Harremana

    OEH - Bilaketa

    964 emaitza u bilaketarentzat

    Sarrera buruan (15)


    Sarrera osoan (494)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    apustu.
    sense-1
    (G, AN-larr); apostu (V-gip, G, L, B, BN-baig; O-SPAd, SP, VocBN ); aposte (V); aposta Ref.: A (apostu, apustu); Asp Leiz ; Iz Als , ArOñ (apóste); Etxba Eib (apostua); Gketx Loiola (jan).
    Apuesta; competición sobre la que se apuesta. "Apostu, idem [sponsio]" O Not 46. "Apostua, gageure" O-SPAd 876. "Apostua, sponsio, gageure" SP (que cita a O). v. trabes, postura, dema, proba. Tr. Documentado en Lizarraga de Elcano (apostu ), en textos guipuzcoanos (desde Iztueta) y vizcaínos y en Izeta (apostu ). Entre los guipuzcoanos hay apustu en Iztueta, Lardizabal, Xenpelar, Pello Errota, Mocoroa, Txirrita, Orixe, T. Aguirre, Salaverria, Basarri, Uztapide y Berrondo, y apostu en D. Aguirre, Mujica, Orixe, T. Aguirre y Anabitarte; en EusJok y AzpPr hay tanto apustu como apostu; Apaolaza emplea aposta. Los vizcaínos usan sobre todo apostu (hay aposta en Iturzaeta y aposte en Anduaga). En DFrec hay 50 ejs. de apustu y 3 de apostu.
    Ta apóstus bekála doáz zeñek baño zeñek yágo errán sazerdoteain kóntra. LE Prog 108. Barinbadá apóstu, eztá eskusátzen. Ib. 110. Zenbat andik nola apostus / dóáz zerúra iganés! / Baña, Jesus, orrén kostus, / orrék guzía emanés. LE Kop 142. Apustu mueta askoren errazoia. Izt C 242. Eman omen zioten apustua irabazitzat. Ib. 249. Beragatik ez dezute saririk irabazi; ala ere apustuan esana emango dizuet. Lard 142. Apostu-lan oietatik eskarmenta ditezela. EusJok II 61. Uztako illaren amarrian zan / apustu ori zerratu. PE 40. Pello, jokatu dezu / amaika apostu. AzpPr 97. Apustuba galdu. Ib. 36. Tema edo aposta gogorrak egiten dituezanak, janari kaltegarriak artuten dituezanak, ordituten diranak. Itz Azald 100. Biar edo etzi beste aposturen bat asmatzeko. Ag G 92. Etzedilla apostuetan sartu. Ib. 99. Apostua zan ordu erdian / zeñek geiago jaso. EusJok 31. Apustue jokatu da / Igoako errian. Ib. 115. Apostuko bi orduak betetzean. Muj PAm 23. Jokatu dute / beintzat apustu ederra. Tx B I 222. Apostu ori jokatutzeko / aspaldi zeguan otsa. MendaroTx 357. Edo ain apostu aundi ta ugariak egin ta galtzeko bildurrak atzeratzen zituan. Anab Don 251. Apustu guzietan au dute epailari. Or Eus 15. Apustuetan / zikin zebiltzak aspaldi. Ib. 304. Bi milla laurleko ta erdiraño igo zan apustuaren jasoa egun arietan. TAg Uzt 222. Su-ziri bat izan zan apustua asteko zantzua. Ib. 230. Apustu-eguna. Ib. 222. Ba goaz muño gora Eguzkiaren zun, / goiz ontan apustua nork irabazten dun. Or Poem 533. Apostu bat egin zuen bere buruarekin. Arti Ipuin 35. Naikoa diagu, irabazi dok apostie. And AUzta 56. Apustu geienetan gipuzkoarrak atera ziran nagusi. Salav 101. Joko ta apustuz gañezka gabiltz. Basarri (in Uzt Noiz 14). Zernai apustutarako ere / ez dago jende makala. Uzt Sas 230. Apostua neuk irabazi neban. Gerrika 24. Nere sekreto au ixilka ibili bearra izaten nuan, apustua lotu edo zerratu bitartean. Albeniz 52 (ib. 135 apostu).
    v. tbn. BasoM 39. Ataño TxanKan 10. BBarand 176. Apostu: Balad 213. Yanzi 211. Bilbao IpuiB 268. Etxabu Kontu 169. Albeniz 135.
    azpiadiera-1.1
    (Como segundo miembro de comp.).
    Ari apustuak. Izt D 180. Idi-apustu batean jokatu dira eun ta irurogei milla erreal. Izt C 245. Asto-apustua jokatuba da or Andoaiñgo partian. PE 39. Santio-mendin sega-apostu bat / ortxen dago jokatua. Ib. 36. Azpeitiko erriko / aizkora-apustua, / Jose Martin zen kontra / Antzurmarrikua. EusJok 83. Sega-apostu bat nola genduban / Gipuzkoako partian. Tx B I 215. Nimesko laister-apustua. Or Mi 13. di apustua Mekoletaren aurka jokatu. Lab EEguna 115. Laisterka-apustu onetan. Or Eus 230. Neskatxak arraunaldiari baño erneago zegozkiokean, nik uste, beintzat, kolkopeko ezkutu-apustu gogorrari. TAg Uzt 225. An ari ziran prantzesak aurreko eguneko ganbelu-apostuaz berriketan. Anab Aprika 45. Amezketako eliz-aita jaunak, aari-apustu zalea izan zalako, ezin zuen bada egon, aariak talkan ikusi gabe. Zubill 71. Ogeitamar bat aizkol apustu / jokatua da jaun ori. Basarri 76. Aizkora-apustua izan zan gogor xamarra. Salav 104. Aizkorak, bere izenak adierazten digun bezela, garrantzi aundia du gure aizkora apustuetan. Garm EskL III 124. Suertez, egun artan aari-apustua zegoan. JAzpiroz 195. Aizkora-apusturen bat edo zerbait bazan. Insausti 225. Eta egun orretan jokatu genduan, Azpeitiko zezen-plazan, aizkol-apustu famatua. Albeniz 241s. Prat eta Ubarretxenaren korrika apustua. MEIG III 110.
