1.
(V-gip). Desgaste por debajo."Aspíjana eiñ, la hace el agua [...]; el carpintero que gasta por debajo demasiado. Az(s)píjana dauko, se dice de la orilla minada por el río, o de una madera que deja hueco por debajo al no ir derecho"Iz ArOñ. .
azpiadiera-1.1.1
(V-gip, AN-larr).
Ref.:
SM EiTec1; Etxba Eib; Iz ArOñ; Inza NaEsZarr 339; Elexp Berg. (Fig.). Intriga, conspiración; engaño, fraude. "Azpijan, desfalco, conspiración" SM EiTec1 (los ejs. que cita son de azpijanian; v. infra). "Azpijana, conspiración, intriga, hacer malas ausencias. sinón. irutxurra" Etxba Eib. "Aspíjana ein txak orri, le han estropeado solapadamente un negocio" Iz ArOñ. "Azpi-jana egin dioi, izkutuan salatu edo maltzurkeria egin diote" (AN-larr) Inza NaEsZarr 339. "Labor de zapa, conspiración. Agirixan oso gizon ondrau moduan azaltzen da baiña gero ikusi ein biar ze azpijan darabillen" Elexp Berg. Cf. AZPIAK JAN. v. azpilan; azpikeria. Bere yakite ta zuurtasun eta guzti, azpi-yana egiten neutson, arik eta zatirik obeena beti edo geienetan neuganatzeraino. OrTormes 17.
Gauza bat esan; bestea egiñ, / ezta azpijana besterik. Basarri 64.
Andrazko oker baten azpijanegaittik. EtxbaIbilt 490.
Bere berba-iturri samur eta ugariz, zuzenian, azpijanez Beiena-ren ondamendia ekarri guraz dabizenen aurka. Gerrika 194.
Gogo-gogoko izango du zenbaitek [Marco] Antonioren adiskide zenarenganako leialtasuna, zenbaitek gorroto honen handinahi eta azpijanak. MIH 315.
azpiadiera-1.1.2
"Aspíjana eiñ [...], hacer deudas en secreto"Iz ArOñ. .
azpiadiera-1.2
2."En el juego de bolos, un efecto especial que se le imprime a la bola al lanzarla. Azpijan geixegi emun jotsat"Elexp Berg. Cf. AZPIJAN JOAN.
sense-2
II .(Vb.).
azpiadiera-2.1
(V, G, AN-gip).
Ref.:
A(azpi);
GarbizLezo. Minar, socavar por debajo; intrigar, conspirar."Azpi-jan, azpiak jan, a) socavar el suelo; b) murmurar de alguien"A.
"Quitarle por abajo a un árbol o monte para luego caerse más fácilmente"GarbizLezo 219.
Lur ustel ta zoko urak azpijanak, berekin negarra. OrPoem 527.
AZPIJANEAN (V-gip).
"Azpiajanian ibilli, conspirar. Mundu erdixa bizi da azpijanian beste erdixan aurka" Etxba Eib. "Atzetik azpijanian jarduntzen daben gizona da" Ib. "Kontablia azpijanian arrapau dabe. SM EiTec1. "Biargiñak ez daoz konforme-konforme eta uezabari azpijanian diardue" Ib. "Aspalditxuan alkarrekin ikusteittut eta itxuria azpijanian dabitz" Elexp Berg. Etxian eskerrik geixen zor detsenak azpi-janian dittuenian, ondasun guztiak baño geixago ardura daben gauzian aurka. EtxbaIbilt 478s.
Aspalditik azpi-janean ari zala banekiken.AtañoTxanKan 212s.
Bada, gainera, hirugarren arrazoia, ez agerikoa, baina azpijanean, satorraren gisa, ari dena gure "dizkigute-gipuzkera" gaxoaren aurka. MIH 390.
Atila gizarajoa! Gogorrean ezin, eta azpi-janean liluratzen dute Erromar izeneko emakume apain haiek. MEIG I 142.
azpisarrera-2
AZPIJANETAN.
Intrigando. Arro aundia ezaguna da, / baiña ez arro apala; / disimuluan azpi-janetan / ez da izaten motela. BEnbNereA 262.
Lanean baiño azpi-janetan / geiago da nekatuko. Ib. 263.
Errezelo ta azpijanetan, / eta alkarren beldurrean... / Guk nai genduken pake santua / ez dago oso urrean!Basarri 166.
azpisarrera-3
AZPIJAN JOAN.
"Azpi-jan doa (V-m), en el juego de bolos, se dice de una bola que va a su destino ocultando sus agujeros" A.