Harremana

    OEH - Bilaketa

    176 emaitza inola bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    kaltegarri.
    sense-1
    1. (gral.; Lar Dv (que cita tbn. a Mg, Echve y Ur), Añ, H) Ref.: A; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg.
     Perjudicial. "Tabakua kaltegarrixa da osasunerako" Elexp Berg. v. kaltekor, kaltetsu. Tr. Documentado sobre todo en textos meridionales; hay tbn. ejs. de Pouvreau, Arbelbide, Mirande y Xalbador.
    Hetarako afekzionerik izaitea, debozionearen kontrako gauza dela xoil kaltegarri eta perillos. SP Phil 84. Erleentzat hain on eta osasungarri den eztia, guziarekin ere hain kaltegarri zaiela non batzutan eritzen baititu. Ib. 408. Ez dazaue zein kaltegarria dan euren alperkeri ta nagitasuna. Mg PAb 219. Piztia kaltegarri oek. Ib. 164. Zein kaltegarria dan iñoren ona ezin eramana! Lard 89. Bere osasunarendako gauza anitz kaltegarriak yaten dituenak. Legaz 28. Behinere agertu diren heretikorik kaltegarrienak. Arb Igand 108. Etxe ta lurrak prankotarren eskuetan gelditzea beti da euskaldunetzat gauza kaltegarria. Ag AL 138. Aposta gogorrak egiten dituezanak, janari kaltegarriak artuten dituezanak, ordituten diranak. Itz Azald 100. Bakoitzak bere gorputzan ezagutuko du ongarria ala kaltegarria izan dan. Anab EEs 1919, 85. Gaxoari ezer ez arrazi gabe, kaltegarri-andi daitekelakotz. FIr 171. Kaltegarri dan ori kendu bear ei da, ta mesedegarri danari bakean itxi. Eguzk GizAuz 74. Au erriaren ogasunari kaltegarri zaio. EAEg 14-2-1937, 1061. Batez ere gezurra kaltegarria bada. Munita 128. Ikusiz zeinen kaltegarri den euskara baturik ez izaitea. Mde Pr 52. Kaltegarria otsoa ukuilluentzat, euri-iasa uzta-zorituentzat. Ibiñ Virgil 39. Gehiegikeriak beti dira kaltegarri. PMuj (in MEIG I 94). Espainiako irakaskuntza ofizialak izan duen eta duen egiteko kaltegarria. (In MEIG VI 39). Baiña, kaltegarria zala-ta, galerazota egoan [arrantza era au] . Etxabu Kontu 120. Jakin kaltegarri duala orrenbeste edatea. Ala ere, beti berdin. BBarand 165.
    v. tbn. Añ EL1 134. Gco I 391. VMg 44. JJMg BasEsc 131. fB Ic II 194. Ur MarIl 71. BBatzarN 221. EEs 1916, 253. ForuAG 325. Lh Yol 27. Arzdi LEItz 85. Inza Azalp 102. Ldi IL 111. JAIraz Bizia 62. Or QA 161. Etxde JJ 147. Txill Let 102. Anab Poli 76. Erkiag Arran 88. SM Zirik 97. Zait Plat 117. And AUzta 85. Osk Kurl 126. Vill Jaink 154. BEnb NereA 126. MAtx Gazt 74. Gazt MusIx 147. NEtx LBB 383. Etxba Ibilt 467. Xa Odol 176. Uzt Noiz 101. Berron Kijote 118. Onaind STeresa 72. BAyerbe 41. Ostolaiz 106.
    azpiadiera-1.1
    (Precedido de gen.).Perjudicial (para).
    Aberastasunak askorenzat dira eren animen kaltegarriak eta kondenagarriak. Gco II 34. Buru ariñaren señalea da, eta bere buruaren kaltegarria. Ib. 22. Munduko moda animaren kaltegarri diranai arreta ezin ta aundiaguarekin jarraitzen diela. Bv AsL 49. Irakurtze gaiztoak eta sinismenaren kaltegarri diran beste obenak. KIkG 49. Jaurti egingo zattut kanpora, zeure kaltegarri ta lotsagarri. Otx 15. Euskeraren ona ezpaiditeke euskotasun osozalearen kaltegarri. Ldi IL 78. Ez du iñola ere besteren kaltegarri izan nai. ABar Goi 68. Jaki, janzki eta abar ugari arkituko balitz, bizi-lagunen, gudarien edo gaixo-etxeen kaltegarri izateko añean. EAEg 6-11-1936, 230. Noren kaltegarri al da ba, norbera soldau ez joana? Erkiag BatB 195.
    v. tbn. Inza Azalp 148.
    azpiadiera-1.2
    (Precedido de tema nominal nudo).
    [Gau-zale eta parrandariak] izaten dira / beti etxe-kaltegarri. BEnb NereA 163 (v. etxekalte).
    sense-2
    2. (Sust.).Cosa perjudicial. "Perjuicios funestos, kaltegarriak" Izt 91r.
    Orrenbesterañoko kutunkeriek gaizkitu lezatekean neskaren aulkeria ta ez degu kaltegarririk nai izaten. Anab Usauri (ed. 1986) 80.
    azpisarrera-1
    KALTEGARRIZKO.
    Perjudicial.
    Gizonaren kaltegarrizko axekaldia edo zirikaldia. Inza Azalp 148. Tabernara ta beste kaltegarrizko zenbait zuloetara. Munita 15. Galdez senarra aiñ kaltegarrizko alderian zergaitikxa. Etxba Ibilt 467.

    kaltegarri

    kaltegarri
    << kakotxa 0 / 0 kapaz >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper