1.
(B, Sal, R);
eultze (G, AN-egüés; H);
eltze (R-uzt);
eltzu (R, S (-ü));
aultzi;
aultze (Ae);
ultzi (G-nav, AN-araq; -lz-AN-burg; Aq 209);
untzi (B)
Ref.:
A(eultze, eltzu , ultzi , ulzi, untzi);
AApend(aultze);
Lh(eltzü);
IzR 288, 305. Parva. "Parva, conjunto de haces que se tienden en las eras, para trillarlas" A. "Ta ogei edo ogeitamar balez edo obroz (eltzea nola den) metak egitan dra (R)" Ib. s.v. espal. "Airée" Lh. [Abere oek] aultziau itzuli artea[n]. "Mientras vuelven la parvada".(Pamplona, 1598)ReinEusk2 135.
Nola sare bátean arrái onak eta gaixtoak, nola eulzi bátean gránoak eta lástoak. LEDoc 208.
Daukala eskuan sardea aizeratzeko bere eultzea; eultzea da giza jendea, sardea potestatea, aizera da juizioa alea berexteko. LEUrt 2 (ms. 1v eulzia).
Eltziuak llarnetan egon zren elurrez tapatruk. Mdg 127.
Ua eguzkia! Ultziak sua zirudinan. OrMi 104.
Eultzi zabaltzen asi dira aiek / irauliz azpikoz gaiña. OrEus 332.
Laia, txistarrazia (aultzia, estrazia eta ixtexia beste izenez), igitaia eta atxurra ere edesti aurretik datozkigu. GarmEskL I 10.
San Agustin zirikiton, iuntziko aize on. (G-nav). SatrCEEN 1969, 83.
azpiadiera-1.1
"Perder los dineros, ulzia aizaratu"Aq 524.
azpiadiera-1.2
"Actualmente se suele llamar eultzea al terreno erial destinado a pastos (G-goi)"AEF 1955, 89.
sense-2
2.ultzi (AN-ulz), ontzi (G-nav), iuntzi (yu- G-nav). Ref.: Ond Bac (yuntzi); Iz Ulz (ultzí), Als (ontziya). Trilla, acción de trillar. "Ultzí bet, una trilla" Iz Ulz. "Ontziya [...]. Ataiyan iten zan ontziya" Iz Als. Eultzi bat baizik erri osoan / ez zan eiten egunero. OrEus 326.
sense-3
3.untzi (B). "Zurra, somanta. Maestruak mutiko orri zer untzia eman dion! ¡Qué zurra le ha dado el maestro a ese muchacho!" A. "Zurra. Anbateko untzie artu ziken" Izeta BHizt2.
sense-4
4.aultzi (Ae ap. A). Trillo.
azpisarrera-1
EULTZIA JO.
"Ultzia yo, reñir, discutir" Asp Leiz.
azpisarrera-2
EULTZIAN.
Trillando. Eultzian ari dan idiari zurdapalik ez ezarri. OlDeut 25, 4 (Ker gari-joten).
azpisarrera-3
EULTZI-ARO.
Época de trilla. "Aultzaro, sazón para trillar" A Aezk. Eultzi-aroan gazteak ikusi izan zuten txairo ta alai eskutxabalean sei neurriko bat gari eramaten. OrMi 90.
azpisarrera-4
EULTZI-BEHOR.
Yegua para la trilla. Eultzi-beorrak ikullura ta / umedun biak larrera. OrEus 332 (v. tbn. 326 y 396).
azpisarrera-5
EULTZI-DENBORA.
Época de trilla. Eultzi-denboran, agotz-gaiñean / eiten zuten lo axala. OrEus 237.