1.
(
Ae; SP,
Urt I 444,
Dv,
H;
bellatu S;
Foix ap.
Lh.),
belatu
Ref.:
A Apend ; Lrq /bel'a/, /bel'ace/.
Velar.
"
Beillatzea, veiller"
SP.
"Agitare vigilias, beilatu, guardia egin
"
Urt I 444.
"Veiller"
Dv, H y Lrq.
"Hacer tertulia, vigilia"
A Apend.
.
Cf. AEF 1955, 19n: "El verbo bellar se usa para significar el trabajo que durante las largas noches de invierno ejecutan las mujeres, ya sea hilando, haciendo calceta u otras labores. Para bellar se suelen reunir dos o más familias (Salazar)". v. BEILA EGIN, gaubeilatu.
Tr. Propio de la tradición septentrional (tbn. en el baztanés Echenique); se encuentra tbn. en algún autor guipuzcoano (Cardaberaz, Oteiza, etc.). En
DFrec hay un ej., septentrional. Usado gralmente. con aux. trans., aunque hallamos algún ej. con intrans. en Tartas.
Zeren [...] Iainkoak aitatasunezko artha batez beillatzen baitu gure gainean halako maneraz non ezpaita bilo bat ere gure burutik eroriren haren borondatea gabe.
Lç
Ins
G, 2v.
Gero ethorten da diszipuluetara, eta erideiten ditu lo daunzala, eta diotsa Pierrisi: Horrela oren bat ezin beillatu duzue enekin?
Lç Mt 26, 40 (TB beilatu, Echn bellatu; He atzarriak egon, Ip, SalabBN, Ker iratzarririk egon, Ur, Or esnai egon, Hual, Samper bijilatu, Ol ernai egon, IBk, IBe erne egon).
Begirauzue, beilla ezazue eta othoitz egizue, ezen eztakizue denborá noiz daten.
Lç Mc 13, 33.
Halakotz beillezazue, orhoit zaretelarik ezen hirur urthez gau eta egun ez naizela zesatu nigar xortarekin zuetarik batbederaren adbertitzetik.
Lç Act 20, 31.
Bada baldin beilla ezpadezak ethorriren nauk hiregana ohoina bezala, eta eztuk iakinen zer orenez ethorriren naizén hiregana.
Lç Apoc 3, 3.
Etxekoak inguruan senti badu ohoña, / atzarririk beillatzen dik noiz sar dezaken oña.
EZ Man I 137.
Ohean ere ni banaiz / maiz zutzaz orhoituko: / zeren zu iabe zaitudan / badut maiz beillatuko.
Hm 89.
Batzutan gustugabetasunak, agorteak eta idorteak heldu dira gorputza ez ongi aurkituz, hala nola sobera beillatuz, nekhatuz, barurtuz.
SP Phil 498s (He 505 lo sobra galduz
).
Beilla beraz gau parte bat, / sekulaz orrhoitzeko.
Arg DevB 3.
Gau erdiko muga noiz zen, / prest zegoen ernea: / damnatuenzat han zer zen, / zen haren beillatzea.
Ib. 2.
So egizie, beilla zitezte, zaudete bijilant eta othoi egizie.
"Videte, vigilate & orate"
.
Tt Onsa 57s.
Luzero beillatzen dute, goiz iaikitzen dire.
Ch I 25, 8.
Eguberriko gau xoillaz beillatua gatik, hestulez daudez gehienak eta sabeletik miñez biharamunean.
He Phil 431.
Hanitx triballatzen, aphür minzatzen, lüzaz beillatzen, goizik jaikiten.
Mst I 25, 8.
Jatia, edatia, bellatzia, lotzia, phausatzia, triballatzia eta gañerako natüraren beharrünen pian izatia.
Ib. 22,2.
Esperantzarik batere ta gaitz güzien beldürrian beillatü basa gizonen herrian direlakoz erori.
Egiat 158.
Triste da ene arima hiltzeraino, egon zaitezte hemen eta beila zazue enekin.
TB Mt 26, 38 (Dv zaudezte atzarriak
).
Bela ezazute, bada, denbora gustian erregutuaz.
Oteiza Lc 21, 36.
Nabaditu zituen bere semeek Israel guziari egiten ziozkatenak oro, eta nola lo egiten zuten tabernakleko sartzean beilatzen zuten emaztekiekin.
Dv 1 Sam 2, 22.
Bella zazu, eta 'in otoitz tentazioan ez erortzeko.
Echn Mt 26, 41.
Beharrik begi eta beharri erneak zituen beilatzen han zagon liotinant eskualdun batek.
Zerb Gerlan 78.
Errukiz beterik so egiten zion aldamenean lo zuen neskatoari, haren loaren gainean beilatzen zuelarik.
Mde HaurB 73.
(Con compl. directo).
"
Eri bat beilatzea, veiller auprès d'un malade"
H.
Soldadu berriaren gisa, an beillaturik bere armak.
Cb Eg I 4.
Zonbait egun ereman zituen animale eriaren beilatzen.
Lf Murtuts 15.
Gaztelu ontako kapillan, armak belatuko ditut.
Berron Kijote 49.