1.
(
V, G, AN, L, S; Lar,
Aq 993,
Añ,
Hb;
-rz-
VP
)
Ref.:
A; Iz Als , ArOñ; Elexp Berg
.
Arado de cinco dientes.
"Bostorza, arado"
VP
8r.
"Arado de muchos dientes"
Lar,
Añ.
"Terciar en la agricultura, irugarren goldea, aitzurra, bostortza ematea"
Lar.
"El apero de cinco dientes tirado con vacas"
Iz ArOñ.
"Apero de labranza de cinco púas"
Elexp Berg
.
Cf. LzG: "Bostor. Arado de cinco dientes (Ant. Salvatierra)". Cf. Ensayo 89: "Segado el trigo se labra el terreno con un instrumento de cinco dientes llamabo bostorza o burdinaria, que tirado por bueyes abre la tierra a profundidad de seis u ocho pulgadas". v. Lar Cor 56, donde se describe el instrumento como un arado de 4 dientes muy largos y gruesos, y que "antes era de cinco dientes", y Garm EskL II 126 (con ilustración al final del libro). v. BOST-HORTZEKO, besabe.
Nork sortuak dirade / aitzurra, goldea, / laiak eta bostortza, / eta besabea?
It Fab 101.
Ezpageneuzka arean, bostortzean... egiteko idiak [...].
Arr GB 146.
Nolako lurrak ta ganaduak dituan, ala nekazariak premiazkoak ditu erremientak: laia, atxur, jorrai, arre, igitai, aizkora ta beste asko: golde, bostortz, nabar, etc.
NecCart 6.
Zure bostortzari etzaio juten aspaldi ontan erdoirik / debalde ere ez nuke artuko asko moduzko pioirik.
Auspoa 92, 91.
Bost-ortza, karramarru, / golde eta are.
Zendoia 17.
azpiadiera-1.1
"Bostorza, rastro"
VP
12r.
"(c.) arado (azada, rastra) de cinco púas" PMuj. "Bostortza edo sardatxurra. Au baserritarrak aberetegi edo kortako (okulluko) lanetan bear dau. Batzuetan beiai azpiak atarateko, beste batzuetan simaurrez zaranak (saski) betetako" (V-m) Onaind EEs 1930, 199.
"Bost hortzeko sarde edo eskuarea"
ZestErret
.
azpiadiera-1.2
"Hitzak hala esaten ez badu ere, lau hagin dituen lan-tresna; lurra harrotzeko edo prestatzeko lanabesa"
ZestErret
.