OEH - Bilaketa
285 emaitza honen bilaketarentzat
Sarrera buruan (2)
Sarrera osoan (283)
- abil
- adierazkor
- aditze
- agerraldi
- aho
- ahul
- aiduru
- aipatu
- 1 airos
- aitzinatze
- akabu
- akitu
- alanbrezki-belar
- alderatu
- 1 ale
- alegeratu
- alegrantzia
- altarazio
- anartio
- antze
- apustu
- arartekosa
- arbaso
- argi
- argiagotu
- argitaratu
- argizale
- aribide
- arranditsu
- 1 arrasta
- arrazoi
- arrazoika
- arrerran
- arrosario
- 1 aski
- asko
- aspaldi
- aste
- atari
- atxikimendu
- aukeramen
- aurkezpen
- 1 autore
- azal
- azaldu
- azkartu
- azken
- azpi
- azpijan
- aztal
- aztarren
- 1 ba-
- bahitu
- bai
- 2 baita
- bakan
- baldinba
- balio
- balios
- baltseo
- banakatu
- baratu
- barau
- barreiatu
- 1 barren
- barru
- batasun
- begietsi
- behe
- belaunikatu
- beldur
- beltz
- 2 berandu
- beraz
- berbera
- 1 bereber
- bereizi
- bereizte
- berezitasun
- berjabetasun
- bero
- besarte
- besoetako
- bi
- 1 biga
- bihotz
- bikaintasun
- bila
- bildots
- bildumagile
- biltzaile
- brodekin
- burubide
- burujabetza
- deabru
- dendari
- detxema
- doinu
- doloratu
- duin
- egosleku
- eguzki
- elkarlan
- emaile
- endelgatu
- entzule
- erabakior
- erakusburu
- 1 eretze
- erraldoi
- erreboluzio
- errektangular
- errepartizio
- eskarlata
- esker
- eskutitz
- eten
- ez
- ezagun izan
- ezik
- ezta
- eztanda
- fonologiko
- gabeuki
- 1 gai
- gaitz
- gaizki
- 1 garratz
- geldi
- gertakizun
- geza
- giputz
- girgilaketa
- gogo
- gogoangarri
- gogortu
- 1 goi
- gorazarre
- gorpuzgabe
- gorte
- 1 gortu
- 1 hain
- hainbeste
- haize
- handinahi
- hari
- harri
- harro
- haserre
- hasiera
- hats
- haur
- hausle
- 2 hauste
- hautu
- hauxe
- haxe
- herritar
- hirotu
- hitz
- hitzaurre
- honako
- hondakin
- honein
- honeinen
- honenbeste
- hutsegite
- idazte
- igarri
- ikusezin
- ilunki
- indoeuropartze
- informatzaile
- inguru
- inprenta
- intendente
- 1 irain
- iralgi
- irozgarri
- 3 irrada
- irristakor
- istorio
- izan
- jainkotasun
- 1 jaupa
- joan
- 1 kantu
- kexati
- kolore
- kontatu
- kontra
- kontseilu
- krosketa
- kuebano
- lagungo
- lausengu
- lauso
- lehenago
- lelokeria
- letra
- linbo
- lore
- loretsu
- 1 lotu
- luze
- luzexko
- mahai
- maite
- 1 mandatu
- 1 manu
- marbre
- matxaka
- mauletar
- merezi
- mezu
- mintzaldi
- mintzo
- moldabera
- 2 moldezki
- 1 muin
- nabari
- negartsu
- nor
- normal
- ohore
- 1 on
- ondasun
- 2 ondo
- ontzigile
- ordez
- ospetsu
- partaletasun
- parte
- pasarte
- pasatu
- pentsaera
- 1 pila
- pizgarri
- pobre
- poesia
- poetikotasun
- postura
- pozgarri
- predikari
- predikatu
- rigortasun
- sabel
- saiheskera
- sakontasun
- salbazio
- 3 samar
- 1 santu
- sariztatu
- sarraski
- sasoi
- seguru
- seinalatu
- sekretu
- sermoizale
- soin
- 1 sorrera
- sortegun
- tolestatu
- turko
- txadon
- urrikigabe
- 1 urte
- uzta
- xurgatu
- xuxendu
- zabal
- zabalki
- 1 zain
- zaldun
- zertasun
- 1 zin
- zorroztu
- zu
- zuek
- zulatzaile
- 1 zurrun
- zuzen
- zuzendari
goiburua
besarte.
tradizioa
Tr. La var. más extendida es besarte. Hallamos beso-arte en Azkue, T. Agirre, Erkiaga, B. Enbeita, Xalbador, Berrondo y Gerrikagoitia, besaarte en Uriarte y Berrondo, besatarte en Etxaide y besortarte en Uztapide.
sense-1
1.