    azpiadiera-1.2
    (Como primer miembro de compuestos).
    Apustu-bertsoak. AZink 45. Abuztuan iru apustu-papel edo kontrato izenpetu nituan. Albeniz 201. Frontoietan eta apustu-plazetan. Ib. 179.
    azpiadiera-1.3
    "Apustua eduki: referido a la necesidad u obligación de realizar algo con rapidez, apresuradamente. Apustua daukat lan ori alako egunetarako akabatzeko" (G-azp). v. apustuka.
    azpiadiera-1.4
    (Empleado en expresiones desafiantes).
    Zer nai duk aposta, egun gutxi barru ezer izan ez bau bezela agoala? Apaol 76. --Naizu apostu bat ezetz? --Baietz, famili guziaren bazkaria, nere egunerako. Urruz Zer 26. Gura dok aposte zein gorago joan? And AUzta 55.
    azpisarrera-1
    APUSTUAN. Apostando.
    Zazpi lagun giñaden / ari apustuan. Auspoa 95-96, 20. Zeñek marraskarik gaiztoenak egin txandaka ta apustuan aritzen zirala zirudiken. Ataño TxanKan 145. Gero, bion artean, beiak bildu, eta apustuan bezela ibiltzen giñan zeiñek azkarrago bildu. BAyerbe Auspoa 241, 72.
    azpisarrera-2
    APUSTU EGIN. Apostar. "Apustu ingo nuke [...] Juan Pablo bigarrenak sekula eztula aittu Aita Santu honen izenik" ZestErret. v. POSTURA EGIN.
    Gaur ere nere andriarekin / egingo nuke apustu: / botilla aundi bat basorik gabe / baietz seguru ark ustu. Xe 270. Apustu egingo nuke / aspertzen dala. AzpPr 72. Bañan apustu egingo nuke, dote-usaira gustatuko zitzaiola nere emazteari neskatx ori. Moc Damu 23. Emazteari nion / egin nik apostu / anka biko asto bi / aurten baietz moztu. Urruz Zer 30. Gero berriz neskakin egiñik apostu. EusJok 17. Apustu egingo dizut / ez nazula austen. Tx B II 257. Gero kontuak; oraingoz, beintzat, / egin dezaten apustu. Or Eus 394. Apustu egin, irabazi, ta, / itza merke, erri-zokora. Ib. 400. Zer apostu egin zenduen? --Txandresen semeak eta nik eraman baietz orduerdi batean Molaritik Getarira, Txantxiko arrantzalearen ontziska. TAg Uzt 98. Apostu eginen nuke ixtante ontan Beltza ere puro bat erretzen ari dela, ni bezala. Izeta DirG 69s. Baiña auxe apustu-egingo dut: berori baiño nagusi ausartagorik ez dudala ezagutu nere morrontzan, egundaiñoko nere bizi guztian. Berron Kijote 116. Apustu egingo nuke Santi gure Perikoren ondoren asi dala. TxGarm BordaB 77s. Zeñek zantzo bat andiagoa / apostu egiten genduan. FEtxeb 73. Apustu egin bear genduala biok, zeiñek geiago kantatu bertso zarrak. BAyerbe 106. Eginkizun zailaren alde apostu egitea. MEIG IX 134. (en colab. con NEtx; MEIG VII 169 apustu egin)
    azpisarrerakoSense-2.1
    Lau duro noski egin / zituzten apustu, / orain prantzes argiyak / jasoko ditu.JanEd II 70. Munok egin-berri zun ardi bat apustu / apezaren aurrean baietz neska ukatu. Or Eus 362.
    azpisarrerakoSense-2.2
    (Apostua egin). "Apostua eitteko asmuan etorri ziran Elgoibartarrak baña Eibartarrak ez eben gura izan posturarik" Etxba Eib. . "Apostua egiten dizut, joan baietz (G-azp-goi, AN-gip)" Gte Erd 207.
    Iru lagunek Ispasterren / apostua egin eben, / jango ebela goizik gauera / amar erraldeko txala. Or Eus 110. Apostue egin genduen, zeñek irune arbola bota aurretik. Gerrika 23.
    v. tbn. BBarand 179. AZink 44. Albeniz 233.
    azpisarrera-3
    APUSTUTAN. Apostando.
    Nik, apustutan abiatzekotan, lehenbizikoaren alde egingo nuke trabes, eta ehun bati, erabakitzailerik balego. MEIG VI 192.

    apustu

    apustu
    << 2 apoka 0 / 0 arazo >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper