49470 emaitza bilaketarentzat - [951 - 1000] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:12 | 1997-04-09 | Bigarren mailan onartzekoa |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Ik. arrosario.
g.er.
- [E123]: 'OEHko lekukotasunak ikusita, esan al daiteke g.er. dela? Bestetik, adiera bakarra ez da 'arrosarioa'; Txillardegirena bakarrik den 'saludo' adiera alde batera utzita, 'reverencia, adoración' adierakoak dira adibide zaharrenak, Mendiburu, Argi Done laburra, Barandiaran edo Gandiagarenak. Beraz, ez dut batere argi ikusten "h. arrosario"'.
- [E208]: 'bat nator MAren kezkarekin. Ene ustez hor bi adiera daude, bata 'arrosarioa' eta 'gurkera, abegi handia' bestea. Hobe biak bereiztea: agurtza 1 'gurtzea, jaurespena' 2* e. arrosario'.
- [E123]: 'bat nator lehen partearekin, baina bigarrenean Hiztegi Batuko lantaldearen proposamenari eutsiko nioke eta 2 h. arrosario egin'.
- Erabakia: Erabakia (2001-09-28): 'Ohargileak "e. arrosario" proposatzen du. MAren proposamena onartu da, hala ere, hots: "h. Arrosario"'. Erabakia (2002-01-25): '1. gurtza, 2. g.g.er. arrosario'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
g.er.
- [E208]: 'nik g.e. kenduko nuke. Berba ongi eratua da eta gutxi erabiltzen dena kontzeptua bera dugu, eta ez hitza, gaztelaniaz saludador bezalaxe'.
- [E123]: 'nahi duzuen bezala; nolanahi ere, uste dut g.er. markak errealitatearen berri ematen duela, gutxi erabili da-eta literatura tradizioan'.
- Erabakia: Erabakia (2001-09-28): 'Ohargileak "g. er." oharra kentzearen alde agertu da. Ohar hori uztearen alde agertu dira sei euskaltzain. Kentzearen alde beste sei. Zuri, bat. Dagoenean uztea erabaki da, horrenbestez'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:17 | 1997-04-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
izenondo eta izenlagunak: a) BizkPresak (fray Diego de Chaves agustindarra), J.L. Zurutuza (aita Gebara agustindarra), M.M. Apalategi (aiek utzi zuten etxean monja augustindarrak sartu omen ziran); b) Gazt MusIx (Agustindar prailetzat egiten konbentu berean profesa), La Cruz (agustintar lekaimeak izan zuten beren elizkisun ederra), E. Zabala (agustindar lekaimeen Artxiboko karpeta, La Esperanzako agustindar lekaimeek egingo zuten bezala), J.J. Agirre (Mendaroko agustindar lekaimeen artxiboan, agustindar fraile bat, agustindar lekaimeak Magdalena basilikara aldatu ziren); M. I. Astiazarain (Agustindar errekoleto honek).
-tar.
-tar osaerakoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aha 5: Cb Eg ("Aha goapoa!"), Ox ("Aha putziko, hori duk planta! / Belztu zauk belztu goizeko manta"), JEtchep 2 (adib.: "Aha! Le Basque, neska horren izena badakik?") // eta OEH argitaratuan, Amatxi Herr 1959 ("Aha! #mdash#zuen otsoak karraskatu#mdash# beha zazie huni!"); ik. hor ajaja sarrera.
aha 2: A. Valdes ("Inguruari begiraldi bat botatzen dio. Ez da inpresionatuegia gelditzen. Aha!"), E. Azkue ("Aha #mdash# marmar egin zuen Tobik"); ahaa 1, X. Mendiguren B. ("Leher egiten du, zoroaren gisa, izuturik. Ahaa... fruutt... gut gut... sñak... plaff... patapum... oeuh"); aja 1, J. Legarreta ("Aja - esan zuen Wonka jaunak").
'aha' esperientzia : Euskalterm 1 (experiencia 'aha') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE
aha : DRA (1 boca, filo de herramienta; 2 interjección irónica), Lh DBF (1 adieran: interj. ironique) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
interj.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aha interj.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ahabi(a)
ahabia Vaccinium myrtillus.
lehen itzuliko erabakia aldatuz, eta ohargilearen arrazoiari kasu eginez, ahabia proposatuko da
- [K203]: "... besteak baino harrigarrixeago..." (1993-02-26)
- [E208]: Bizkaian arabia bat esaten da. Etimoa anabia hitza da, Sorian behintzat gaur arte gordea. Hain erabilera urriko hitza denez gero, nik neuk ahabia forma klasiko osoa uzteko proposatuko nuke" (1993-01-18)
- [E120]: ik. oh. s.u. abi.
- Erabakia: Erabakia (2001-06-29): 'ahabia jadanik onartua da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-04-23 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
ahago /landarea/
ahago Rumex patientia.
formak ez du arazorik; adieraz, berriz, aski nahasia da. Ba al dago izen erabiliago eta hedatuagorik? AB22ko hustuketan ez da jaso. OEH-ak ager. bakarra jaso du.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: ahogorri: Ik. ahago / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. ahago.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: † / HiztEn: Ik. ahogozo / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. ahogozo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 |
AS gisa gehitzeko eskatuz: ahaide nagusi .
- [E210]: 'Horren azpisarrera ezinbestekoa da ahaide nagusi. Nafarroatik datozenei galdetu behar zaie letra larriz edo xehez idatzi behar den'.
- [E123]: 'Konforme. Idazkerari dagokionez, OEHko adibideetan bietako idazkerak ikusten dira'.
- Erabakia: Erabakia (2001-10-19): 'ahaide nagusi azpisarrera gisa ematea eskatzen du ohargileak. Eztabaida sortu da sartzea komeni den ala ez eta nola idatzi behar den. Hurrengorako txosten txiki bat ekarriko du Urrutia jaunak'. Erabakia (2002-01-25): 'Ahaide Nagusi: sartu ahaide hitzaren azpisarrera gisa pl. markarekin'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2022-03-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ahaide txiki forma aztertzean azpisarrera gisa proposatua.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ahaide eta handi sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2022-03-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ahaide txiki aztertzean azpisarrera gisa proposatua. hur2 2 adieran beste adibideren bat gehitzea komeni da: baserri hori hurra duzu.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ahaide eta hur sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-06-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAIDE HURBIL (H, A (s.v. ahaide)). Pariente próximo. "Cognati, [...] ahaide hurbillak" Urt V 285. Ordean baduzu bertze ahaide bat ni baino hurbillagoa. Lg I 248. Haltoki laudatua / ahaiderik hurbilenaz izan denaz geroztik. Monho 60. Ain aide urbilak egin dire, ezi biók dire gorputzbát. LE Matr2 89. Boozek deitzen du Juezen aitzinera bertze aide urbil ura. Echn Ruth 4, tít. Don Beltramoren ahaide hurbil batek. Laph 2. Alaba bat eta bertze ahaide hurbil bat, biak serora. HU Aurp 183. Barnaba apostoluaren aide urbilla zan. Ir YKBiz IX. Zuen aiderik urbillenak. Ib. 198n. Aitorensemea, san Frantsiskoren ahaide urbila. Zub 45. Aialdeko ta lagun, urbillen aideak, / egin ttute gosari-bazkari-legeak. "Parientes más próximos". Or Eus 365. Zerbitzari ahaide hurbilegia dugu hartaz espantuka hasteko: hemengo lerro eta xehetasunak kofesio bat bezala hartuko ditutzue. Zerb Azk 70. Ahaide hurbilekiko tratua ez da beti ezta agian maizenik ere, lagungarri izaten. MEIG VI 133. (Fig., ref. a personas). Munduko anitzek leneko ero zenbaiten aide urbillak dirudite. Mb IArg I 60. Platonen aide urbillen artean agertzen zaigu gizon goren au. Zait Plat 9. Nabari da Txirritak jakin zuela, eta Goethe baten ahaide hurbila dugu alde horretatik, bere bizitza ontzen. MEIG III 98s. (Fig., ref. a cosas). Hitzketeria eta kuriostasuna, / ahaide hurbillak dire: / haskazi bereko haur dire bedere. Gy 257. Ahaide hurbilak dira bizkitartean, elgarren haurrideak [abere gorrien tuberkulosaren mikrobioa eta jendearen baitako tuberkulosaren mikrobioa]. JE Med 121. Kenbrera (Welsh) eta kernera (Cornish), breizeraren ahaide hurbilak. Mde Pr 281. Harritzeko orobat Japoniako eta hemengo landare izen eta bertze frango hitz zoin elgarren ahaide hurbilak diren. Zerb Azk 42. [Forma] hura, Goierrikoa, Bizkaiko neban-en ahaide hurbila. MIH 80. Bizkaiko aditza eta lapurtarra elkarren ahaide hurbilagoak direla. Ib. 391
adib.: ahaide 1 iz. Norbaitentzat, bere familiako beste norbait. Ez gara haien ahaideak. Senideak eta gainerako ahaideak. Ahaideak eta adiskideak. Ahaide hurbila, hurkoa, handia. Ahaide txikia. Aberatsa ahaide handi egin, pobrea ahaide txiki. Haginak hurrago ahaideak baino (esr. zah.).
ahaide hurbil 13: Elhuyar 4, Berria 4, EiTB 3, Argia, DiarioVasco.
EPG: ahaide hurbil 18: Herria, Berria, Elizen arteko Biblia, Patziku Perurena, Itxaro Borda, Iñaki Segurola, Juan Garzia, Iñaki Iñurrieta, Elena Touyarou, Daniel Landart, Jon Muñoz, Jose Antonio Mujika.
