Etim. Relacionado con euntze. Acaso de lat. fenum + vasc. -tze; cf. Henares o bearn. Heas, Hias (= Féas ).
sense-1
(AN, L-ain, BN, Ae, Sal; Lecl, ArchVocGr(phenze)VocBN(phenze), Dv(+ ph-), H(+ ph-)),
penseRef.:
A(pentze, phenze);
AtSac 3;
EchaideNav 102;
EAEL 67
. Pradera, prado, pastizal."Pré, sorhoa, phenzea
"HtVocGr 407.
"
Pentzeko belharra, le foin de la prairie"Dv.
"
Phentze-mazela (L-ain), borde de un prado"A(s.v. mazela).
"
Bakoitzak bere pentzeari ur ematea (BN-baig)"CEEN 1969, 84.
v. euntze. Tr. Documentado en autores septentrionales no suletinos. Las formas con y sin aspiración se dan en proporción similar. En DFrec hay 3 ejs. de pentze. [Urite bortitzek] landak, erripirak, penseak osoki galtzen dituzten bezala. SPPhil 242s (He 245 sorrhoak
).
Penze aberats zabal hautan / belhar onez asetzera. Gç 206.
Haraneko phentze gizen batean. Gy 72.
Phentze horietako belharra. DvLab 110.
Phentze arroilak eta bertze erreka guziak garbitzea. Ib. 203.
Horrengatik ikhusten dira errekak, pentze zoletan, gorrituak.Ib. 109 (v. tbn. pentze-zola en JE Ber 74).
Gainerakoa utzatzu bazka toki edo phentze, ahal dena balia. EskLAlm 1860, 18.
Hala-nola belhar ondo gurdoa gure phentze gizenetan. ArbIgand 146.
Pentze nimiño bat, dena platanaz landatua. JEBer 37.
Zelai eder bilakatua, zelai gizen, dena pentze, dena artho-landa. Ib. 52.
Pentze eder hetan daude alan behorrak multxoka. Zub 119.
Urthe guziez arbola berak ostatzen eta lilitzen ziren, pentze berak pherdatzen. JEtchep 17.
[Bildotsak] ateratuak ginituen pentzerat.LarreArtzainE 42.
v. tbn.
HerVal 197 (penze). HU Aurp 73. Ox 166. Iratz 68. Zerb Azk 88 (IxtS 23 ph-). Gatxitegi Laborantza 87. Xa Odol 197. Etchebarne 27. Phentze: Elsb Fram 156. Barb Sup 98. Dass-Eliss GH 1924, 100. Larz Iru 148.
azpiadiera-1.1
Penze Ispirituala deitzen den liburuan.AR 394.
azpiadiera-1.2
Pasto, hierba. Pentzeak eta artoa ontsa heldu omen dituk lur berri horietan. JEtchep 66.
Egun heetan herri guziko belharrak egintxeak ziren, bainan Urtebik gaineko pentze guzia lurrean zuen, zabal-zabala. Ib. 48.
azpisarrera-1
PENTZE-ALOR(Pl.). Prados y campos. Nik ere pentze-alorretan / jalgitzen tut [nere kantak] . Etcham 74.
Ongi izerditurik / pentze alorretan / nekez baztertzen dira / etxe xuhurretan. Mattin 51.
Aita berriz pentze alorretako "lan haundietan" zagolarik.LarreArtzainE 34.
azpisarrera-2
PENTZE-TXORI(phentze-xori BN-lab ap. Lh). "Phentze xoria, agrodrome champêtre" Dass-Eliss GH 1924, 100. Neguan maiz alaudekin batean ikus ditake phentze xori bat edo bertze. Dass-ElissGH 1924, 100.