Harremana

    OEH - Bilaketa

    284 emaitza gaberik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (20)


    Sarrera osoan (264)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 urrun.
    tradizioa
    Tr. En autores labortanos y bajo-navarros la forma general es urrun, forma que tbn. emplean los guipuzcoanos. En la tradición vizcaína, aunque hay urrun en los versos sobre la quema de Mondragón y en Zavala (Fab RIEV 1907, 93), hasta finales del s. XIX domina la forma urrin; a partir de esa época crece el uso de urrun, que en el XX pasa a ser algo más usual que urrin. Hay tbn. urrin en textos roncaleses y, en alguna ocasión, en el guipuzcoano T. Agirre. Con aspiración inicial se encuentra en textos suletinos y tbn. en Elizanburu (Po 192), Orixe (BM 126) y Xalbador (EzinB 68). Con -rh- se encuentra en Haraneder (Gudu 157), Eguiateguy (162) y EucolT (26). En DFrec hay 65 ejs. de urrun, 13 de ellos septentrionales.
    sense-1
    I . (Adv.).
    azpiadiera-1.1
    1. (V-ger-m, AN, L, B, BN, Ae, Sal; Mic 7v, SP, Ht VocGr, Lar, Añ (V), VocCB , Dv, H, Zam Voc; hurrun H, hürrün S; Gèze, urhun Dv), urrin (V-ger-arr-oroz-m-gip, R; Lar, Mg Nom 68 (V), Añ (V), Dv (V), H (V); -iñ VocCB (V), Dv (V, R)) Ref.: A ( urrun, urrin ); A Aezk 299; Lh; Lrq ( hürrün ); ContR 533; Satr VocPo ; Iz ArOñ ( úrriñ ); Iz UrrAnz ( úrrin ); Iz R 397, 405; Etxba Eib ( urriñ ); Elexp Berg ( urriñ ); Gte Erd 156; Izeta BHizt2 .
     Lejos (sentido espacial o temporal). " Ahalik urrunena, le plus loin qui se peut" SP. v. urruti. Tr. General en textos septentrionales y vizcaínos. Se encuentra tbn. en Lazarraga y, entre los guipuzcoanos, en Iztueta, Iturriaga y autores del s. XX. No parece tampoco ser usual en la tradición alto-navarra, aunque lo emplea Mendiburu (cf. además urrunetik en Lizarraga de Elcano).
    Ze an datz Presebal ilik / [...] ez urrun Maloguenik. Mondr 16ss. Ezen etziraden lurretik urrun, baina ber-ehun besoren ingurua. Lç Io 21, 8 (He, TB, Dv, Ol, Arriand, Ker, IBe urrun, EvS hürrün; LE urruti ). Zuek noizpait baitzineten urrun, hurbildu izan zarete Kristen odolaz. Lç Eph 2, 13. Ekusirik, bada, Silverok egoala utra urrun bere errirean. Lazarraga A, 1146v. Zeren bethiere baita [...] herri huntarik hürrün. Etchart 3.2r. Zeren lehorra urrun den bazter guztietarik. EZ Man II 158. Milla urtheren buruan hain urrun egonen dira pagatzetik nola lehenbiziko sarthu ziren egunean. Ax 603 (V 387). Urrin bizi ezpada. Cap 124. Urrun hiriti, urrun osagarriti. O Pr 676. Orai ere urrun zarelarik orhoituko zaitut. SP Phil ã 2v. Zenbat lagozke gibelat eta hagitz urrun zure exenplu ederrak ezpalituzte begien aitziñean. Ch III 18, 3. Mündü huntako desirkünte orotarik hürrün. Mst III 5, 3. Bekatutik urrun dabilz oriek, bizitz on banatan sartuak arkitzen dira. Mb IArg I 287. Bathu zituen hamar lepradun haren ganik errespektuz urrun zaudenak. Lg II 173. Ala urrun izatu bai da ene gogoa amodio hortarik! Brtc 201. Eztago urrin egubardija. Mg PAb 136. Bethi ere urrun ibil hadi debruaren bandera madarikatuetarik. Dh 196. Urria ta beruna alkarreganik urrin dagozan legez balijuan. fB Ic III 294. Gaurko egunean Euskaragandik urrun bizi badira ere. Izt C 13s. Damurik dela urrun gaztean higatu. Hb Esk 140. Bere biotza dago urrin eneganik. Hual Mt 15, 8 (Samper urrun ). Errumatik ez urrun, Estortako elizan sartzen da. Laph 171. Khorpitzez hürrün izana gati / bihotzez dela bethi eneki. ChantP 300. Zeinbat eta personak bizi urriñago. AB AmaE 329. Hazteria ukan balu, etzuten urrunago atxikiko eskoletxearen inguruetarik. HU Aurp 202. Alper biziko gara / askoz urrunago. Azc PB 209.
    (s. XX) Ikusi ebezan leorrak urrun samar. Echta Jos 339. Jesus, Zugandik urrun / ai, ibilli gera. Jaukol Biozk 9. Zezenarengandik urrun erori zen. Or Mi 50. Oilar batek, han, urrun, egin zuen: Kukuruku! Barb Leg 135. Ainbeste urtian urrin ibilliyagaitik. Kk Ab II 186. Urrun othe gira bada oraino Donostiatik? JE Ber 84. Euzkotarrak ez emen ziran urrun, ez. JAIraz Bizia 31. Gazte, ez dago emendik urrun / zuk deseatzen dozuna. BEnb NereA 220. Oi, bai, aski urrun da, guziz gauaz egiteko hiri arrotz batean! JEtchep 83. Ikusirik ez zala aiñ urriñ lurra, salto eiñ eban. Etxba Ibilt 461. Urrunago eta gezurrak andiago. ZMoso 63. Bazter handietan han hürrün bizirik. Casve SGrazi 34. Urrun gaude mystere-ek behar zituzten ehun, berrehun, bortzehunetarik [personaietarik] . Lf ( in Casve SGrazi 11 ). Beren oiartzun nazkagarria [...] urrun or galtzen dek nunbait. Ataño TxanKan 77. Eta ni an nenguen, ez urrin. Gerrika 23. Xaharrak eta emazteak ez ziren gizonen lanetik urrun izaiten batere. Larre ArtzainE 48. Ikus daitezke gure artean, elkarrengandik urrun ez dabiltzala, elkarrizketa, elkar-izketa, eta, agian, elkar hizketa . MIH 104. Hizkuntzaren arazo larria konpontzetik urrun dela. (In MEIG VI 45 ).