LB: 24 Abiapuntuko hizkuntza eta xede hizkuntza elkarren ahaide hurbil direnean ez litzateke egon behar tarte handirik itzurgintzarako, bestela arriskua dago premia gabeko iruzurra egiteko egileari eta irakurleari (Argia), Espezie ezberdinen arteko ezberdintasun genetikoak oso eskasak dira: txinpantzeen ahaide hurbilak gara gizakiak eta bai begetalak zein euliak izaki perfektuak dira, gizakien antzera (EiTB) / EPG: 18 Aldi berean gara guztiok ahaide hurbil eta guztiok desberdin (Juan Garzia), Aita, seme edo ahaide hurbil izan, elkarren lagun gaizto edo zozo baino ezin bailitezke izan familian (Patziku Perurena) / ETC: 164 Gaur egun, jakitun gara genomaren % 98 partekatzen dugula gure animalia-ahaide hurbilenekin, hots, txinpantzeekin (Juan Garzia), Grandmontagnek osaba zuen Klaudio, eta ahaide hurbilak haren emaztea eta bai koinata ere, printzearen emazte euskalduna preseski. (Kepa Altonaga).
Elhuyar: ahaide handi/hurbil/hurko/hurre pariente próximo; Adorez: ahaide hurbila: pariente próximo; Labayru: ahaide hurbil 1 iz. pariente próximo. Ez zituen ezagutzen, ezta bere ahaide hurbilekoenak ere: No los conocía, ni a sus parientes más próximos;
hurbil 3 adj. Hurbil dagoena. Ik. hurko. Herri hurbilenera. Gertakari baten kausa hurbila. Ekialde Hurbila. || Ahaide hurbilak: ahaidetasun mailaz hurbil daudenak. ahaide 1 iz. Norbaitentzat, bere familiako beste norbait. Ez gara haien ahaideak. Senideak eta gainerako ahaideak. Ahaideak eta adiskideak. Ahaide hurbila, hurkoa, handia. Ahaide txikia. Aberatsa ahaide handi egin, pobrea ahaide txiki. Haginak hurrago ahaideak baino (esr. zah.).
Adibide gisa jasotzea aski da, dagoen bezala.
Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa da ahaide eta hurbil sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2022-03-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAIDE HURKO (ahaide urkho Urt II 46, H; aide u. Lar, Aq 1418, A). Pariente próximo. "Parientes cercanos" Lar. "Aide urko, aide urren, parientes próximos o carnales" A. Cf. AHAIDE HURTXO. Booz gure ahaide hurkoa da. Lg I 247. Rut-en aide urkoago hura ere an igarotzen zan. Lard 161. Aittamarik ez aide urkurik baga. Echta Jos 127. Iru ezkutitz egin ditut nere aide urkoen etxera. A Ardi 1. Biltzen dan diru guzia bere aide urkoenak eskuratu dezaten. A Itzald II 80. Ezagutzen ez ebanak usteko eban Alarcos kondearen aide urkoa zala. Or Tormes 75
adib.: ahaide 1 iz. Norbaitentzat, bere familiako beste norbait. Ez gara haien ahaideak. Senideak eta gainerako ahaideak. Ahaideak eta adiskideak. Ahaide hurbila, hurkoa, handia. Ahaide txikia. Aberatsa ahaide handi egin, pobrea ahaide txiki. Haginak hurrago ahaideak baino (esr. zah.).
Ez dugu aurkitu ahaide hurko formarik.
EPG: Ez dugu aurkitu ahaide hurko formarik.
Adibide gisa jasotzea aski da, dagoen bezala.
ahaide txiki aztertzean azpisarrera gisa proposatua.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ahaide eta hurko sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2022-03-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AHAIDE TXIKI (aide txiki A). Pariente lejano. v. IZTER-LEHENGUSU. * Aberatsa aide andi egin, pobrea aide txiki. msOch 46.
LB: 6, EPG: 3, ETC: 29
Elhuyar: ahaide kutsu/txiki pariente lejano; Adorez: 0, Labayru: 0
txiki 2 adj. (Zenbait hitz elkartu berezitan). Ni jaiki baino lehen eginak zituen gosari txiki eta handiak. Toki zelaietan ganadu handia hobea da txikia baino. Arratsaldeko bostak aldera irteten zen auzotik eta ordu txikietan itzultzen zen maiz. Aberatsa ahaide handi egin, pobrea ahaide txiki. Lehengusu txikia. Zortziko txikia. ahaide 1 iz. Norbaitentzat, bere familiako beste norbait. Ez gara haien ahaideak. Senideak eta gainerako ahaideak. Ahaideak eta adiskideak. Ahaide hurbila, hurkoa, handia. Ahaide txikia. Aberatsa ahaide handi egin, pobrea ahaide txiki. Haginak hurrago ahaideak baino (esr. zah.).
Definitzeko modukoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Horrekin batera jasotzekoak dira: ahaide handi, ahaide hurbil, ahaide hurko, ahaide hur.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ahaide eta txiki sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:HBB | 1993-10-20 | Bigarren mailan onartzekoa |
ahaidego 'ahaidetasuna'
ahaikoa baino hedatu-biziagoa da; baina are gomendagarriagoa da ahaidetasun
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
gutxi erabilia, baina egokia.
