Orotariko Euskal Hiztegia
OEH - Bilaketa
178 emaitza inola bilaketarentzat
Sarrera buruan (5)
Sarrera osoan (173)
- adar
- adardun
- adargabe
- ahal
- ahalguz(t)idun
- ahalorotasun
- aho
- aiher
- aitamen
- aitzurkada
- aixer
- aizkora
- alain
- albiste
- alboraka
- aldendu
- aleunka
- amets
- antsia
- antzina
- 1 aparatu
- apartatu
- apeta
- apurtu
- arandu
- arin
- aritze
- 1 aroi
- arren
- 2 arrolatu
- 2 artetu
- 1 askatu
- askotxo
- asmatu
- 1 astun
- atondo
- atzeman
- atzeraka
- aukera
- aurpegi
- aurreratu
- 1 ba-
- bai
- bakar
- balent
- bandera
- 1 barren
- barru
- barrurakor
- behar izan
- behinola
- bekatu
- belauniko
- berez
- bertan
- berton
- besamotz
- beste
- bestela
- 1 beta
- bete
- betikide
- 1 bide
- 2 bide
- bigundu
- 1 bikain
- bikote
- bitarte
- bizibide
- 1 borroka
- dena dela
- diauta
- disimulatu
- dohaikabe
- ehola
- ehula
- ehunla
- elkar
- entenditu
- 1 eraman
- ere
- erregelamendu
- esker
- eskumotz
- estu
- ez
- ezelan
- ezer
- ezezko
- 1 ezin
- eztei
- gatibatu
- geroenean
- gizon
- gogo
- halaxen
- handikigo
- hari
- harrotu
- hartaratu
- 1 hartze
- hasiera
- hautsi
- hauxe
- herri
- hobetsi
- horixe
- horrela
- horretarainotu
- hotsare
- ihola
- ihula
- injuria
- inolan
- inon
- irudikor
- izakari
- jainko
- jainkoarren
- jaun
- kakotxa
- kaltegarri
- kapaz
- kargamendu
- 1 korritu
- kutsu
- lore
- lortu
- 1 manera
- 1 marka
- minarazi
- mingaineratu
- mintzoera
- motz
- nehola
- nihola
- nolabait
- odol
- oharkabetasun
- ohartarazi
- oin
- oinarri
- oinazpiko
- 3 ondo
- orainaldi
- oroimingarri
- ospatu
- platika
- plazazale
- saltsa
- sinesmen
- 1 su
- susperrarazi
- toki
- udare
- ukitu
- unetxo
- utzarazi
- utzi
- uztartu
- zaldi
- 1 zanga
- zehar
- zentzun
- zer
- zergai
- zikoizkeria
- zirkinaldi
- zomorrotu
- zoriongabe
- 1 zorro
- zuztar
- ñola
goiburua
injuria.
sense-1
1.
(Lcc, Urt III 358 y I 115, Chaho),
iniuria,
induria (Ht VocGr 375).
Injuria, ofensa, insulto. Tr. Documentado hasta finales del s. XIX, sobre todo en catecismos.
Euren injuria dabe benga[tu]. Mondr (B) 8. Ieinkuari egiten duk iniuria handia / hura borrer egiten duk iuje eure buruia. E 246. [Blasfemioa] partikularki hartzen da Iainkoari egiten zaión iniuria eta oprobioagatik. Lç Decl ã 2r. Ze eukaikezu / iñogaz injuriarik. Lazarraga 1203r. Alferra ernatzen dute ezten eta zihiez / eta ikhean ioatera bortxatzen iniuriez. EZ Man I 108. Puxant naiz zu konfusione eta induriatik libratzeko. "Injuria". Arbill III 36, 3 (SP erran gaixto, Mst goitzarren, Ol irain). Hekien balsan gorra bezala nintzen hekien induriak ez aditzeagatik. Gç 45. Jesus berari esan zerozten mihira zitzaizten blasfemi ta injuri guziak. Mb IArg I 261. Laugarrena, bide bagak edo injuriak parketea. Cb CatV 45 (injuria Bet 14, Cap 13, OA 100, El 13, Iraz 33, CatB 51, CatLlo 51, CatAe 48, CatSal 49, CatR 49, CatUlz 35; atsakabada edo injuriak CatBus 27). Errege edo Jaun andien aurrean pipa artzea litzake injuria ematea. Mg CC 229. [Badira] areriotasunian luzaro egon dirianak [...] euren eretxijan injurija andiren bat artu dabeelako. Mg CO 251. Personarik urkuenaren injurijaak dirala gatxeenak eruaten. JJMg BasEsc 185. Zeuta aldean burlatzen zuten / marruekoak española, / injuri asko egiten eta / sufritu ezin iñola. Afrika 140. Izandu ditut injuri asko, / injustizi geiegiak. Noe 32. Alkarri egindako injuri edo irain garratzak. Ag Serm 355.
v. tbn. Ber Trat 73r. Gco I 450. fB Ic I 8. BBatzarN 183. Xe 291.
Injuria, ofensa, insulto. Tr. Documentado hasta finales del s. XIX, sobre todo en catecismos.
Euren injuria dabe benga[tu]. Mondr (B) 8. Ieinkuari egiten duk iniuria handia / hura borrer egiten duk iuje eure buruia. E 246. [Blasfemioa] partikularki hartzen da Iainkoari egiten zaión iniuria eta oprobioagatik. Lç Decl ã 2r. Ze eukaikezu / iñogaz injuriarik. Lazarraga 1203r. Alferra ernatzen dute ezten eta zihiez / eta ikhean ioatera bortxatzen iniuriez. EZ Man I 108. Puxant naiz zu konfusione eta induriatik libratzeko. "Injuria". Arbill III 36, 3 (SP erran gaixto, Mst goitzarren, Ol irain). Hekien balsan gorra bezala nintzen hekien induriak ez aditzeagatik. Gç 45. Jesus berari esan zerozten mihira zitzaizten blasfemi ta injuri guziak. Mb IArg I 261. Laugarrena, bide bagak edo injuriak parketea. Cb CatV 45 (injuria Bet 14, Cap 13, OA 100, El 13, Iraz 33, CatB 51, CatLlo 51, CatAe 48, CatSal 49, CatR 49, CatUlz 35; atsakabada edo injuriak CatBus 27). Errege edo Jaun andien aurrean pipa artzea litzake injuria ematea. Mg CC 229. [Badira] areriotasunian luzaro egon dirianak [...] euren eretxijan injurija andiren bat artu dabeelako. Mg CO 251. Personarik urkuenaren injurijaak dirala gatxeenak eruaten. JJMg BasEsc 185. Zeuta aldean burlatzen zuten / marruekoak española, / injuri asko egiten eta / sufritu ezin iñola. Afrika 140. Izandu ditut injuri asko, / injustizi geiegiak. Noe 32. Alkarri egindako injuri edo irain garratzak. Ag Serm 355.
v. tbn. Ber Trat 73r. Gco I 450. fB Ic I 8. BBatzarN 183. Xe 291.
sense-2
Beldurrik ez du nere biotzak. --Ezpaitakizu, induriaz... 'Las amenazas'. Zait Sof 125.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako Atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Conde Oliveto, 2. 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