    v. tbn. (Para autores guipuzcoanos): It Fab 75. Gazt MusIx 91. Ill Pill 20. Anab Usauri 28. Ldi BB 118. SMitx Aranz 194. Etxde JJ 183. Txill Let 65. Urrin: TAg Uzt 55.
    azpiadiera-1.1.1
    (Con reduplicación intensiva). Muy lejos.
    Urrun-urrun irrintz barria entzungaitza. Arriaga Lekob 23.
    azpiadiera-1.1.2
    (Precedido de -t(z)etik ). Lejos de. v. URRUN DA.
    Solhas inutilletan doztatzeko astia izatetik urrun, doi-doia izanen duzu hatsaren hartzeko denbora. He Gudu 149 (79 ukho egitetik urhun ). Halarik ere, punitzetik urrun, bethi ungi egiten hari zaizula. Lg I 320. Animoa galtzetik urrun, bethi esperantza izan zazu. Mih 126. Lotsatzetik urrun, / bozik segi zagun / Jaunaren Aingerua. Monho 94. Niri ongi egitetik urrun, ezta haren aldea ezpanau ohakoan itho. Dh 187. Salbatzaileari jarraikitzeak, arima aphaltzetik urrun, arima edertzen du. Laph 130. Kristau legeak, hori debekatzetik urrun, hortaz beraz eginbide berezi bat egiten derauku. Arb Igand 57.
    azpiadiera-1.1.2.1
    Gobernatu haiz bada gauza guzietan nere Izpirituaz eta nere maximez? Hortarik urrun, eztuk berzerik egin, ni laidoztatzea [...] baizen. Dh 148.
    azpiadiera-1.1.3
    (Con cuantificador).
    Barulitango portutik milla lekoa urrun ziren marinelak. Harb 400s. Egon zitezela bi milla beso arkatik urrun. Lg I 187.
    azpiadiera-1.2
    2. (SP, Lar, H), urrin (H) .
    (Con verbos de movimiento). " Urrun doa, il va loin" SP. "Alejar, [...] urrun, urrunera bidaldu " Lar. " Urrunago ioaitera iduri egiten zuen, [...]" H. " Urrun ikhustea, voir loin, avoir un esprit pénétrant. Urrun ioanen da, il ira loin, il promet de faire une belle carrière. Urrunegi zoaz, vous allez trop loin, vous dépassez les bornes permises, dues" Ib. v. URRUNERA.
    Hark urrunago ioaitera irudi egiten zuen. Lç Lc 24, 28 (He, TB, Dv, Leon urrunago; Oteiza urrutiarago, Brunet urrutiago, Ol aruntzago, Ker, IBk, IBe aurrera ). Urrunago arthikitzen baitu fletxa airean. EZ Man I 91. Urrun dohazinek othoitza. Harb 263. Bihoa beraz urrun iuramentua eta iuramentu egiteko usantza. Ax 269 (V 180). Bere ganik urrun igortzen. SP Imit III 32, 3. Zoazkigute urrun, nigarrak. Gç 110. Herritik urrun joan gabe exenpluak baitugu Angelun. ES 137. Baldin zure bihotza kolpatuxea sentitzen baduzu ere, begirautzu, ez utz urhunago goatera. He Gudu 107. Zenbat ere geiago hau artu bage zauden zu, anbat urrunago dijoakizu zere Jangoikoa. Mb IArg I 174. Populuak oraino urrunago eraman zuen bere bozkarioa. Lg I 280. Ahalak ezpeitira aski amoinen hürrünago eruaiteko. Mercy 26. Neure eskuban baneuka gaisotasun au urrin botatia. Mg PAb 203. Nahi bezain urrun joana gatik ere bekhatuko ta damnazioneko bidean. Dh 119. Bijuaz urrin. fB Ic III 307. Habil amodiua hürrün ene ganik. Etch 70. Urrun goanez bilha. Dv Lab 296. Gure bateri milla igesi urrin doakoz. AB AmaE 439. Gaizkian urrun yuan zela. Elsb Fram 125. Hürrün joaitera, popülü atze eta paganoen artiala. Ip Hil 131. Zeuen amak itxita / ez urrun igasi. Azc PB 321.
    (s. XX) Emen gaukazuz, ona, bi, lau, sei neskatilla berberton, urrunago joan baga. Echta Jos 209. Behakoa urrun heltzen zuelarik. JE Bur 11. Juan zen aski hürrün. Const 39. Jaurtirik baña urrin / maketo-antz ori. Enb 112. Zohala handik urrun, biziki urrun! Barb Leg 69. Euskaldun asko or bazerate / urrun juanak etxetik. Yanzi 128. Aldegiña aiz urrun, lagun biotz-bera. Ldi BB 80. Matxiñadea ain urrin joango zanik lenengoan iñok ez eban uste. Eguzk GizAuz 17. Urrunegi zoaz arrazoiketan. Or QA 158. Lan eske Euskalerritik urrun aldendu bearra. Etxde JJ 62. Biziak barreaitu gaitu eta urrun ereman. Zerb Azk 32. Etxetik urrun urten barik. Bilbao IpuiB 165. Andra gaiztua aiñ urriñ eldu zan eze [...] etsi-etsixan eiñ eban gauzia erabagitzeko asmua. Etxba Ibilt 475. Zer balio zuen hoin urrun joaitea. Ardoy SFran 82. Ez zuen segurki urrun argitzen [lanpak] . Etchebarne 29. Andik urrin juan biar zan. Gerrika 209. Urrinen juan nazana, Burgosko uri nagusira. Ib. 164.
