(V-ger-m ap. A Apend
),
haskin (S ap. Lh
; H),
haski (H + a-
).
Primicia; primera parte de algo.
"Entame, entamure, premier morceau que l'on détache d'un objet, principalement d'un objet d'alimentation"
H.
"Au fig., les prémices, les commencements. Iaunari egunaren haskinak eskaintzea, offrir au Seigneur les prémices de la journée"
Ib.
"
Haskin (S), entamure, menus morceaux qui se détachent d'un aliment ou d'un objet que l'on entame"
Lh.
"Primicias, propiamente lo primero que se come de una fuente"
A Apend.
"Si el delicado concepto de asikin 'nata de una sopera' (vocablo guerniqués no incluido en el Diccionario) no ha sido extendido por el pueblo a la significación de primicia que se ofrecía para el culto divino, ha sido tal vez porque con más gusto se sirve a un forastero lo más sustancioso de la sopa que se cumplía el quinto mandamiento de la Iglesia"
A Morf 150.
"El vocablo asikin [...] no significa 'nata de sopa', así en concreto; el vocablo asikin (primicia) se opone exactamente a ondakin (residuo) y lo mismo puede referirse a la 'sopa' que a cualquier otro objeto u objetos que ofrecen cierta ventaja al que se aprovecha de ellos primeramente"
Alt Obs 12.
"
Ospakizunen hasikin, hementxe dugu aldizkaria (Gram)"
Gte Erd 60.
Tr. Sólo meridional. Olabide emplea la var. askin .
Zuenak izan oi ira Loontxok eta Betijaik entzundako parre gozo asikinak .
(las primicias).
A Ardi VIs.
Iztunak bere arazoa asi-aurrean [...]. Etzuen gure Aita Batizek, oi degunez, asikintzat Ebanjelioko itzik aipatu
Ib. 118.
--Elizaren boskarren agindua, auxe da: Oi danez amarrenak eta asikiñak Elizari ematea.
KIkG 64.
(KIkV 73 asikiñak)
Gari-askiña deuna bada, ore osoa ere ba-daiteke.
Ol Rom 11, 16 (Lç primiziak, TB lehen fruituak, Dv pikaina).
Auek Yainkoarentzat eta Bildotsarentzat gizartean erositako askiñak.
Ol Apoc 14, 4 (Or MB 88 asikiñak; Ur (V y G) lenenak, Echn primiziatzat, Ip lehentxak).
Zuri eztautsut ondakinik emon gura, asikina emongo dautsut zuri.
(V-ger).
A EY III 327.
Ortzi-lurren askiñak irazanak ziranean, Yainko Yaubek ortzi-lurrak egin zitunean.
Ol Gen 2, 4.
Zure lurreko askin beñenak.
Ol Ex 34, 26 (BiblE lehen fruituak).
Aurten [N. Etxanizek] argitara yaurti gogo dun olerki-idaztiaren asikiñok, "Euzko-Gogoa"-ren irakurleei eskeiñi nai dizkie biotz-biotzez.
EG 1951 (7-8), 1.
Espiritu Santuaren asikiñak daukaguzanok.
"Primitias spiritus habentes"
.
Ker Rom 8, 23.
Asperenka, gure arnasaren asikiñak an utziz, gure agoaren otsera biurtu giñan.
Or Aitork 232.
Ama txit maite orrenpean, ain baitaude nere gogoaren asikiñak, eta andik baitira auek egi ziur.
"Ubi sunt primitiae spiritus mei"
.
Ib. 356.
Eta zorionak berriz ere Txillardegi jaunari, euskal literaturan egin digun sarrera ospetsuagatik. Ondokoak asikiñen arabera izango badira, badu ama euskerak zergatik poztu.
Vill Egan
1957, 332.
Eta zuri, aurra, lurrak, landu gabe, nun-nai untz-alderraia, basakara, kolokasi ta akantu irritsuz naasita, asikin bezela eskeiñiko dizkitzu.
Ibiñ
Virgil
43.
Gainera hasikinak sagaratuak direlarik, baita orea ere.
IBk Rom 11, 16 (IBe lehen-opilak
).