Etim. De vasc. *azkone. Ha sido relacionado con lat. taxo, taxonem.
sense-1
(L, AN-erro, B, BN-baig, Ae, Sal; Aq, ArchVocGr, VocBN, Dv, H; h-H);
azkona (L, AN-erro);
azkoin (BN-ciz);
azkoĩ (R);
azkuin (L; SP, H);
hazku (S [-u tónica y nasal]; Gèze, Dv (S); a- S; Dv (S), H (S));
harzku (S [-u tónica y nasal]);
arsko (H(S));
axkon (Sal);
aixkon (Aq 566 (AN)→A);
aizkona (AN)
Ref.:
A (aizkona, azkon, azkoin, azkoĩ, azkuin, hazku, harzku); Lh (azku); VocPir 374; Lrq /haskũ/ (ũ acentuada); CEEN 1971, 326. Tejón."Tasugo (AN)"Aq 566.
"Blaireau, animal sauvage"VocBN.
"Aizkona (AN), tarugo [por 'tasugo']"A (cf.A Apend: "Aizkona, tasugo (no tarugo)"). v. azkonar. Bada non egin sare bat aski handia atzemateko azkon, hartz, otso, sathor eta axeri guziak. HbEgia 148.
Azkona da alimale basa ihizi itsusi kiskil bat, artho buru freskoak net on zaizko. EskLAlm 1881, 5.
Hazkoa [sic] jin zait: uste ükhen dut hartza zela eta lotsatü niz. Eskual 30-5-1913 (ap. DRA).
Entzun-arazten badu norbeitek azkoner idi-adarra, / Gogoratzen zaut hiltzean Rolan gaitzak igorri deiadarra. Ox 29.
Basahuntzek, axeriek, azkonek eta erbiek kalte haundiak egiten zituztela beren alorretan. Zub 82.
Etxauetan diren muthiko gaztek ekharten tie hazku baratzeko tien tütütak oro. J.B. MazérisGH 1931, 469.
Nekhez duk azkonik hemen egun iraganen. LarzBozak 70.
Zuk etxeratzen dituzun uztak, / Agirre, ez laizke onak, / nik tiroz hiltzen ez banitu / beleak eta azkonak. XaEzinB 125.
Fritura emana dakot, eginik azkon urin garbiarekin. Etchebarne 44.
azpisarrera-1
AZKON-LARRU.
Piel de tejón. Eta bere toxa pollita, azkon-larruz eginikakoa, eman zion Paxkual bere xantre zaharrari. BarbSup 36.
azpisarrerakoSense-1.1
(Usado como insulto). "Que el dicho Sara era un raposo, azkonlarru" (Pamplona, 1571) ReinEusk 71. Tal vez con el sdo. de 'hijo de clérigo'; cf. AXERI (b).
azpisarrera-2
AZKON-ZULO.
Madriguera de tejón. Beren xixpak harturik, beren xakurrekilan abiatu dira Xanaildeko alderat [...] xuxen erori axeri eta azkon zilo batzuetarat. Herr 14-5-1959 (ap. DRA).