(T-L),
ulerkaitz,
ulerkatx,
ulergatx.
Difícil de entender, incomprensible, ininteligible.
"Incompréhensible"
T-L.
Gai zail ta ulerkaitza.
Zink Crit 3.
Labur illun ta ulerkaitzak baino naiago ditut luzeak, argi ta ulertarraz diranean.
A Eusk
1928, 196.
Neke zelan baña, ibilli ixan barik? Ulerkatxa da ori, argiruago esan ezik.
Otx 117.
Ezer ulerkatxik aurkitzian, idazti onen atze-aldian ezarri dodan iztegira jo.
Ib. 7.
Poema erotiko-metaphysikoa duzu, ulhergaitz samarra.
Mde Pr 199.
Hamaika urteko neskato baten endeleguak ulertu ohi duena baino askoz sakonago, askoz ulergaitzago zen irakasten zion jakintza.
Mde HaurB 57s.
Nola dan ulerkaitz eta adierazkaitz izanik ere.
"Incomprehensibilis"
.
Or Aitork 265.
Ulerkaitza zait bere maitakera.
Txill Let 80.
Zeñen ulergaitzak Aren bideak!
Ol Rom 11, 33 (IBk ezin ezagutuak
).
Ez dezagun erria gogait eragin irakurgai ulerkaitzez.
Etxde AlosT 12.
Ulergaitza ez ulertzeaz kontenta gaitezen.
Vill Jaink 206.
Bapatean ulergaitza zirudiena guztiz erraza gertatzen da.
(In MEIG VI 27
).
v. tbn. PPer Harrip 37. Ulerkaitz: JArt Y 1933, 82. Zait Sof 189. Ulergatx: Eguzk RIEV 1930, 476. En DFrec hay 4 ejs. de ulergaitz.