    v. tbn. (Para autores guipuzcoanos): Jaukol Biozk 46. EA OlBe 56. SMitx Aranz 90.
    sense-2
    II . (Adj.).
    azpiadiera-2.1
    (V, AN, BN-arb, Ae, S; SP, Dv, H; hürrün; Gèze), urrin (V) Ref.: A ( urrun, urrin ); A Aezk 299; Etxba Eib ( urriña ); Elexp Berg ( urriñ ); Gte Erd 250 .
     Lejano. " Guzietarik urrunena " SP. " Hürrüna laida ezak, hüllana ore ezak (S)" A. " Aide urrunak eta urranak " A Aezk 299. " Elorreta, basarri urriña negurako " Etxba Eib. " Lezaso da Osintxuko etxeik urriñena " Elexp Berg.
    Gizon noble bat parti zedin lekhu urrun batetara. Lç Lc 19, 12 (He, TB urrun; Oteiza, Brunet urruti, Dv urrungo, Ol, IBk, IBe urrutiko, Ker urruneko ). Aren ekusten etorriko naiz / lebante urrunerean. Lazarraga B30, 1204v. Urrun[en]ak entzunen du aparteko soñua / hala nola hurbillean kantatzen den tonua. EZ Man I 135. Ardiatsirik desira dugun portu urruna. EZ Man II 137. Indietara edo bertze lekhu urrun batetara. Ax 107 (V 71). Elizatik hürranena, pharadüsütik ürrünena. Bela 19. Elizaren hurrenena, aldarearen urrunena. " Le plus éloigné" . O Pr 131. Leku urrunetiko berria. Ib. 302. Eremu urrun batean. Gç 194. Munduko bazter urrunetara. ES 124. Behar dü hañ untsa hüllaner nula hürrüner adio erran. Mst III 53, 2. Lekhu urrunetan edireteko senda gaitzaketen erremedioak. Lg I 373. Beldur ditu hura daña dezaketen okasione urrunenak ere. Mih 24. Luzaro kanpoan leku urrinetan egon ezkero. Añ LoraS 76. Gauza urrunenak hurbiltzen ditu. Dh 181. Bialduten eban uri urrinera. fB Ic II 231. Hürrünenez mintzatzian. Arch Gram 30. Hor dathor furian uhartz urrunetik. Gy 173. Oi zer bi helburu edo akhabantzak! Oi zeinen elkarganik urrunak! Dv LEd 52. Ausentatu zen erri urrin batra. Hual Mt 21, 33. Zeintzuk ziran jaioak baso urriñean. AB AmaE 417 (117 urrun ). Basa jendetaraino, guziz urrunena, / Frantsesa da Fedea hedatzen duena. Zby RIEV 1908, 607. Biderik urrunengoti. Azc PB 115.
    (s. XX) Ez az bilddurtuten itxas-urrunetara joaten? Echta Jos 97. Oixtiko mendi urrunek dutelakotz eguerdi ala ipar aldetik hesten. JE Ber 20. Arren, adiskide urruna, / otoi, mendi maitea. Ldi BB 18. Soiñu urruna da. Or Eus 328. Eskualde urrunenetan. Zerb IxtS 101. Herriko etxe urrun batean. JEtchep 110. Oroi zaarrak, gero ta urrunagoak. Gand Elorri 206. Krima izigarri baten xehetasun hitsak hedatu dira Eskual-Herriaren hegal urrunetaraino. Larz Senper 108. Jarraittu zetsan leio urriñ baterañok. Etxba Ibilt 476. Horiek oro ez dauzka arrotz eta urrunak Hazparnek. Larre ArtzainE 222. Inoizko aldi urrun bateko seme dirudiela. MIH 293.
    v. tbn. SP Imit IV 1, 8. Brtc 222. Hb Egia 105. HU Aurp 118. Alz Ram 131. Mde HaurB 103. Ibiñ Virgil 98. Xa Odol 85. Azurm HitzB 47. Urrin: JJMg BasEsc 256. Balad 127.
    sense-3
    III . (Sust.).
    azpiadiera-3.1
    1. Lejanía, distancia, alejamiento. Cf. infra URRUNEAN, URRUNERA, etc.
    Hal' ere zugana jiteti / urrunak, ez belzuriak / enendezak' ez Iainkoaz peti / begira mundu guziak. O Po (ed. Michel) 247. Liorko zun Gaztek / izketakide, / karraxi gaziak / adiraz-bide: / eskuz biltzeke, / mintzoak urruna / nekez dabilke. Ldi UO 38. Oroi betikoen urruna, / urrungo kereixa-loreak bezela, / urrun loratzen da. Gand Elorri 210.
    azpiadiera-3.2
    2. urrin (V-gip).
    Lejanía, lo que se ve a lo lejos. "Lejanía. Aizgorri aldietako urriña, ez da gaur ondo ikusten " Etxba Eib.
    Arrano batek lezaken eraz / ikusi oi det urruna. EA OlBe 24.
    sense-4
    IV . (Como primer miembro de comp.).
    azpiadiera-4.1
    1. (Con el sdo. de 'lejano').
