Harremana

    OEH - Bilaketa

    965 emaitza u bilaketarentzat

    Sarrera buruan (15)


    Sarrera osoan (494)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 erregu.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde Lazarraga en autores meridionales. Ochoa de Arín emplea junto con erregu , la forma regu. En DFrec hay 6 ejs.
    sense-1
    (V, G, AN; Lcc, Lar, Añ, Dv, H), regu. Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg.
     Ruego, súplica; oración. "Preces, erreguteak, eskariak [...] erreguak" Añ. "Ez zan besterik bere erregua, semiak baño. Aitta-guria zan, Ebanjelixuan ikusten dan bezela bere erregu bakarra" Etxba Eib.
    Aen erregua guretako baliatzen jakuna da. CatAnz 6. Lagundu zeunstan maiko erregubak egiten. Mg PAb 68. Bere erregu edo eskarijak. Mg CO VII. Negar ta erregubak eginarren justizijak egingo dau beria. Ib. 16. Bere erregu ta palakuakiñ eragiñ zidan bekatu. AA III 533 (v. tbn. erregu ta palagu en Mg CO 90). Ez zaitezala inos ezkondu inoren enpeinuba, erreguba edo ederra gaiti. fB Ic III 356. Neska bakotxa dua illuntzian / ta ez mutillaren besotik, / Onek ezarten deutsa besua / erregu baga lepotik. Ur PoBasc 302. Igaroten bada epe ta plazu au [...] alperrik izango dira erreguak. Ur MarIl 32. Au [...] jakin baldin bagendu, guk ere erregu askorekin eskatuko ez giñion Jainko onari, Amatxo? Arr GB 114s. Onela erregu bero-beroan gora nengoan begira. Aran SIgn 212. Jainkoaganako erregu bizi ta negarraldiakin [...] tentakizun izugarritik libratu. Ib. 93 (v. tbn. erregu bizi en Arr GB 141, JJMg BasEsc 9). Egin zituan bada bere erregu edo otoitzak. Zab Gabon 99. Bere erregu-eskari eta penitenziak geitu zituen. Arr May 201 (9 erregu-eskariak egitea). Zenbat erregu egiñ diyotan, ezta ttantto bat bakarrik ere ez du edan. Moc Damu 27. Ez naiz aztuko zuzaz nere erregu laburretan. Ib. 20. Jaungoikoari biotzeko erregu beroak egiñaz. Ag Serm 561. Bizkaian erderakadaz esan oi zan (erregu edo oraziño) Gipuzkoan eta Naparruan aurki otoi esaten dana. EgutTo 10-5-1921 (ap. DRA ). Auzpezturik Amari eiten erreguak. Enb 80. Tira gixona; naikua da erregurik. 'No te hagas más de rogar'. Otx 68. Zerukoari [...] eskeiñitako arren edo erregua. Erkiag Arran 157. Eliz-oituretako dan Alkarte Deunari bialdu yakozan erregu guztiok, arreta osoz aztertuak izan zeitezan. Onaind STeresa 125. Nik egin nion amaika erregu. Albeniz 233.
    v. tbn. Iraz 69. Lar STomas 2. Ub 149. Cb Just 124. CatElg 201v. Añ CatAN 81. Añ EL1 93. Gco I 412. JJMg BasEsc 270. Astar II 139. It Fab 58. Ur MarIl 92. Lard 213. Bv AsL 171. Itz Azald 12. CatUlz 54. Urruz Zer 117. SMitx Aranz 219. Bilbao IpuiB 257. Arti MaldanB 223. Etxba Ibilt 476. Alzola Atalak 41. NEtx LBB 176. Uzt EBT 107.
    azpiadiera-1.1
    Erregu txarrez ta onez. "Ya con amenazas ya con ruegos". Berron Kijote 191.
    azpiadiera-1.2
    Maldición. "[En Oyarzun] para atraer sobre una persona la muerte u otra desgracia, se cree que tienen no poca eficacia las maldiciones, (erreguak = litm. ruego). " Erregua ezta errezua" o "Erregua ezta Aimaiya" ("la maldición no es rezo" o "la maldición no es Avemaría") dicen para expresar la virtud maléfica que tiene este acto" AEF 1923, 77.
    azpisarrera-1
    ERREGUAREN ERREGUZ. A fuerza de rogar.
    Eta iñori on egitarren edo erreguaren erreguz egin ete leike guzurrezko juramenturik? CatBus 24.
    azpisarrera-2
    ERREGU EGIN (G-azp ap. EI 357). Rogar; orar. v. erregutu.