-teria.
senitartea, ahaideen multzoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:HBB | 1993-10-20 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:11 |
ahaikoa eta ahaidegoa baino gomendagarriagoa da
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1997-04-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
ahaide(tu), ahaidetzen.
da/du ad.
ahaide bihurtu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Bigarren mailan onartzekoa |
ik. OEH: ahaiko(a).
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -.
g.er. Ik. (1) ahaideak; (2) ahaidetasun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1993-10-20 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
ahaire "doinua"
ahaire Zub. 'doinua'
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
- Erabakia: BAgiria (2000-02-24): Zub. oharra erantsiko zaio Ipar.-en ordez.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ahakar, aharra
ahakar Sin. aharra.
AS gisa emateko eskatuz: ahakar egin, ahakarrean .
aharra
- [E204]: "arazo orokorra da: ez da gaizki hitz hau aipatzea bainan jakin nahi nuke gaurko Euskaldunen artean nork baliatzen duen Axularrek zerabilen hitz hau. Adibidez ondoan datorren aharra hitzaren kasua ez da bera gaur ere frangotan entzuten baita" (1993-02-20)
- [E406]: ba ote du tokirik 25.000ko zerrendan? (1993-03-08)
- [K203]: ... besteak baino harrigarrixeago..." (1993-02-26)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:27 | 1997-04-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -.
egin.
ahakar sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: - HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-n: -an.
ahakar sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
ahakar(tu), ahakartzen.
aharratu.
da ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2001-11-30 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh |
- [I202]: 'Ahal bezain eta ahal bezainbat sartu diren bezalaxe uste dut ahal adina-rekin batera ahal adinbat ere sartu beharko litzatekeela'.
- [E123]: 'Sar daiteke, nire ustez. Baina ea zer dioten gainerakoek'.
- Erabakia: Erabakia (2001-11-30): 'Ahal adinbat eranstea onartu da, ahal bezain eta ahal bezainbat-en parean'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
- [E306]: "eta ahal bezainbat...: Hauek hiztegiko azpisarrerak badira, 'behar bezala', 'nahi adina', 'uste bezain' eta beste hainbatek ere merezi dute, baina ez daude Hiztegi Batuan" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-09-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ahal bezainbatean (eta ahal bezanbatean 5, ahal bezenbatean 2, ahal bezenbatian 1, al bezanbatean 1) 9: Lg I 2 ("nahi luke saindu hark munduari ihes egin dakion, egin ahal bezanbatean", "Ez dugu deusere galduren munduari ihes egiteaz, egin ahal bezanbatean"), Mih ("nahi baduzue model paregabe haren arabera bizi, ahal bezanbatean gogoan erabilatzue haren fedearen bizitasuna, obedienziaren lehia lasterrak..."), Ub ("Gurasoak erakutsi behar die kontuz heren humeai dotriña, ta al bezanbatean, bialdu behar ditue Elizara"), ECocin ("Hausten dira arroltziak, nahasten dira gorringuak, yoiten dira xuringoak, nahasten beroatziz ahal bezenbatian hotz balinba"), Arb Igand 3 ("ahal bezanbatean kausitu behar gara bertze alde Elizako Ofizo Dibinoetan", "Zein Meza behar da bereziki entzun? Herriko Meza Nagusia egin ahal bezanbatean", "Ahal bezenbatean, zuen herriko meza entzun behar duzue"), JE Bur ("Gure lehia litake, gure irritsik minena, aita eta ama familiakorik baizen ez baledi, ahal bezenbatean, onets erakustuntzat"), Mde Pr ("Baina lehenik, artatu behar zaitut ahal bezainbatean"); ahalik bezenbatean 1, Dh ("Hauta ahalik bezenbatean kofesor argitu ta arthatsu bat").
ahal bezainbatean (eta ahal bezain batean 1, ahal bezenbatean 2) 4: JE 2 ("Euskaltzaleen Biltzarreko gizonen xedea da, euskaldun umeak ager diten gazte danik frantsesaren ikasle, ba, bainan euskaraz bermatuz, beiratuz euskara eta ahal bezenbatean apainduz", eta bestea OEHko testuinguru berean), Herr 1960 ("Gobernuak goresmenak egin diozkate bai poliza-gizoneri, bai armadako soldado gehieneri, beren buruen jabe egon baitira, eta zibilen arteko sarraskiak ahal bezain batean debekatu eta trabatu dituztelakoan"), TesBer (2 P 1,5: "Horrengatik, entsea zaitezte lotzera, ahal bezainbatean, fedeari bertutea, bertuteari ezagutza").
Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
ahal bezainbatean : EuskHizt (ahal bezainbat ASko adibide gisa), ElhHizt (adib. gisa s.u. bezainbat: bezainbat[ean] AS) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ahal izan sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): ahal bezainbatean [azpisarrera gehitu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: AHAL DEN (Ante adj. o adv. en grado superlativo). v. ahalik. Al dan ongiena apaindu bear da. AA I 451. Berbaz al dan ondoen / egiñaz berari. AB AmaE 357. Al dan laisterrena errespuesta emango diyot. Moc Damu 14. Eran goizian txuritik, / al dan onenetik. JanEd II 14. Al dan maizena etorri zaite. Tx B II 137. Al-dan zeatzenik arloa argi ikusi. Ldi IL 79. Artzaiak beren artaldeekin al dan kalterik txikiena egin bear diote. Munita 129. Bearreko zan gaur Iorrera / al dan geien joatea. BEnb NereA 158. Beiratu zekena, / al dan okerrena. JKort in NEtx LBB 313. Ahal den kutsurik gutxiena. Ugalde in MEIG IX 55. Al dan ixillena preparatzen asi bearra zegoan. Albeniz 59. v. tbn. Al dan: Sor Gabon 59. Iraola 84. Arrantz 123. EusJok II 153. Basarri 114. Uzt Sas 121. (ahal zen, en pasado). Donostiyara eraman eta / al zan lenena kuratu. JanEd II 85. Al zan maizena iyurtzi. Tx B II 112. Aal zan aguroena zijoala. Anab Aprika 103
adib.: ahal izan, ahal izaten, ahalko/ahal izango 1 da/du ad. (Ezkerrean duen aditz bati dagokiola). Aipatzen dena gertatzeko edo egiteko eragozpenik edo ezintasunik ez izan. (Era burutu gabeak). Erraz egiten ahal dut: erraz egin ahal dut, erraz egin dezaket. Gaur joaten ahal naiz: gaur joan ahal naiz, gaur joan naiteke. Ozta-ozta entzuten ahal nion: ozta-ozta entzun ahal nion, ozta-ozta entzun niezaiokeen. Nahi zuen guztia jaten ahal zuen: nahi zuen guztia jan ahal zuen, nahi zuen guztia jan zezakeen. Aurkitzen ahal badu: aurkitu ahal badu, aurki badezake. Nork daki non gelditzen ahal den: nork daki non gelditu ahal den, nork daki non geldi daitekeen. Uzten ahal zituen on guztiak: utzi ahal zituen on guztiak, utz zitzakeen on guztiak. Bizi ahal banendi. Bertso berri batzuek jarri ahal banitza. 2 (Era burutuak). Denek ikusi ahal izan dugu zein kementsu agertu den. Atzeko atetik sartu ahal izan zen. Eduki ahal izan balitu. 3 (Geroaldian). Beste hiru antzerki-lan ikusi ahal izango dira. Hola egiten ahalko du hark ere, nik gaur egin dudana. 4 (Ezezko esaldietan, aurreko adieretan aipaturiko kasu guztietan). Ik. ezin. Ez naiz etortzen ahal: ezin naiz etorri. Ez du ekartzen ahal: ezin du ekarri. Mintzatzen ahal ez direnak. Engainatzen ahal ez gaituena. Ez du jasan ahal izan. Galdetu ahal izan ez diona. Ez zuen egin ahal izango. Ez zuen egiten ahalko. 5 (Beste aditz bati ez dagokiola). Ahal badu ekarriko du. Ahal balu ekarriko luke. Gaur bertan, ahal bada (balitz). Ahal denean ahal dena eginez gero. Ahal duzun lasterrena presta ezazu (Ik. ahalik). Mundu bat ahal den zuzenena. Erabaki dute ahal den etxe guztietara igortzea eskutitza. Ahal duena egiteko. Ahal den neurrian. Ahal dela behintzat, ez nuke ezer galdu nahi. 6 Hara iritsi ez ahal zen, kontatu zion Wolfiok Apezpikuari gertaera guztia: hara iritsi bezain laster. Ez ahal zen Diputazioko ate nagusian barrena Roman desagertu, han non ikusten dugun jende multzo bat.
ahal den 1090: Ortzadar 13, ElCorreo 2, Deia 23, Elhuyar 41, Elkar, Consumer 104, HABE 9, Berria 435, EiTB 111, Euskaltzaindia 4, Eusko Legebiltzarra, Jakin 31, Karmel 7, Argia 131, Laneki 90, Erlea 2, DiarioVasco 85.
EPG: ahal den 433: Herria 93, Berria 163, Ibon Uribarri, Xabier Arregi, Jon Alonso, Hasier Etxeberria, Bernardo Atxaga, Menane Oxandabaratz, Piarres Xarriton, Agustin Otsoa, Josu Zabaleta, Koldo Izagirre, Imanol Zurutuza, Joseba Sarrionandia, Patziku Perurena, Piarres Aintziart, Pako Aristi, Anjel Lertxundi
Adibide gisa jasotzea aski da, baina komeni da adibide argigarri gehiago sartzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAL GUZTIA (guzia B ap. A). Tanto como se puede, todo lo posible; en lo posible. "Ari-zuntza sobera luzea bada, eztaiteke ongi josi, besoa al guzia edatuagatik ere (B), [...] todo lo posible" A (s.v. zuntz). Arnoa hutsten duzunean ere, ahal guztia xutkatuagatik, gelditzen da usaina bedere. 'Por más que seques todo lo posible'. Ax 532 (V 342). Okultatu beár da alguzía iten den ongia, jakinik ikusten duéla Jangoikoak. LE Prog 106. Inbenáza bere mutil onbát alguzia, amen, otoi. 'Hazme en todo lo posible un buen servidor tuyo'. Ib. 98. Emendátu len gaizki egina, suplitu alguzia. 'Resarce todo lo posible'. Ib. 114. Obrátus al guzía orrén borondatearén kunplitzen. LE Ong 44r. Zenbat eman? Ahal guzia. HU Zez 141. Oro lasterka jin dire laguntza eskaintzera; batek lan, bertzeak aterbe, itzaingo; orok ahal guzia. Ib. 167.