    Urrin errijetati legua askuan jentia juan oi dana erromedijara. fB Olg 106. Geure euskeera maitia, ta aberatsa ezaindu, ta lotsatuten dabeen urrin errijetako berba banakaak. fB Ic I IX. Itsasoak bai-baitu, urrun-ertzean, / urre gorrizko bide-goenean, / legor bat. Ldi BB 126. Etor urrun-lur hetarik. Iratz 101. Urrun-abotsak. SMitx Aranz 67. Arran-otsen urrun-dilindala. Ib. 139. Ha, zer goxotasuna, berritz ere herrian aurkitzea, urrun tokietan ibili ondoan! Larz Iru 122.
    azpiadiera-4.2
    2. (Con el sdo. de 'que opera a distancia').
    Ez ditugu geronek ikusi Gasetetan hedatu diren urrun-mezu laburrak [='telegramas'] baizik. Prop 1891, 285. Ona emen Abrahan-degitik ipernura izketan, oiuka bederen. Eta ikusbegian gañera, ausaz urrun-ikustez. Oraingo urrun-ikuste ta urrun-entzute auek, eman dezagun zerbait olatsu zirala an batetik bestera. Or QA 56s.
    azpiadiera-4.3
    3. Asko maite dot arkaitz zurion / arresi argi, jasoa, / urrun-maitale [='amante de la lejanía'] nazan gaixo au / odei ta urdin bainaroa. Gand Elorri 185.
    azpisarrera-1
    URRUNA.
    (Ir, etc.) lejos. v. URRUNERA.
    Euskalerritik etorri giñan / geren etxetik urruna. Auspoa 77-78, 136.
    azpisarrera-2
    URRUNAGODANIK.
    Desde más lejos.
    Hasi ziren lanean, arrunda handiago bat hartuz eta urrunago-danik. Hb Egia 18.
    azpisarrera-3
    URRUNAGOKO (SP).
    De más lejos, que es de más lejos.
    Auzoerako ta urrinagoko neskaak. fB Olg 110. Zenbat eta norberagandik urriñagokoak, ainbat eta erkiñ, makal, zirzill, motel, txiro, doillor da guzurrezkoagoak [gauzak] . Ag AL 121. Gorputz-ondarrak urrunagoko eliza batean zeudin. Or QA 52. Hitz arrunt hoiek nola bezti dezakete gure begi-menetik edo esku-menetik goragoko edo urrunagoko ontasunik, aburumenka baizen? Lf ( in Zait Plat XV ). Batzutan [garbilekuan] kontu-kontari, bearbada albokoagaz barik urrunagokoagaz. Etxabu Kontu 191. Urrunagoko batzuek arrotzegi aurki ez nindezaten. Larre ArtzainE 330.
    azpisarrerakoSense-3.1
    (Lo) que va más lejos.
    Ez dirudi, horratik, maizegi erabili dugunik, aipatzea baita erabili izanaren seinalerik nabarmenena, eta aski urriak dira Gramatika-z aurki daitezkeen izena baino urrunagoko aipamenak. MEIG VI 79.
    azpisarrera-4
    URRUNAGOTIK.
    Dsde más lejos.
    Baionatik eta urrunagotik. HU Zez 128. Urrunagotik ikusteko hean nehor noizbeit agertuko othe zenez. Barb Sup 133. Garazi guzitik eta urrunagotik ere. Ardoy SFran 276. Beste erosle haundi bat ere bai batzuetan urrunagotik jina. Larre ArtzainE 204.
    azpisarrera-5
    URRUN-ALDE.
    Lugar lejano, tierra lejana.
    Ta olantxe egongo ziran ajolabage urriñaldeko gizadiak. Ag Kr 205. Eta negarrez geldiro dua / urrun aldera betiko. Laux BBa 82. Orroaldi zakarrak datortz noizbeinka urrunaldetik. TAg Uzt 130. Ego ta gezi dun ori bijoa urrun aldera. EA OlBe 68.
    azpisarrera-6
    URRUN HANDI.
    Muy lejos.
    Baina ia etxetik urrun handi etzela, Zentenerak igor zitzan adiskideak harengana. "Il n'était guère loin" . Lç Lc 7, 6 (He urrun handi; TB, Dv urrun, Brunet, Or, IBk urruti, Ker ur samar; Ol urrungabe ). Eztetzatzula desira urrun handi diren gauzak. SP Phil 386. Ezta urrun handi Blanxadiaren puntaren trebesetik. INav 130.
    azpisarrera-7
    URRUN BAINO URRUNAGO.
    Muy lejos.
    Chomskyk hurbildu du hizkuntzalaritza aspaldi aldameneko izan behar zituen jakiteetara eta, halaz guztiz, urrun baino urrunago zeuzkanetara. MEIG VI 110.
    azpisarrera-8
    URRUN BATETIK.
    De lejos.
    Urrin batetik etorri eta / geure anaiak ilteko. FEtxeb 57. Eta baita erantzun be, urrin batetik. Gerrika 55.
    azpisarrera-9
    URRUN DA.
    " Urrun da nahi baitut, je suis loin de vouloir" Dv.
    Urrun da buraso hura eman baitzen hartan: aitzitik, erran zioten haltoki yende hei. Lg I 207. Urrun da merezi bai dut halako ohorerik, ez naiz gai ere zurekin solas egiteko. Lg II 151. Urrun da saindu bat baitzare. Mih 49. Etzaikan naski bere burua seindu handi batentzat: ordean urrun da damnatzerat zohala uste baitzuen. Dh 144. Urrun da nahi baitzatuztegu gabetu dozteta suerte guziez. EgunO ( in Arb Igand 187 ). Urrun da hemen ene xedea baita orthografa berri baten kreatzaile jartzea. MarIl IX. Urrun da beraz deus egin nahiko dudan haren kontra. Hb Egia 118. Nik diot ez direla segurki, ontsa urrun da, errepublikano guziak ohoinak. Elsb Fram 149. Bihotzmin handitan dugu diosesako buruzagia, bainan ez lotsatua; ez eta den gutienik etsitua. Urrun da! HU Zez 158. Bai, urrun da segurki arrats arte huntako lanik izanen baitugu. Barb Leg 60.
    azpisarrera-10
    URRUN DAGO.
    " Urrun dago, loin de là" Dv.
    azpisarrera-11
    URRUNDANIK (AN-arce, L, BN, Ae; Lar, Dv, H; hürründanik S, urrendanik G-bet) Ref.: A Morf 479; EI 159 .
     De lejos, desde lejos.
    Eta ikhusi zuenean Iesus urrundanik, laster egin zezan eta gur zekión. Lç Mc 5, 6 (He, TB urrundanik; Dv, Ker, IBe urrundik, Ol, Or, IBk urrutitik ). Urrundanik ikhusteko heldu den gaitz handia. EZ Man II 105. Gero bertzen, urrundanik, / jin-herotsa hautemanik. O Po (ed. Michel) 241. Aldiz patriarka eta profetek ezpaitzien hura [Jesüs-Krist] ikhusi hürrün danik baizik. Bp II 112. Jinkuak hüllandanik so egiten beitü; gora dadüzkaner aldiz ez hürründanik baizik. Mst XX. Ikhusten zuen, urrundanik, herrestan erabilliko zutela. Lg II 259. Urrundanik ere kastitatearen kolpatzera ekhar detzaketen dibertimenduak. Brtc 63. Ikusirik urrundaník gurútzea prestaturík zegókiona. LE Doc 83. Egiten zuen behako bat, urrundanik, zur xuri banderadunari. Elsb Fram 143. Oraiko makur izigarriak urrundanik heldu zirela. HU Aurp 153. Urrundanik izan ditut / Luzaideko berriak. LuzKant 80. Urrundanik maxioka kantatzen zion. Or Mi 56. Mendixka batzuek inguratzen dutena urrundanik. JE Ber 16. Deiadar bat bezala heldu urrundanik. Xa Odol 283.
    v. tbn. INav 133. Laph 142. Prop 1903, 71.
    azpisarrerakoSense-11.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Morde de Fersen, urrun urrundanik Frantziarat eta Pariserat yina. Elsb Fram 89.
    azpisarrera-12
    URRUNDANIKO (Lar; urrin- H), URRUNDANIKAKO (H).
    (Lo) que viene de lejos; que se ve desde lejos. "Lejano" Lar.
    Egiaren lehenbiziko itxura, ikusi gabe guhauk amesten dakoguna, urrundanikakoa. JE Bur 163.
    azpisarrera-13
    URRUNDIK (AN, L, Ae; Lar, Lecl, VocCB , Dv; urrunik BN-ciz; Dv (BN), H, urrundi V-arrig, AN-araq, hürrünti(k) S, urrindik V-arr-gip, urrindi V-ger-m) Ref.: EI 158s; Lrq ( hürrünti ) .
     De lejos, desde lejos. v. URRUNETIK.
    Urrunik etorri zan / semea ekustera. CancVizc 367. Fedeak urrundik zuen / denbora hau kontenplatu. Gç 65. Urrundik hagitz eta haiñitz itzalen artetik bere arraioak arthikitzen ditu. Ch III 48, 1. Zure burua urrhundik eta aiñtziñkar preparatzen duzula. He Gudu 105 (152 urrundik ). Famillertasunik eta ergelkeriarik batere, urhundik ere, ez duena. Ib. 109. Jesusen adoratzerat urrundik ethorri ziren erregeak. Lg II 120. Hürrünti jinen diren / khiristi estranjerezaz. Xarlem 1177. Nahiz urrundik bederen / Sion ikusi. Monho 88. Ikusi dituzte urrunik. TB He 11, 13. Urrundik ikhustearekin Jesus. Dv Mc 5, 6 (Ker, IBe urrundik; Lç urrundanik ). Katixima hartarat urrundik heldu ziren haurrak. Laph 154. Urrindik durundu otsa bialtzen. AB AmaE 381. Jesu Kristo, mende guzietako Asmakariek urrundik agindu zutena. Arb Igand 61. O Maria, egizü hürrüntik berere zuri jarraiki gitian. Ip Hil 192. Urrundik agur egitten eutsen alkarri. Echta Jos 164 (113 urrundi ). Huna bi andre, ongi urrundik ikusgarriekin ethorriak. Barb Sup 88. Berezitasun orren sustrai eta kimuak antziñ-antziñatik datozkigu, urrundik dakarkigute beren asiera. JMB ELG 9. Ethorri behar zuten urrundik Magoek. Zerb IxtS 83. Eliasen antzera, urrundik bederen, nere azken-urteok emateko. Or QA 186. Urrundik eragindako higikuna. Mde Pr 330 ( Po 13 hurrundikan ). Urrundik ekarriak diralako. Erkiag Arran 12. Urrundik deitzen dut xixtuz. Xa Odol 97. Urrindik eta kamioi aundietan etorten ziran. Gerrika 152. Baigorriko "erretiratuak" ehunka, batzu hurbil bizi eta besteak urrundik ere etorriak. Larre ArtzainE 347. Ez zaizkio urrundik entzungo. MEIG V 114.
    v. tbn. Mih 102. Gy 23. Hb Egia 40. Elzb Po 181. Jnn SBi 161. Zby RIEV 1909, 227. HU Zez 38. Altuna 101. TP Kattalin 179. FIr 173. Etcham 93. Laux BBa 94. Otx 112. Ldi BB 102. Ir YKBiz 380. Iratz 53. Gand Elorri 221. Zait Plat 75. Vill Jaink 93. Larz Iru 132. Lf in Casve SGrazi 15. Urrundikan: Ox 97. Urruntik: Arch Fab 137 (h-; 101 hurrunti). Balad 247. Urrunik: Prop 1880b, 12. Urrindik: Kk Ab II 177.
    azpisarrerakoSense-13.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Urrun-urrundik ezautzen daula / nok maite daben egiz Euzkadi. Enb 136. Burrunba mutu ilhun bat, urrun urrundik heldu, entzuten nuela. Barb Leg 149. Urrindik-urrindik arpegia emon eziñik askotan. Gerrika 125.
    azpisarrera-14
    URRUNDIKO, URRUNDIKAKO.