(gral.; Añ (Añ)),
beso-arte,
besaarte,
besatarte,
besotarte.
Ref.:
A;
Iz ArOñ;
Gte Erd 57.
(En casos locales de decl. sing.). Espacio entre los brazos. "Abrazar, [...], besartean artu" Añ. "Besartian, entre los dos brazos" Iz ArOñ. "[Burkoa] besartean artuta (V-arr), besartean estutu (G-azp)" Gte Erd 57. Cf. bi beso artean (canc. pop. in Or Eus 119). Tr. Documentado en la literatura meridional desde comienzos del s. XIX, y en Xalbador.
Zelan ilten dirian asko euren adiskide txarren besartian. CrIc 79. Zelan eroango dozue obeto egur karga bat, edo arrastaka oñetatik, ala besartean edo lepoan jasorik? Añ LoraS 125. Artu eikezu beti bere santokristo bat besartean. Añ EL2 49. Ikusi eban Marija bere ume Jesus besartian ebala. Ur MarIl 98. Agertu ziran Demonio baltz, itxusi ta ikaragarri batzuk, kendu eutseen amari besaartetik umetxua. Ib. 36. Eta Ama biotz beraak ere bere alaba besartean estutu. Arr GB 132. Nor da beso-artean aukan au, nor? A BeinB 42. Beste olatu batek txalopea ta semea besartetik kendu eustazanean. Ag Kr 92. Esaten eutsan Juana Marik bere besartean estuturik. Echta Jos 18. Besartean maiterik artu zuen apaiz gazte negartsua. A Ardi 122. Gartsu bereganatu zun mutillak eta besoartetik igesegiteko indarka zebilkion bitartean, musu bat egotzi mataillean. TAg Uzt 102. Bei-askaren gañean besoak jarrita, burua besoartean zula zegon Balendin itun eta muzin. Ib. 32. Burua besatartean sartu, begiak itxi-itxi egin eta alaxe egon oi zan. Etxde AlosT 28. Gurasoak ere, zai zeuden eta Elizondon beribilletik jetxi zaneko, besartean estutzeko irrikaz zeuzkan ondoan. NEtx Antz 156. Zeruak zuen besartean iltzeko zoria eman dit azkenean. Ib. 98. Neskatila honen besartean esnatu / nintzen, zidalako baltzeo bat kantatu. Arti MaldanB 205. Barriren barri estutu dau neskatillea beso artean, ta gura ta guraez mosuka jardun izan dau. Erkiag BatB 157. Beso artian laztan ta txera / maitasun ezaugarritzat. BEnb NereA 43. Atoz ariñ ikusi gura badozu zer zeregintzan laga doran zure zaldun senarra bere besartetik iges eitteko. Etxba Ibilt 474. Sartzerat noa berrogi eta hamabortzgarren urtean, / eta gaztetan bezain lorios ni zure beso artean. Xa Odol 303. Ezagutzen da menditxo orrek / erria maite duala, / bere semia balu bezela / beso tartian daukala. Uzt Sas 44. Aal zuan bezela zutitu-ta, eldu zion besa-artean estu Maritornesi. Berron Kijote 180. Lur-Semea beso-artean ito. Ib. 35. Beso artian laztanduz agurtzen zaitut. Gerrika 94.
(En casos locales de decl. sing.). Espacio entre los brazos. "Abrazar, [...], besartean artu" Añ. "Besartian, entre los dos brazos" Iz ArOñ. "[Burkoa] besartean artuta (V-arr), besartean estutu (G-azp)" Gte Erd 57. Cf. bi beso artean (canc. pop. in Or Eus 119). Tr. Documentado en la literatura meridional desde comienzos del s. XIX, y en Xalbador.