adib.: ahal 1 1 iz. Ahalmena, indarra. Agertu zuen bere ahala eta indarra. Edozein gauza egiteko duen eskua eta ahala. Osasunarekin zaudenean, ahala duzunean. Nola izan zuten indar, antze, ahal, esku eta botere pena haietatik aldaratzeko. Ari zaitez ahal guztiaz. Geure ahal guztiaz. Beren ahal guztiak egiten dituzte erdiesteko. Gure ahal txikia.
ahal guztia 8: Berria 4 (adib.: Bidenabar, adierazi du horren alde Espainiako Gobernuak eginen dituen ahal guztiak babestuko dituela, Tresnek dituzten ahal guztiak erabiltzen ditut), EiTB 4 (Ahal guztian saiatzen dira kumeak seguru egon daitezen, epaimahaikideek ahal guztia egin zuten onena aukeratzeko).
EPG: ahal guztia 21: Jon Muñoz 3, Patxi Ezkiaga 3, Karlos Zabala 2, Jose Morales 2, Patxi Zubizarreta 5, Josu Zabaleta, Jokin Urain, Bernardo Atxaga, Pello Zabala, Joxan Elsoegi, Daniel Landart.
Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ahal sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAL GUZTIAN. En lo posible. v. AHALAZ. Imitátzeko nik ére ál guzían. LE Ong 82r. Bizi izatu zen ordu arteraino bezala, ahal guzian ixilik eta izpiritua Jainkozko gauzez bethea. Jnn SBi 48. Igande egunaren giristinoki eta osoki begiratzea, Meza-nausia eta Bezperak ahal guzian entzunez. Arb Igand 47. Poli aal guztian begira zegokion gozatuaz. Anab Poli 36. Rozinanteren lauazka aal-guzian ekin zion. Berron Kijote 94. (Precedido de bere, etc.). "Liberal [...] Esta voz [...] viene de dia, mucho, multitud, y de bere ala, bere al guzian, en cuanto, o con cuanto puede: y el liberal da mucho en cuanto puede" Lar. Laborariak behar du, bere ahal guzian, etxean sorthu zaioen aratxetarik egin etxeko azienda guzia. Dv Lab 253
ahal guztian 1, EiTB (Ahal guztian saiatzen dira kumeak seguru egon daitezen).
ahal guz(t)ian 8: Patxi Ezkiaga 2, Jose Morales 2, Jokin Urain, Xabier Mendiguren Elizegi, Pello Zabala, Xipri Arbelbide.
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa ahal izan sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAL GUZTIAZ Todo lo posible; en lo posible. Orduan bada penatzen dire ahal guztiaz / spiritu biak bata berzearen lehiaz. EZ Man I 50. Hunat hunat emazue kolpe ahal guztiaz. Ib. 112. Ihes egiozu ahal guziaz munduko habarrotsari. Ch I 10, 1 (SP ahal bezanbat, Mst ahalaz). Gure erlijio santua, oiei gozotoro erakustera al guziaz saiatzen dan Ama baten amore biguña. Arr GB 3. Sartzera al guziaz saiatzen zan. Arr May 82. Ontan saiatu zan ahal guziaz, eginalik bizkorrenez. Zait Plat 89. (Precedido de bere, etc.). "Neure ahal guziaz, de tout mon pouvoir" SP. Bethiere bere ahal guziaz huni darreitzalarik. Lç Ins A 7v. Eskerrak bedere emanen derauzkitzut neure ahal guztiaz. Mat 241. Geure ahal guztiaz zu / zaitugu adoratzen. EZ Noel 63. Adoratzen zaitut neure ahal guztiaz. Harb 14. Hunetan geure ahal guztiaz permatu eta bulharka iarri. Ax 460 (V 299). Behar dugu bada Philotea gure ahal guziaz gure urrikimendua emendatu. SP Phil 30. Ihes egiozute, zure ahal guziaz, tentazione hura sor-arazi darotzuten gauzei. He Gudu 119. Zerukotz on diren obren zure ahal guziaz egiteko. Brtc 173. Bere ahal guziaz hekiei laguntza emaitera ekharriak baitire. Jaur 381. Ene ahal guziaz eginen dut zure solas zuhurrez baliatzera. Dv Lab 147. Ez dugu nehork erraite beharrik zoin eskualde lagun gure ahal guziaz. HU Zez 140. Kintzeek ez dute hausterik, beren ahal guziaz bermatzen direlakotz sei gudukariak. JE Bur 29. Gure al guziaz Yesu-Kristo ongi ezagutzen saiatzea. Ir YKBiz V. Norbait zen halere bere ahal guziaz apezpiku dohakabea soleitu zuenik. Ardoy SFran 56. Al guziz asi nintzan gogo-iraulketa. Or Aitork 207s
adib.: ahal 1 1 iz. Ahalmena, indarra. Agertu zuen bere ahala eta indarra. Edozein gauza egiteko duen eskua eta ahala. Osasunarekin zaudenean, ahala duzunean. Nola izan zuten indar, antze, ahal, esku eta botere pena haietatik aldaratzeko. Ari zaitez ahal guztiaz. Geure ahal guztiaz. Beren ahal guztiak egiten dituzte erdiesteko. Gure ahal txikia.
ez dugu aurkitu ahal guztiaz forma.
