
"Bachillería","habladuría"Añ.
"
Erauntsi, berriketa, esamesak, les commérages, bavardages, cancans (Mg)"H.
"
Berriketa balitz ardatza, etxea bete matasa (G-goi), si la habladuría fuese huso, la casa se llenaría de madejas (se dice de las habladoras)"A(tbn. en A EY IV 65 (V-ger)).
"
Berriketa fránko, muchas habladurías"IzUlz.
"Conversación, habladuría. Tiene normalmente matiz peyorativo"ElexpBerg.
"
Utzi berriketari eta segi lengoari (AN-gip); berriketak utzi! (G-azp)"GteErd 3.
v. berrikeria (3). Tr. Propio de la tradición meridional; el primer testimonio es de mediados del s. XVIII. En DFrec hay 15 ejs. de berriketa y 5 de barriketa, todos ellos meridionales.
Ez degu ordea guk erabaki bear, zeiñ dan oietatik onena eta santuena; zergatik oriek diraden berriketak, txorakeriak eta erausi alperrak. LarSAgust 13.
Beren bidebageko erausi arroz ta funsik etzuten berriket luzez. MbIArg I 195.
Mundukoen berriketai jaramonik egin gabe. MgCC 235.
Gero, darue eguna barriketa alper, pasio luze, joko ta gura dabeen guztian. MgCO 285.
Barriketa asko, gauza on gitxi. MgPAb 83.
Barriketa ta berba laban baga. Ib. 52.
Lenengoan enzuten nituen algaraz ta pozez Aizeriaren asmo, gaiztakeria ta asko jakiñak; bere berriketa ta jardunak. VMg XI.
Ixilik ezpazagoz, kendu ta eragotziko deutsudaz barriketak. AñMisE 45.
Inok Elexien kontra / ezer esaten dau? / Ez eijozu parkatu / barriketa zital au.FrantzesB II 30.
Biar bada eurak baño kopla ta barriketa geijago konteetan dabeenak. JJMgBasEsc 157.
Egiten ezpadabe al daijen biarra, euren nagitasun, alperkerija edo barriketiagaitik. Astar II 161.
Milla erausi eta berriketa erabilliko zituztela. Lard 91s.
Utzi, utzi berriketa oieri eta ia zer degun jateko. SorAuOst 73.
Gero txurrut eginda / arren iskanbilla, / berriketarako bai / orduan abilla. JanEd I 63.
Bi gizon, [...] ukalondotatikan ere berriketa zerioela. Apaol 66.
Onek barriketarako gogoa dauke, Perrandes. ABeinB 53.
Euren barriketakaz, berbeta dongakaz eta auzuetako barri-emoteakaz, areriyotasunak, aserrakuntzak eta bengantzak iminten dituezanak. ItzAzald 101.
( s. XX)Asi ziran esaten, aiek ere Ama Birjiña ikusten zutela, eta ez dakit zer beste berriketa. Goñi 86.
Guztizko gogaldi onaz egon zirean ordu-bian barriketak esaten. EchtaJos 316.
Bere bijotzeko ondoezak agertu eutsozan, agin-ataratzalle batek baño barriketa geiagogaz. KkAb I 37.
Esan biarrik eztago barriketea eurrez ibilten zala batzar artan. Ib. 18.
Ezta erregeari eskaera bat egiteko orduarien begira dagoanari ere, ez bestelako berriketakin joan. InzaAzalp 126.
Obeto engolekidxek, barriketa gitxi eiñ, da arrasteko arraiñik erosi ez. OrtOroig 15.
Ta berriketako gogoa? Anaia bertsolariarena aitatu ba-diozute aitatu dezute, Jonixio gora ta Jonixio bera. LabEEguna 83.
Orduan bidia igarri barik egiten dabe, etenbako barriketa pozkor gozuaren bitartez. KkAb II 142s.
Tira, tira; naikua da barriketarik. Otx 80.
Bazetorkidak, eta berriketa luze bat egin zidak. LdiIL 17.
Gañontzeko guzia, bada, berriketa da. Ib. 149.
Gertatu zaien arrigarriaz / luza dute berriketa. OrEus 346.
Sermoia edo berriketa ori bukatu zuenean. ABarGoi 17.
Enderritarteko orreik, zer ekarri dauskue? Barriketa asko ta gauza on gitxi. EguzkGizAuz 71.
Etzeukan, nunbait, arek berriketarako gogo aundirik. TAgUzt 149.
Arlo au burutzeko, berriketa luzerik dagoneko ez dugu bear. ZaitSof 48.
Oiek jendearen berriketak dituk. EtxdeJJ 71.
Biar yarraituko yunagu berriketa au. OrQA 160.