    Ezin daizu ukatu / nolan askok adbertidu / zaituzan egin bear yakala / Bizkaiari erregu. BBizk 37. Zer da erregu edo otoitz egitea? CatBurg 21. Erregu egijozube Jaunari emon deizubela osasuna. Astar II 18. Jesus, guregatikan egin bear du erregu. PE 31. Martin deunari otoi (erregu-egin) eta baso-ertzera eldu ziran. Altuna 90. Pakean afaldu ta egin dute erregu. "Han hecho su oración". Or Eus 131. Makilla oi geatu aazin zezan erregu eiñ ementzion. (G-goi). JMB Mund III 11. Arren bai arren erregu egiñaz. Erkiag Arran 163. Birjiña egiezu Jaunari erregu kristau guziokatik. Balad 231. Geure Jainko maiteai / erregu daiogun. Ayesta 71. Baita erregu gogor egin be egun guztietan. Gerrika 85.
    v. tbn. OA 101. Iraz 28. Xe 358. Regu egin: OA 2.
    azpisarrerakoSense-2.1
    (Con egin elidido).
    Ezkondu eta ongi bizi gaitian, / Jaunari erregu. MendaroTx 268. Bakoitzak bere santuari erregu. TxGarm BordaB 84.
    azpisarrerakoSense-2.2
    (Erregua egin).
    Egun askotan nik egin nagon / modu askotan erregua, / arren, osatu nengiala. Lazarraga 1193v. Altara aurrera etorrita erregua egin dau Aita Santuak. Ag Ioan 220.
    azpisarrera-3
    ERREGU-ESKEAN.
    Erregu-eskean ariazi gabe, arte motz baten adarburuan eseri zan. "Sin hacerse más de rogar". Berron Kijote 126.
    azpisarrera-4
    ERREGUETAN. Rezando.
    Jardun oi eban edo biarrian edo erreguetan. Ur MarIl 99. Iragoten zituzan gaubak erreguetan. Itz Azald 60. Fraileak koruan erreguetan egozan bitartean. Ib. 67. Maria an geldituko da bakarrik bere etxetxoan, erreguetan, Jaunari eskerrak ematen. Ag Serm 260.
    azpisarrera-5
    ERREGU-KANTA.
    Erminta zarrean ilkantuek entzuten ziran, penitentziazko deadar larriak. [...] Gizonak [...] erregukantak entzun [arren] [...] ez eutsen jaramonik egin. Alzola Atalak 42.
    azpisarrera-6
    ERREGU-LEKU. Oratorio.
    Sartu zan errezetara bere erreguleku edo oratorijora. Ur MarIl 79.
    azpisarrera-7
    ERREGUTAN. Rogando.
    Erregutan gagozu esan deiguzula zeure izena. Lazarraga 1147v. <...>gozu erregutan. Ib. 1139v.
    azpisarrera-8
    ERREGUZ.
    a) (Tras gen.). Por ruego (de); mediante la oración (de).
    Zure erreguz [...] grazia emango didala. Cb Eg II 78 (Dv LEd 144 zure othoitzaren medioz). Egin eban Ama Birjiniaren erreguz, lelengo milagrua, ura ardao biurtuta. fB Ic III 322. Obispo onen erreguz [...] egin ziozkan [...] laguntza andiak. Izt C 502. Eskabidia eskatuta eta atzera artua izan zala, Diputadu Jaunen euren erreguz ta borondatez. (1866). BBatzarN 236. Jenobebaren erreguz [...] agindu zuen egin zedilla [...] ermita bat. Arr GB 147. Ongille baten erreguz Veneciatik irtetean artu zuen diru puska. 'A instancias de un bienhechor'. Aran SIgn 42. Oien [monjen] erreguz biguntzen dira / Jaungoikuen aserriak. And AUzta 153.
    v. tbn. AA III 492. Astar II 171. Lard 536.
    b) Rogando; rezando. "A Dios rogando y con el mazo dando, Jainkoari erreguz, bearrari malluz" Lar s.v. Dios. v. erreguka.
    Asi zan erreguz eskatuten. Mg PAb 216s. [Amak] ekin zion semeari ala losentxaz nola erreguz; baña isilik zegoan au. AA II 227. Gizonak a cuchillo, / erreguz andriak. FrantzesB I 140. Isaak Jaunari beti erreguz zegokion seme baten eske. Lard 29. Jainkoari erreguz, bearrari malluz. EZBB II 8. Esan zioten Kardinal Ordenako anparatzalliari erreguz, esan zeiola anai Franziskori [...] bere semien kontselluak aditu biar zituala. Bv AsL 197. Zu ildakuan miñez erreguz / geldituko dira danak. And AUzta 151.
    v. tbn. AB AmaE 53. Erkiag Arran 156.
    azpisarrera-9
    ERREGUZKO. Rogativo, rogatorio.
    Katilinaren jardun erreguzkua bere soldadubai. Mg PAb 203 (VersBasc 8 erreguzko).

    erregu

    erregu
    << errege 0 / 0 errekaitu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper