1.
(
AN-erro, B, L-sar, BN-baig-ciz; Urt; -rz- B, AN-burg, L-sar, BN-ciz, S; Dv, H, A),
aurtzai (
G-nav, AN, BN-baig, Ae; -rz- AN-5vill-larr-ulz, Sal, R-uzt; Lar, Añ, H),
aurtzei (
G-nav, AN-ulz, Ae),
aurtzegi (
AN-erro),
aurtze (
AN-erro, Ae)
Ref.:
Lrq /haurzáñ/; EI 328; Iz Ulz (aurtzáye), R 393 (aurzái); VocNav (aurzáin); Satr CEEN 1969, 211; Echaide Nav 235.
Niñero, niñera.
"Administer pueri, haurraren karguduna, [...] haurtzáña
"
Urt I 192.
"Ayo"
Lar, Añ.
"Gardien d'enfant"
Dv.
"
Haur-zaina, id. aur-zaia, gardienne d'enfant"
H.
"
Haur-zain, niñero, niñera"
A.
"La niñera"
Iz Ulz.
"
Aurzái bat, una niñera"
Iz R 393.
"Nombre vasco que dan a la niñera u orzaya"
VocNav
.
v. HAUR-ZAINTZAILE.
Haurrak jan eztezana, haur zainak.
Saug 198.
Maria ama sinéz / fiél guziéna / zara, baña beréz / sazerdoteéna, / aurzái gú, ama zú / Jesus beraréna, / bién gustóra ingaizazú.
LE Kop 37.
Oh Josef, eginik / aurtzái ta unidéa.
Ib. 39.
Legea izan da beraz gure haurzaina, eramaiteko Kristoren ganat, izan gaitezentzat yustifikatuak fedeaz.
TB Gal 3, 4 (Lç pedagogo, Dv eskola nausi
).
Apostoluak aur-zaien kontra aserretu ziran, eta atzeratu nai izan zituzten.
Lard 421.
Begira zer nini polita erosi dizutan, aurtzaia egiteko.
EgutTo 18-10-1920 (ap. DRA
).
Aurrak lendabiziko ezpañetara dakartzan itzak, aurtzai edo erakusle iñork ez baño, bere amak agoan jarri zizkion bezala.
Inza Azalp 129.
Haurtzainik ez aurkituz, eiki.
JE GH
1927, 351.
Aren aurtzai izanak dio maiz auzoan / neskak orein bat dula besape-txokoan.
Or Eus 275.
Neska-mutil, aurzai ta mukizuen gozagarri izaten ziran soñuaren irabio ta biurketak.
Anab Eusk
1933, 39.
Aitor, bere ezereztasunean amets guzi guzien aurzain ta seaska-eragile izan dadin.
A Y
1934, 15.
Alferrik izango da neskatxa galanta, / zer dan jakina dago aurzaien soldata.
"Sabido es a lo que llega la soldada de las niñeras" (G-bet). A EY IV 139. Aurtzaia, Agamenonen etxeko morroi-zarra. Zait Sof 11. Zeruko Aurzaiaren / ego-babesean / lo dagin Erriari..., / pakea lurrean! SMitx Aranz 207. Aurtzai, maisu, guraso, engañatzen bainitun iokuaren goxo. "Paedagogum et magistros et parentes"
.
Or Aitork 34.
Nere etekiña bakarrik billatu bear badut, utzi zazute lan ori nere kontura: [...]. Orretarako eztut aurzai-bearrik.
Vill Jaink 84.
Jende txikiarekin zetozen aur-zaiak eta ama bat baiño geiago.
NEtx LBB 92.
(Uso pred.).
Aaaur dabil nire senar taketa bere: umezain (aurzain edo sein-iagole ez esatearren), dindirri-urtika ta kaleak austen.
A BeinB 40.
Aur zai amona, bi katakume / gonatik txalapartaka.
MendaroTx 90.
Urtebetean Usoaren aurzai izana naiz ezkongai nintzalarik.
Etxde AlosT 45.
Andre Maria Aurtzai.
(Tít.).
Alzo (
in
Onaind MEOE 854
).
Gure etxean utzi ninduten aur-zai, geren arreba bixkiak zaintzeko.
Zubill 41.
Neskametzan zebilen emaztea, alaba berriz aurtzai edo zeukan nonbait.
MEIG IX 98.
2.
(Uso pred.).
"Está encinta [...] aur zai dao
"
(AN-larr).
EAEL
369.
Andik urtebetera, neska biak aur-zai zeuden botikaio berriari eskerrak. Legeak gazteena emaztetzat artzera beartzen zuan aur bien aita.
NEtx LBB 17.