Etorri zanean, beraz, gizon atsegiñ eta ele-goxo arkitu nuan, aiek ziñoten gauza berak berriketa askoz zoragarrigoan erasten. OrAitork 108s.
Atsoen barriketa likitsa eten-erazoteko. ErkiagArran 145.
Bizartegiko barriketa gozoak. ErkiagBatB 41.
Berriketak utzi, alperrikako erausi ta berrikeri ta surmurretatik iges egin, murtik ere ez esan. ZaitPlat 60.
Gure Jakintza berriketa utsa besterik eztela jakiñik, betiko ixillean nai du ostatatu. VillJaink 138.
Zuri berriketak, eta neregatik? Nola izan da ori?NEtxLBB 134.
Eman bai neri zor zaidana eta utzi ditzagun zaldunkeriak eta berriketak. "Dejémonos de cuentos ni de caballerías"
.BerronKijote 190.
Ez uan biraorik esaten, eta lizunkerizko berriketa gutxi. AtañoTxanKan 129.
Barriketa larregi eiten dunagaitik esaten da. (In ) EZBB I 28.
Neskekin naiko berriketak egiñez.BBarand 132.
Hitzaldi aurreak eta hitzaldi ondoak ez dira egokiera erosoak izaten berriketa lasairako. MIH 144.
Gerta zitekeenaz eta ez zitekeenaz mintzatzea ez da gehienetan berriketa alferra besterik izaten. Ib. 339.
v. tbn. Urruz Zer 112. Alz Ram 128. MendaroTx 256. JAIraz Bizia 62. Auspoa 39, 49. Osk Kurl 59. Anab Aprika 18. Uzt Sas 111. JAzpiroz 223. Barriketa: In Etxabu Kontu 148.
azpiadiera-1.1
"
Berriketa gutxi, aitzakia eta erantzun txarrik eman gabe, isil hadi [...]. Hi, ta berriketa gutxi ee!
"ZestErret.
azpiadiera-1.1.1
"
Barriketa gitxi eta eurak onak, expresión con que amenaza generalmente el que no tiene razón"EtxbaEib.
Barriketa gitxi, Txanton, da eurak onak. ABeinB 54.
Tira: berriketa gutxi emen, eta aiek onak. LekEunD 49.
azpiadiera-1.2
"
Berriketa, tontería, cosa de poca monta"AspLeiz.
"
Berriketak esan, decir tonterías"Ib."
Barriketia ez izan, broma ez izan. Gerratian emen amabost ume egon zien amairu urtetik berakuak. Ezta gero barriketia e
"ElexpBerg.
Eginbide du praile batek korura agertzea, ta oben larriaren azpian apaiz batek Eliz-otoitza egunero egitea. Ez da berriketa! OrQA 172.
Esan zidan: "Ez uste / dala berriketa, / tresna au erosteko / nik neukan kasketa".Olea 182.
Urterik ezin leike / bazterrian utzi, / emendikan aurrera / berriketa gutxi. UztSas 192.
Entzuten ziranakin / berriketa ez-ta; / olaxe zan orduko / erlijio-pesta. Ib. 111.
Ez da berriketa gauero-gauero karobia kargatzera jeiki ta gauean joan bearra.JAzpiroz 205.
Egin zitzaion atake ura / etzan izan berriketa.Insausti 122.
azpiadiera-1.2.1
Orduan beren amak laster ziran korrika. Berriketa gutxi aiekin. BBarand 97.
Iltzen e badakit eta / berriketa gutxi. Insausti 236.
Arria kare biurtzeko, esnetan jarri bear dik, da orduan berriketa gutxi. TxGarmBordaB 23.
sense-2
2.
(Hb, Dv). "Quantité de nouvelles"Hb, Dv.
"
Berriketa handi bat ethorri da Ameriketarik, il est arrivé d'Amérique une grande quantité de nouvelles"Dv.
azpiadiera-2.1
Munduko berriketa guziak badakizkizu, eta Meza laguntzen ez?LarCor 19 (dirigido a un erudito).
azpisarrera-1
BERRIKETA-BIDE. Motivo de habladurías.
Berriketa-biria obe da / len-bait-len bukatu.MendaroTx 368.
azpisarrera-2
BERRIKETA GABEKO (barriketa bakoV-gip). "(Adj.), ejemplar, sin tacha. Gure morroi izandakuak, barriketa-bako andria artu dau
"EtxbaEib.
azpisarrera-3
BERRIKETA-GAI. Motivo de conversación.
Izparra laster zabaldu zan erri guztian, eta aste guztiko barriketa-geia izan zan. KkAb II 39.
Erabateko gauzak ziran une artan, elebide ta barriketa-gai. ErkiagArran 139.
azpisarrera-4
BERRIKETA GUTXIKO. "Dícese de las personas serias y responsables. Alabaik zarrena langillia ta barriketa gutxikua da
"ElexpBerg.
azpisarrera-5
BERRIKETAKO (barriketakoV-gip). "(Usado sobre todo en frases negativas) serio, importante. Ez pentsau barriketako obria danik autopistia
"ElexpBerg.
"
Ezta barriketakua gero Ruandan pasau dana
"Ib.
azpisarrera-6
BERRIKETAN (V-gip, G, AN-gip; barriketanV)
Ref.:
A(
barriketan
);
EtxbaEib(
barriketan
);
ElexpBerg(
barriketan
);
GteErd 3
. "Charlando"A.
"
Barriketan egon [...], ibilli, jardun. [...]. Estar charlando"EtxbaEib.
"Charlando. Atzo Bittorrekin barriketan neuala ixa kotxiak arrapau giñuzen
"ElexpBerg.
"A veces significa charlando demasiado o sin fundamento. Egun guztia barriketan pasatzen dozue zuek
"Ib."
Berriketan denbora galdu dugu (AN-gip)"GteErd 3.
En AxN se explica elheketan (404) por berriketan. Konfesatzen den aldian berriketan dagon aurra dirudi. MbIArg I 81.
Opizijo santubetan barriketan egon zirianak. MgCO 227.
Egon zaree luzaro barriketan milla berba alper egiten. MgPAb 55.
Guztiz nagi epelik, ganora baga, arrauzika, erdi lo, albora adi, barreka, barriketan, fede apur baga. AñEL1 86.
Berriketan denbora askotxo igarotzen duenak. Gco II 17.
Beti barriketan jardun bagarik, isilik egon dedilla. fBIc I app., 9.
Barriketan eta barreka dagozanak. Astar II 199.
Ni etxekoandriarekiñ berriketan... ta orla. SorBar 69.
Eztaukat barriketan iarduteko astirik. ABeinB 87.
Zabaletakoak etzeuden iñorekin berriketan jarduteko. AgG 306s.
Berriketan asi ezkero, ez dakizu noiz ixildu. AlzBern 52.
Apal-ostian ekin eutsen barriketan bertan egozan gaztelar mandazain batzukaz. KkAb I 15.
Elizan izketan, berriketan, bazterretara begira egon al zera?ArgiDL 26.
Landara ta lorakin barriketan jardungo dabe. Altuna 14.
Baño zertako berriketan yarduki?OrMi 84.
Batu ziran atzera subetian, eta an egozan jezarrita, barriketan, baña ixiltxo, adi-adi euren artian esaten zer ixan eitekian alako zarata bakana. KkAb II 87.
Auzuan berriketan / jarri nai jendia.MendaroTx 265.
Ta..., irakurle maitea, / laburrerako oraintxe / berriketan nuzu. LdiBB 10.
Gauzea zer eta zelan dan jakin barik, barriketan ekiteko ekandu txarra daukagu. EguzkGizAuz 7.
Sagastin gelditutako sagar-kondarrak biltzen ari zan Balendin Agerrekin berriketan. TAgUzt 303.
Baña emen berriketan gauden bitartean, errogatibak kalera aterako zaizkigu. NEtxAntz 46.
Badaude berriketan ordu laurden bat, erdi bat, olako pesta, alako txango, ta au ta beste iardunean irauliz. OrQA 138.
Berriketan ari nintzan banekilakoan. OrAitork 180.
Baltzez jantziriko andra zaartxu bategaz autuan eta barriketan. ErkiagArran 97.
Kontua da, egin bear dana egitea, eta ez barriketan jardutea. ErkiagBatB 15.
Erlojua da juez onena, / ez berriketan aritu. Basarri 95.
An ari ziran prantzesak aurreko eguneko ganbelu-apostuaz berriketan. AnabAprika 45.
Eta berriketan ez aritzeagatik, baietz esan nion. Salav 38.
Ortarako alegiñetan zan, zela edo ala barriketan jarri gurarik maitte igesikorragaz. EtxbaIbilt 476.
Beraz, ezer ikusi baiño len berriketan asten ba-dira; emen ikusten ba-gaituzte, zer ez dute esango?NEtxLBB 134.
Lagunartean berriketan jartzen giñan. JAzpiroz 223.
Berriketan gustatzen zitzaion. BBarand 31.
v. tbn.
JanEd II 20. Osk Kurl 39. Olea 192. Lasa Poem 117. Ataño TxanKan 149. AZink 26. Barriketan: Enb 146.
azpisarrerakoSense-6.1
"
Berriketan ari, hacer tonterías"AspLeiz.
azpisarrera-7
BERRIKETAN EGIN. "
Barriketan [...] eiñ, estar charlando"EtxbaEib.
Joan ziraden biak eskolako umeak bezela, berriketan egiñaz eta korrika eleiza aldera. Apaol 122.