Zelan ilten dirian asko euren adiskide txarren besartian. CrIc 79. Zelan eroango dozue obeto egur karga bat, edo arrastaka oñetatik, ala besartean edo lepoan jasorik? Añ LoraS 125. Artu eikezu beti bere santokristo bat besartean. Añ EL2 49. Ikusi eban Marija bere ume Jesus besartian ebala. Ur MarIl 98. Agertu ziran Demonio baltz, itxusi ta ikaragarri batzuk, kendu eutseen amari besaartetik umetxua. Ib. 36. Eta Ama biotz beraak ere bere alaba besartean estutu. Arr GB 132. Nor da beso-artean aukan au, nor? A BeinB 42. Beste olatu batek txalopea ta semea besartetik kendu eustazanean. Ag Kr 92. Esaten eutsan Juana Marik bere besartean estuturik. Echta Jos 18. Besartean maiterik artu zuen apaiz gazte negartsua. A Ardi 122. Gartsu bereganatu zun mutillak eta besoartetik igesegiteko indarka zebilkion bitartean, musu bat egotzi mataillean. TAg Uzt 102. Bei-askaren gañean besoak jarrita, burua besoartean zula zegon Balendin itun eta muzin. Ib. 32. Burua besatartean sartu, begiak itxi-itxi egin eta alaxe egon oi zan. Etxde AlosT 28. Gurasoak ere, zai zeuden eta Elizondon beribilletik jetxi zaneko, besartean estutzeko irrikaz zeuzkan ondoan. NEtx Antz 156. Zeruak zuen besartean iltzeko zoria eman dit azkenean. Ib. 98. Neskatila honen besartean esnatu / nintzen, zidalako baltzeo bat kantatu. Arti MaldanB 205. Barriren barri estutu dau neskatillea beso artean, ta gura ta guraez mosuka jardun izan dau. Erkiag BatB 157. Beso artian laztan ta txera / maitasun ezaugarritzat. BEnb NereA 43. Atoz ariñ ikusi gura badozu zer zeregintzan laga doran zure zaldun senarra bere besartetik iges eitteko. Etxba Ibilt 474. Sartzerat noa berrogi eta hamabortzgarren urtean, / eta gaztetan bezain lorios ni zure beso artean. Xa Odol 303. Ezagutzen da menditxo orrek / erria maite duala, / bere semia balu bezela / beso tartian daukala. Uzt Sas 44. Aal zuan bezela zutitu-ta, eldu zion besa-artean estu Maritornesi. Berron Kijote 180. Lur-Semea beso-artean ito. Ib. 35. Beso artian laztanduz agurtzen zaitut. Gerrika 94.
azpiadiera-1.1
Espacio bajo el brazo, entre el brazo y el costado.
v. besape.
Ala traje ori emon eutsan eta artu besartean eta bere errira bidean joan zan. And AUzta 52 (tal vez con el sdo. de 'bajo el brazo').
Ala traje ori emon eutsan eta artu besartean eta bere errira bidean joan zan. And AUzta 52 (tal vez con el sdo. de 'bajo el brazo').
azpiadiera-1.2
(Como sust. pleno).
Eta ze larri-estuturik zeure biotza, zenkusanean zeure besarte ta altzoan illik zeure Seme bakarra. Añ EL1 207s. Zure besarte maitakor eta laztantsu orretan gustioentzat zokotxu bana bai-daukozu. Eguzk LorIl 11 (ap. DRA). Bere gogara datza, / lepoa makurturik / Laztanaren besarte narera. "Sobre los dulces brazos del amado". Gazt MusIx 189. Orduntxe artzen nau biziro / amaren besarte-goseak. NEtx LBB 250. Kristoren gorputz ogi biurtuz / zure barrura sartua, / izan zaitezen beti-betiko / besarte artan artua. Ayesta 58.
Eta ze larri-estuturik zeure biotza, zenkusanean zeure besarte ta altzoan illik zeure Seme bakarra. Añ EL1 207s. Zure besarte maitakor eta laztantsu orretan gustioentzat zokotxu bana bai-daukozu. Eguzk LorIl 11 (ap. DRA). Bere gogara datza, / lepoa makurturik / Laztanaren besarte narera. "Sobre los dulces brazos del amado". Gazt MusIx 189. Orduntxe artzen nau biziro / amaren besarte-goseak. NEtx LBB 250. Kristoren gorputz ogi biurtuz / zure barrura sartua, / izan zaitezen beti-betiko / besarte artan artua. Ayesta 58.
sense-2
2.
Manga, espacio entre la manga y el brazo.
Kapa-muturra ezker-aldera yaurtiten ebala, giltza bat atara eban besartetik. "Sacó una llave de la manga". Or Tormes 65.
Kapa-muturra ezker-aldera yaurtiten ebala, giltza bat atara eban besartetik. "Sacó una llave de la manga". Or Tormes 65.
sense-3
3.
Brazada.
"Besáartiak eiñ, besáarte batzuk, con yerba, helecho, etc., ordinariamente sin atar"
Iz ArOñ.
"Emoiozu astoari besarte bete belar (V-arr)"
Gte Erd 195.
v. besakada.
azpisarrera-1
BESARTEKO.
"Besarteko, (lo) que se puede coger, de cualquier cosa, entre los brazos" Iz ArOñ.
besarte
-
besarte. Tr. La var. más extendida es b...
-
1. (gral.; Añ (Añ)), beso-arte, besaar...
-
Espacio bajo el brazo, entre el brazo y ...
-
(Como sust. pleno). Eta ze larri-estutur...
-
2. Manga, espacio entre la manga y el br...
-
3. Brazada. "Besáartiak eiñ, besáarte...
-
BESARTEKO. "Besarteko, (lo) que se puede...
<< bero 0 / 0 besoetako >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