EPG: ahal guztiaz 6: Jon Muñoz 4, Koldo Zuazo, Alberto Ladron Arana.
Adierazle egokia eta jasotzekoa ahal guztia azpisarrera proposatuaren azpiadiera gisa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ahal izan, ahal izaten, ahalko / ahal izango: ekarri ahal izateko; etortzen ahal da; ahal dela; ahal den sailik handiena; ezin konta ahal / AS: ahal adina, ahal adinako, ahal bezain, ahal bezainbat, ahal bezala.
lantaldeak uste du, arauko azken adibidea (ezin konta ahal) hemendik kentzekoa dela, eta ezin nahiz kontatu sarrer(et)an eskaintzekoa. // AS gisa gehituz: ahal bezainbatean .
ahal adina(ko), ahal bezain, ahal bezainbat, ahal bezala
"ekarri ahal izateko", "etortzen ahal da", "ahal dela", "ahal den sailik handiena"; "ezin konta ahal"
- [E202]: "42.13: Horrelako aditzen 'enuntziatua' ere ematea on litzateke, batez ere zalantzarako bidea eman dezaketen formetan, hala nola futuroari dagokionean: ahalko ala ahal izango ? Nik lehena hobetsiko nuke, erabilerak besterik agintzen ez badu, ahal izango bigarren mailako aukera gisa utziz. Enuntziatua, beraz, honelako hau izango litzateke (partizipioa, aditz izena eta futuroko forma emanik): ahal izan, ahal izaten, ahalko (B2 ahal izango)" (1995-01-09)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): ahal bezainbatean [azpisarrera gehitu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAL IZATERA. En caso de poder, a poder ser. Al izatera batuko nituban leku onetara mundubaren seme alaba maite gustijak. JJMg BasEsc 280. Orduban, al izatera, gustijok gurako genduke astiro ta ziatz igarotia arimako gauzaak. Ib. 82s. Emon biar jakola janarija al izatera egosija. "A poder ser". Ur Dial 68 (It albait, Dv, Ip ahalaz). Egon biar dau al izatera ikusbegijan. Ib. 71. Al-izatera alduko balitz / gizon arroen almena, / nun asetuko ete litzake / bere naimenik gurena? (Interpr.?). Enb 150. Aserre artan esan zenduen, ark bezela al izatera ['en caso de poder como él'] ziran guziak erre eta kiskaliko ziñituzkeala. Arr GB 85.
ahal izatera 17: Berria 13, Jakin, Argia 2, Laneki 1.
ahal izatera 19: Berria, Xabier Amuriza 2, Xabier Olarra, Jesus Mari Mendizabal, Bernardo Atxaga, Juan Garzia, Patxi Ezkiaga, Imanol Unzurrunzaga, Harkaitz Cano 2, Patziku Perurena, Pedro Alberdi, Bego Montorio, Patxi Zubizarreta, Markos Zapiain, Ramon Saizarbitoria, Karlos Linazasoro.
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa ahal sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHAL OROZ. En lo posible; todo lo posible. Jesüs-Kristi erakustia haren hitzaren arau hura ahal oroz onsa maite dügüla. Bp II 123. Lehenik behar dügü Jinkua adoratü, / eta lagün protsimua ahal oroz lagüntü. Etch 664. Ahal oroz mundu guziari / izan adi bethi zerbitzari. "Il faut autant qu'on peut obliger tout le monde". Arch Fab 103. Guri, eskuararen atxikitzea eta zaintzea etsai guzietarik, ahal oroz; elez eta egintzaz. HU Aurp 213. [Aphezek], nurk bere parropian, ahaloroz üskara garbi begiratzeko. ArmUs 1900, 64. Berma bethi ahal oroz / haren hazkartzeari. Etcham 112. (Precedido de bere, etc.). Ene ahal oroz / diat lagüntüren. Xarlem 1037. Ixilian bere ahal oroz Jinkoa zerbützatzen zielarik. Ip Hil 13. Eskual-herriaren gure ahal oroz argitzea. HU Zez 79
ahal oroz 3, Berria.
ahal oroz 3, Herria (J.-L. Davant).