    Lejano, que viene de lejos.
    Nola gure gorphutza ez baita hainitz ikharatzen urrundikako sofrikariez. He Gudu 170. Abere irri urrundikoak. Mde Pr 151.
    azpisarrera-15
    URRUNEAN.
    Lejos.
    Altxatzen darote nik nuen maitena; / hurren uste nuenean, / haur dakusat urrunean. O Po 19. Ezpadauka lorarik erleak urrean, / zelan ibilli oi dan billa urriñean. AB AmaE 415. Burua baebillen nonbaiten, Mendiolatik urriñean. Ag AL 61. Aserretik urriñean etzan ibillten. Ag Kr 94. Itxasoan urrunean be joaten ziralako, euren arrantzea alturakotzat artzen zan. Etxabu Kontu 123. Esakera guzti onek etxetik urrinien direnerako dira barre egitekuak bakarrik. Gerrika 146.
    azpisarrerakoSense-15.1
    En tierras lejanas.
    Hürrünian beitie bere sinhestia, / ustez aisago egin han aberastia. Etch 444. Gizon kaskodun urrunean ezagutzen dutenak. Hb Egia 65. Haren aitaren izena urrunean ere aipatua zen. Jnn SBi 51. Ori diñok orain, baña urrunean aztuko az gugaz. Echta Jos 81s.
    azpisarrerakoSense-15.2
    (H; urrin- H).
    A lo lejos, en la lejanía. "Au loin, dans le lointain" H.
    Haren orroa gaten yoka harriz harri; / Karlomani ematen urrunean berri. Hb Esk 60. Aditurik deihadar batzuek urrunean. Elzb PAd 45. Txalopak urriñean agertu orduko. Ag Kr 63. Itxasoak urrunean eratuten daben marboilla. Echta Jos 27. Zamari-otsak urrunan. Laux AB 78. Donibane ttipitzen / urrunean ikusiz. Iratz 111. An urrunean, azkeneko zolan, ortzeaz munka ziarduan [itsasoak] . Erkiag Arran 8. An egon zan unadatxu batean urrunean ikusi ta entzun zeitekeanari adi. Erkiag BatB 53. Itsasoa gainditu ondoren urrunean erots dagian Iulia ibaia. Ibiñ Virgil 85. Urriñean ikusten dan paraje bat. Alzola Atalak 95. Salto eiñ eban ausarki eta ezkutau zan urriñian. Etxba Ibilt 461. Bere eskuakin agur egiñaz, urrunean galdu uan betiko. Ataño TxanKan 182. Han, eskuin, Aiamendiko Hiru-Koronak urrunean, eta erdi-erdian, zuzenean, Larrungo mendia. Larre ArtzainE 241.
    azpiadiera-2.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Urriñ urriñean, guztizko arin doia / ontzi bat eskergea gorde agiñean. AB AmaE 391. Horra nun, han nonbeit, urrun-urrunean, norbeit ikusten duten. Zerb Ipuinak 283.
    azpisarrera-16
    URRUN EGIN.
    Resultar lejano.
    Karlosi urrun egiten jako Bermeo-gane. Echta Jos 42. Arantzazu urrun egiten dala? SMitx Aranz 70.
    azpisarrera-17
    URRUNEGITIK.
    Desde demasiado lejos.
    Hurrunegitik heldu dela / Eskualdunen omena. Elzb Po 199.
    azpisarrera-18
    URRUNEKO.
    azpisarrerakoSense-18.1
    a) (V-gip, L; SP, Añ (V), Dv, H; urrineko V; Añ (V), H) Ref.: A ( urrun ); Iz ArOñ ( úrriñ ); Elexp Berg ( urriñeko ); Gte Erd 250 .
     Lejano. " Urriñeko intxaurrak otsak andiak (V)" A. " Etxeko kontuak konpondu eziñ eta urriñekuak konpondu nai " Elxp Berg . v. URRUNGO.
    Urruneko neskak anderauren hots. Saug 188 (tbn. en O Pr 473). O Ahaide adiskide noizbat hurbillekoak, / bañan orain, diostee, atze urrunekoak! EZ Man I 122. Okasino urrineko leku guztietan dagozanetati. Mg CO 121. Urrineko gauza onak. fB Ic I 14. Urruneko denpora artan. Izt C 147. Erbeste urrunekoetara. Ib. 141. Urruneko sabantak / jitearekilan. Bordel 157. Urriñeko intxaurrak ots andiak daukez. AB AmaE 309. Urruneko etxeak. Elsb Fram 71. Batek badaki ezkonduta dagoan ala ez! Urruneko arraiñagaz kontuan ibilli, Katalin. A BeinB 63. Iñor ori ezezaguna edo urriñekoa bada. Ag Kr 202 ( G 121 urruneko ). Urruneko mendi batean. FIr 133. --Nunguak? --Ez urrunguak! Auspoa 97, 16. Aldamenekoek eta urrunekoek isekaz esango dizute. Ol Ez 22, 5. Ezta ba izango urriñekoa gure lapurra. And AUzta 99. Urruneko herrietan gerthatuak. Osk Kurl 101. Eldu da erri-egaleko bere etxe urrunekora. Erkiag BatB 140. Hola beretu zuen urruneko lur batek [...] gorputza. Ardoy SFran 267. Urruneko denbra kartan. ZMoso 45. Baserritarrak mendiz mendi urriñeko errotetara. Gerrika 123.
    v. tbn. Balad 233. Mde Pr 46. Or Aitork 229. Gazt MusIx 69. Etxabu Kontu 131. Urrineko: Kk Ab I 91. Enb 81.
    azpiadiera-1.1
    (Con reduplicación intens.).
