Etim. Se trata de un préstamo, relacionado, aunque por caminos tortuosos, con la oscura familia del fr. rêver, etc.
sense-1
(SP, H(L), A),
heldarno (? Ht VocGr 418 Dv). Desvarío, delirio, ensueño."Ametsa, songe, rêve. Oheko eldarnioa
"SP.
"Rêverie"Ht.
"(Acception plus usuelle) rêverie, rêvasserie pendant un demi-sommeil; sommeil inquiet, interrompu"H.
"Sueño. Oheko eldarnioa, sueño de la cama"A.
Ohekoa dago gero penaz eldarnioan <-riuoan>, / lehen bezala solasik eztuela ahoan. EZMan I 57.
Lehen zertan segitu baituzu, hartan gero ere ametsetan eta eldarnioetan ere edireiten zara. Ax 94 (V 64).
Zeren bat bederak sendo zeiño zertan baitzedukan gogoa, hartan ohi daduka, eta hartzaz minzatzen ohida eritasunean, eta hiltzerakoan ere: hartan edireiten da ametsetan, eta eldarnioetan ere. Ax 216 (V 144).
Hei eldarnio bat bezala iduritzen zitzaizten erran horiek eta ez zituzten sinhetsi. HeLc 24, 11 (Lç, HeH ergelkeria, TB ametsak, Dv burtzoraldi).
azpiadiera-1.1
Algunos lexicógrafos se engañan con la aparente oposición amets / eldarnio en los dos ejs. de Axular: "Despierto y en sueños, eldarniotan ta ametsetan" Lar."Insomnie. Gaua eldarniotan eraman, passer la nuit dans l'insomnie"H.
"Despierto (msOch)"A.
Haize sorgintsuaren intzirina / iratxoen gauean / eta eldarnio hozkirriak zirri ohean / idazminaren barnean... M.Zarate "Ezorduen erdiminez sortuak".