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa Ipar. markarekin.
azpisarrera gisa jasotzekoa ahal sarreran.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ahala: iritsi ahala eseri dira; esan ahalak esan dizkiote elkarri.
bi sarreratan emateko proposatuko da (kontu guztiak argitzeko asmorik gabe, edo ezin konpon ditzakegula aitortuz, gramatikari baitagozkio hein handian): ahala 1 (aditzaren era burutuaren ondoan) '-en neurrian': iritsi ahala eseri dira; eta ahala 2.
"iritsi ahala eseri dira"; "esan ahalak esan dizkiote elkarri", etab.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS: (norbaitek) bere ahala egin / ElhHizt: AS: nork bere ahala egin / EskolaHE: AS
egin: -a.
ahal 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
nere ahala egin dut; bere ahala egiten duena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
OEH argitaratuan ez zaie azpisarrerarik eman ahala eman, ahala egin eta 'por poder / par procuration' adierako ahalez, ahalordez modukoei.
ahalorde 9: L. Aldoy 3 (adib.: "Jasotzat emanik aurreko idazkia ... eta berebat behar bezala askietsitako ahalordearen kopia"); GAO 1993 4 (adib.: "Besteren izenean agertzen direnek edo proposamenak sinatzen dituztenek horretarako duten ahalorde nahikoa aurkeztu behar dute"); UZEI 2 (adib.: "Ahalorde-eskrituraren kopia").
ahalorde : HiztEn (1 ahaldundua 2 pertsona batek beste baten ordez iharduteko duen ahalmena); Euskalterm 7; ahalordedun : Euskalterm 2 (apoderado; poderhabiente); ahalordetze : Euskalterm 4 (apoderamiento); ahalordetu : Euskalterm 3 (apoderar); ahalordea eman : Euskalterm 1 (apoderar); ahalorde-emaile : Euskalterm 2 (poderdante); ahalordez : Euskalterm 1 (por poder) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.
Admin. eremukoak: esku-emate : AgAld hitz-bilduma (delegaci#mdash#n de poderes); eskuz : AdminEL (por poder); ahalorde : KoopHizt (apoderado; ahaldun sinonimoarekin); ahalordetze berezi : KoopHizt (apoderamiento singular); ahalordetze orokor : KoopHizt (apoderamiento general) // Ez ditugu aurkitu ap. AdmHizt, AdminMila, HezkAdmin, LurraldeAntol, EurItune, TokiJaurb, LHH, AdmProz.
ahalorde : ElhHizt (Zuz. #mdash# poder que se otorga a alguien); HiruMila (poder); Lh DBF (mandataire); DRA (mandatario); ahalordedun : ElhHizt (Zuz. #mdash# poderhabiente); ahalorde-emaile : HiruMila (poderdante); ahalordetari : Lh DBF (mandataire); ahalordetu : ElhHizt (Zuz. #mdash# apoderar) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, PMuj DVC.
Erdal (por) poder(es) / (par) procuration formen ordainak: HiruMila: poder: facultad para actuar en lugar de alguien: ahalorde, eskuorde, manu, mandatu, esku; poder otorgado por escritura: eskrituraz egiletsitako ahalordea; poder para pleitos; auzietarako eskuordea; por poder de X: X-ren eskuordez / X-ren mandatuz / X-k ahaldunduta // ElhHizt: ahalordez // XarHizt: procurateur: ahaldun, eskudun, mandatari, ordezkari // Casve FE: procuration: ordarigoa, ordegoa, eskübide, ordaieskü // HaizeG FB: procuration: ordain-esku, mandatu, botere // T-L LBF: procuration: ordain-esku, mandatu, bothere // PMuj DCV: poder: autorización, mandato: manu, mandatu, mezu, eskubide; dar poderes: aldundu; poder, representación: ordain-esku // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Azkue Aurkibidea.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. ahal 1.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau84 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHALAKO (Dv). a) (Precedido de part.). "Eman dio jan ahalako ogi bat, il lui a donné un pain aussi grand que ce qu'il en peut manger. Ekharri du jasan ahalako egur zama bat, il a porté une charge de bois aussi forte qu'il peut porter" Dv. Cf. AHALEKO. Usain gozo bat erosiko dinat, besoetan jasan ahalako kriztailezko untzi eder batean. JEtchep 64s. Eman zidaten jaso ahalako pena, / ahal bezain umilki hartu nuen dena. Xa Odol 317. Nik berriz tira ahalako paso bat bota nakon lepo gibelean eta nik ez hutsegin. Etchebarne 72. b) (Precedido de sintagma con suf. -t(z)eko). (Lo) que puede, pueden, etc. v. MODUKO (b). Berriz ta berriz entzun ditut zurtzeko alakoak. Zait Sof 49. Urteak sena ekarri bai didate, altsuagoekin batera yardun al izateko alakoa, gañera. Ib. 51.
ahalako 8: Elhuyar, Consumer, Berria, EiTB 2, Jakin, Argia 2.
ahalako : Herria 4, Elizen arteko Biblia, Patxi Zubizarreta, Asisko Frantzizko, Koldo Izagirre, Patziku Perurena
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa ahala 1 sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-04-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Zah.
- [E123]: "adibide bat emango nuke handiek nahikara, ttipiek ahalara".
- Erabakia: Hala jaso du arauak.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.