    Urrun urruneko gauza batez bezela, ildako batengatik negar egiten degunen antzera. Alz Ram 80. Urrin-urriñeko uriyetara bialtzen ziran gauzak. Kk Ab II 168.
    azpiadiera-1.2
    (Tras ablativo).
    Eztirela gutartean eskualdunenak ere hiritik urrunekoak. HU Aurp 200.
    azpisarrerakoSense-18.2
    b) De ir lejos.
    Botaizuez buruti / urruneko asmoak. Azc PB 231. Etzen burdin biderik [...]. Deus, itzuli batez urruneko aldiaren egiteko. Zerb Ipuinak 661. Andik bosteun bat kilometrora dagoan plai batzuetara eruan ginduezan [...]. Urrineko ibilliok orrek ziran. Gerrika 238s. Alta gurea ginuen ere urruneko behakoa. Larre ArtzainE 94.
    azpisarrera-19
    URRUNENEAN.
    "Au plus loin" SP.
    Enseia zaite zure huts egin haren erremediatzera baraskal ondoan, othurunzatik zenbait oren urrunenean. (Interpr?). SP Phil 94 (He 97 zure othurunzatik urrunsko diteken oren batean ).
    azpisarrera-20
    URRUNENEKO.
    (El) más remoto.
    Mundua inharrosiko du, eta hari esker, pagano urrunenekoek entzunen dute Jainkoaren hitza. Laph 48. Hemen, urruneneko izotzetik arkaitzeraiño, / ehiztari behar da izan ta orkatz antzeko. Mde Pr 306.
    azpisarrera-21
    URRUNENETIK.
    Desde lo más lejos.
    Urrunenetik zuei begiratu nahian txori begiz. Mde Pr 305.
    azpisarrerakoSense-21.1
    Athera behar da belhar izpi bat ahalik urrunenetik. Dv Lab 127.
    azpisarrera-22
    URRUNENGO .
    (Usado como insulto o como refuerzo de un insulto).
    Eta eskean asteko apaltasun gitxi, eta zelan asi be jakin ez astokirtentxu urriñengoak. Alzola Atalak 50. Barriro olakorik egiteko gogoak kendu ei jakozan bai, neska-zar demontre urriñengoari! Ib. 60.
    azpisarrera-23
    URRUNENIK (SP).
    Lo más lejos.
    Eta hala noiz eta uste baituzu heriotzea zureganik dagoela urrunenik, orduan ohi dago komunzki hurbilenik. Ax 60 (V 39). Bertze kantonamentuetan gibeletik zen [deputatu-geia]; bertzeari hurbilenik Bastidan, eta urrunenik Bidaxunen. HU Aurp 105.
    azpisarrera-24
    URRUNERA, URRUNERAT.
    azpisarrerakoSense-24.1
    a) (Lar, Dv, H; urrinera H).
    (Ir, etc.) lejos. "Alejar, [...] urrunera bidaldu " Lar.
    Halaber ziñen zu ere / urrunera hedatu. EZ Noel 173. Urrunera dohena ezkontzera, edo da enganatu, edo doha enganatzera. O Pr 675. Iges egiten dot nik urrinera. Mg PAb 133. Behar handi zenbeitez urrunerat gana. Hb Esk 40. Edo yakin bidean urrunat hedatzen. Ib. 167. Urrunera zer berri othe duk igortzen? Elzb Po 183. Errebotaren joa / doha urrunera. Zby RIEV 1908, 93. Etxetik urriñera ioan bear eban. Ag AL 154. Belarrondoko bategaz urriñera bidalduteko. Kk Ab I 35. Urrunera nuan. Laux BBa 120. Zenbat gazte urrunerat diren arrai abiatu! Iratz 42. Urrunera begira parauta. Erkiag Arran 162. Andik urriñera iges eitteko. Etxba Ibilt 461. Beste leku batera, gengozan lekutik urriñera. Gerrika 203.
    v. tbn. Echta Jos 69. StPierre 28. Mde Pr 121. Gand Elorri 176. Osk Kurl 74. Ibiñ Virgil 98. Lasa Poem 83. Urrinera: fB Ic I 52.
    azpisarrerakoSense-24.2
    b) A lo lejos, en la lejanía.
    Hedatu izan ziren Bordele alderat; / arrastoak kausitzen aski urrunerat. Hb Esk 49. Heien urrunera ikhusteak begiak xoratzen bezala zituen. Prop 1880b, 12. Urrunera ikusteko aparexuekin. FIr 143. Urrunerat, gorasko, mendixka baten kaskoan. JE Ber 93. Oihu-garrasia bat entzuten dute urrunera. Barb Leg 127. Guzia argi ikusten zuen urrunera. Ir YKBiz 236. Bere seme maitea urrunerat ikusi eta ezagutu zuelarik. Zerb IxtS 63. Japoniako lehen urarteak ikusi zituztelarik urrunerat. Ardoy SFran 212. An urriñera ikusten genduzan, besuekin da zapiekin agurka [...], sei familietakuok. Gerrika 284. Guk urrunerat ohartzea aski ginuen ba. Larre ArtzainE 15. JE Bur 155. Mattin in Xa EzinB 95. Urrunerat: Ox 68.
    azpisarrera-25
    URRUNERAINO.
    Hasta lejos.
