Harremana

    OEH - Bilaketa

    964 emaitza u bilaketarentzat

    Sarrera buruan (15)


    Sarrera osoan (494)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    hutsaldi.
    tradizioa
    Tr. Documentado en Mendiburu y en textos guipuzcoanos de los siglos XIX y XX. Hay tbn. un ej. de Herria.
    sense-1
    1. (G, AN, S; Lar, Añ); usaldi (Lar) Ref.: A (utsaldi); Lrq (hüts).
     Error, fallo, defecto, imperfección. "Defecto" , "imperfección" Lar y Añ. "Falta, falta, palta, [...] usaldia" Lar. "Yerro, error" A, que cita a Iztueta. Cf. hustualdi. v. 1 huts, hutsalde.
    Biak kantatu zutela guziz ongi eta utsaldiarik [sic] gabe. Izt D 169. Gipuzkoako kapituluan arkitzen niozkan utsaldi andiak agertaratuko nintuela zein bere toki egokietan. Izt C 172. Oen artean ioritsuena da amabi-iturrietakoa, bañan dauka uts-aldi andi bat, euri denporan loitutzen dalako prest. Ib. 86. Nai gabian uts-aldiren bat joan bazaigu, erantzungo degu baserritarren azken-itzakin. Sor Bar 109. Etorri da bere amaren ondora, zeñak aztuaz, bere iragotako utsaldia zabaldu dizkion besoak maitatsu, malkoak pozez ixuriaz. EE 1882c, 478. Aztuak ote dauzkatzu zuk, orduko nere bide bageko utsaldi iraingarriak? Jauregui 235. Indazu, Jauna, fede garbi bat, esperantza irmo bat ta amorio bat uts-aldirik gabia. Bv AsL 41. Oiek ez dute pensatzen mundu onetako egitekoetan, utsaldi edo banidadeetan eta atsegin debekatuetan baizik. EE 1885b, 546. Onek beste orazio guztien palta edo utsaldia erremedia dezake. Echve Dev (ed. 1885) 117 (ap. DRA ; en la ed. de 1821, 163 beste orazio guztien falta). Besteaz gaizki ez itzegitea eta iñoren utsaldi, ariñik ere, ez esatea. Arr May 10. Lengo komunioetan egiñgo zinduen utsaldi edo paltak nolerebait ordañtzeko asmo edo deseoaz. Ib. 102. Iakintsuak diñoe [pintura onek] utsaldi andiak daukazala. Ag Ioan 203. Iztuetaren idaztitik artzen ditugun zatiyak berak dakarzkiyen bezela ipiñiko ditugu ezertxo ere orraztu gabe, utsaldi aundiz betiak izanarren. LzM EEs 1912, 93n. Ez dutala aukerarik meza entzuteko ta Iauna artzeko, igandetan bestetan. Ori arkitzen dut utsaldi bakarra. Or QA 123.
    sense-2
    2. (V-gip ap. A ; u- Lar, Añ).
    Vacación. "Recle, el tiempo que los prebendados pueden estar ausentes del coro" Lar (s.v. vacante hay utsalaia, errata por utsaldia). "Vacante" Añ. "Vacación, tiempo de reposo" A.
    Huts aldi bat hartu behar dugu Zokoan, Dakarrerat dohazinekin. Herr 8-11-1962, 2.
    azpiadiera-2.1
    Tiempo en que un cargo está vacante.
    Koroaren basa aldian edo utsaldian, edozeiñ moduz errege eziñdatzen danean, erreinua gobernatzeko. "Cuando vacare la Corona". EConst 51.
    sense-3
    3. (R ap. A ; u- Lar).
    Chasco. "Calabazas en algún examen o pretensión" Lar. "Chasco, contratiempo" A.
    sense-4
    4. "Vanidad, falta, carencia de realidad, utsera, utsaldia" Lar.
    sense-5
    5. (V-m, G-goi ap. A ).
    "Tiempo de escasez" A.
    Garien uts-aldi batez jaitsi ziran Egyptora ale eske. Mb IArg I 335. Zizku, zaku eta oñetako gabe predikatzera bialdu zinduztedanean, ezeren ez-izanik edo utsaldirik izan zenduten? Lard 442. Ez ginen, ordean, larregi kezkatzen ez artegatzen, hutsaldi hori laster betetzekoa genuelakotan. MEIG VIII 43.
    sense-6
    6. (V, G, AN ap. A ; Dv).
    "Action de vider" Dv. "Acto de vaciar" A.
    Zin-zinetako poesia ez beste guztia kiskaltzen hasiko balira, ez lukete hutsaldi txarra hartuko liburutegiek. MIH 239.
    sense-7
    7. "Utsaldi (REusk III 313), lacune" Dv.
    Baña utsaldi au, nere ustean / beteko dute euskaldunak, / dirala aurrena Donostiako / seme noble ta leialak. REusk III 313.
    azpiadiera-7.1
    Vacío, falta.
    Bai egiazko pake ordez eta biotzeko guritasunaren ordez, utsaldi aundia. Or QA 174. Nere bizi guziko utsaldia: bi ama ta amarik ez. Ib. 46.
    sense-8
    8. "(B, BN, S), desahogo, confesión, expansión; litm., acto de vaciar (la conciencia)" A.
    azpisarrera-1
    HUTSALDIDUN. "Imperfecto, [...] utsaldiduna, zebetandua" Lar.
    azpisarrera-2
    HUTSALDI GABE. Sin falta.
    Baizik nola soseguz eta utsaldigabe bere barrunbean bizi bear zeran, etxe guzi au pensamentu, deseo eta obra onez betea. Arr Orac 418 (ap. DRA). Beti eta utsaldi gabe fedearen begiaz Jaungoikoari begiratzeko argi-doaiez jantzia. Arr Doncella 14 (ap. DRA).
    azpisarrerakoSense-2.1
    Bi egunetik batean eramaten zituzten uts-aldiarik bage eun ta geiago arroba. Izt C 203.
    azpisarrera-3
    HUTSALDI GABEKO. Perfecto, sin falta, sin error.
    Senako santa Catalinaren bizitza utsaldi gabeko mirari bat izan zan. Arr May 200. Esan oi da utsaldi gabeko amalaudun bat neurtitz-sorta luzena baño obia dala. LzM EEs 1913, 194.
    azpisarrera-4
    HUTSALDIZKO. "Defectible, [...] utsaldizkoa" Lar.

    hutsaldi

    hutsaldi
    << hutsal 0 / 0 hutsalditsu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper