I .
(Adj.).
1.
(BN-lab, S ap. Gte Erd 16
; Arch Gram 155),
espreso,
expres,
exprez.
Expreso.
Eztrauzuegu manamendu expresez defendatu etzinezaten irakats izen horretan?
Lç Act 5, 28 (He expresez; Dv hertsiki, Ol zorrozki).
Zuek eraguetako zuen erre[ge] jaunaganik podere espreso anulatzeko.
MRos 11.1r.
Gure errege iaunen borondate edo manü exprez gaberik.
Etchart 3.1r.
Eta hil baino lehen eman zian kargu exprez bere domestikoer.
Tt Arima 118.
2.
(Médico)especialista.
Zer egin holakoetan? Joan herriko medikuarekin, tenore deno, hiriko mediku espresarenganat.
JE Med 61.
3.
(Tren)expreso.
Izar txiki-txiki aietan mundua sortu zanean tren expres bat atera balitza, oraindik ere etzala mundura alleatuko.
And AUzta 74.
Nonbait xapelketa eta holako besta bat zenean ahatik, izaiten nuen oto espresa: besta muntazailek berek enkargatzen zuten Jean Monlong, ene adixkide zena.Xa Odol 49.
4.
Apto, apropiado.
Eta, gero ere, Donibaneko ostatu eta kapera horiek ez direa arras espresak... penen ahanzteko!
Larre ArtzainE 313.
II .
(Adv.).
1.
Expresamente, especialmente.
Kopa eder batean, / espres eginean, / zerratzen nolaz ez dute?
Gy 202.
2.
Voluntariamente.
Eman dezagun emazte bati harbak (arroltzeteiak) usteldu zaizkola; medikuak kentzen diozka; segur, pottoin horiek kenduz, emaztea agor gelditzen da, baina ez da "espres" agortua.
Herr 2-10-1958 (ap. DRA
, s.v. harba
).