    Bitxabalaren alde bijetatik urriñeraño, oian edo baso sarratu zabal andijak egozan. Kk Ab I 114. Bidea zabaltzen zaiku handizki eta beltz-beltza leuntzen, xuxen-xuxena luzatuz urruneraino. JE Ber 53. Bide bat urruneraiño. Gand Elorri 200.
    azpisarrera-26
    URRUNERAKO.
    Para lejos, para ir lejos.
    Ni nok txori bat etxe-inguruan / nabillena udan eta neguan, / abi ondotik urriñerako / nai eztodala egorik jaso. Enb 191.
    azpisarrera-27
    URRUNERANTZ.
    Hacia lejos.
    Legorretik iruzpalau milla urrunerantz joan ezkero. Erkiag Arran 117. Txiza urrunerantz egin ondoren. Erkiag BatB 18. Urrinerantza joan gaitean / eta bide bat artzeko. FEtxeb 44.
    azpisarrera-28
    URRUNETAKO.
    De lejos, lejano.
    Bere urriñetako gertaerak ageri ebazanean. Echta Jos 149 (217 urrunetako ). Urriñetako itsasoetan zear. Ag Kr 79. Auzoetako gizonak eta urriñetako neska-mutillak. Ag G 325. Urrunetako bake garbian. Gand Elorri 176.
    azpisarrerakoSense-28.1
    Eta zelan egon leiteke Jesukristo, leku bata besteagandik ain urriñetako Sakramentuetan, bere izatea geitua eta askotua izan baga? Itz Azald 164.
    azpisarrera-29
    URRUNETAN.
    Lejos, en tierras lejanas.
    Beti egon zara nire biotzean da irudimenean, emen da urriñetan izan dodazan gertaera guztietan. Echta Jos 350s. Bilddurra yaukat urrunetan gexotuta ilgo ete azan. Ib. 97. Biargiñak lez entzute andiya eben urriñetan be. Kk Ab II 182. Urrunetan dituan ondasunak diru biurtu. Erkiag BatB 161.
    azpisarrera-30
    URRUNETARA.
    azpisarrerakoSense-30.1
    a) Lejos, a tierras lejanas.
    Bizibearrak eruan zituan urriñetara, baña euskaldun bizi dira ta euren biotza Euskal-errian daukie. Ag Kr 99s. Urrunetara joan-etorrietan irabazten dodazan dirutxoak. Echta Jos 81 (202 urriñetara ). Lapurren bat edo beste il edo arrapau, ta enparauak uxatuten ebezan urriñetara. Kk Ab I 15. Eskolatu naiez ni urrunetara bialduz. Or Aitork 40.
    v. tbn. Atutxa Mugarra 73.
    azpisarrerakoSense-30.2
    b) A lo lejos.
    Arkaitz artetik urrunetara / ames gardenak ikusten. Gand Elorri 185.
    azpisarrera-31
    URRUNETARANTZ.
    Hacia la lejanía.
    Urriñetaratz aldendu dira / Egun alege ta otzak! Kk Euzk 1930, 369.
    azpisarrera-32
    URRUNETATIK.
    Dsde lejos, desde la lejanía.
    Urriñetatik diñost. AB AmaE 433. Urrunetatik ausaz badator / baita urrunetara doia. Atutxa Mugarra 73.
    azpisarrera-33
    URRUNETIK (V-arrig, BN-arb, S; SP, Urt I 6, Dv, H; urrinetik V-arr-ger-m-gip; Añ (V), urrineti Añ) Ref.: EI 58s; Iz ArOñ ( úrriñ ) .
     De lejos, desde lejos. v. URRUNDIK.
    Urrinerik ospea, errikoa obea. RS 542. Ezin osoki imita detzaketelarik sainduen akzione guziak, badarik ere iarraiki dakidizkeie edo hurbilletik edo urrunetik. SP Phil 147. Hürrünetik eta ülhünpez betherik den gisa batez [argitü] . Mst III 48, 1. Ikusi izan zuen Abraham urrunetik. He Lc 16, 23. Datóz irur lagún / galdez urrunetík. LE Kop 37. Urrineti eskribidutako karta bat. fB Ic I 42. Txakur saunkia urriñetik entzun orduko. JJMg BasEsc 14 (v. tbn. 238). So egiten denian / hurrunetik / zerbait da; / huillanetik so gin eta deusik ez da. Arch Fab 117. Urrunetik ezautu ebazan Txantonek. A BeinB 51. Urriñetik begiratu ezkero. Ag Kr 139. Lehoin, puma eta tigreak, orroaz, marrumaz, urrunetik lehenik, hurbiletik gero. Barb Sup 182. Urriñetik geienak igarriten dautsa. Enb 163. Urrunetik ezagun da. JE Ber 54. Urrunetik heldu zira, he? JEtchep 93. Jainkoa ez ote dugun, urrunetik bederen, begiztatuko. Vill Jaink 112. Urriñetik baletor letz. Etxba Ibilt 464. Haren baitan, odola mintzo da, eta urrunetik heldu da odola! Ardoy SFran 26.
    v. tbn. Echta Jos 247. StPierre 26. Etcham 204. Zub 54. Erkiag Arran 150. Osk Kurl 118. Xa Odol 120. Ibiñ Virgil 103. Etxabu Kontu 32. Urruneti: Azc PB 356. Urrinetik: Mg PAb 89 (CO 106 urrineti). Añ LoraS 25. Kk Ab II 134.
    azpisarrerakoSense-33.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Hain zen zuri eta tonagabea non urrun urrunetik ikus baitzitekeen. Mde Pr 92.
    azpisarrera-34
    URRUNETIKO, URRUNETIKAKO. "Qui provient de loin. Urrunetikako berriak, bethi berri handiak" Dv.
    Gazte urrunduaren urrunetiko goraintziak artzean. Erkiag Arran 130.
    azpisarrera-35
    URRUNETIK URRUNERA (Dv, H; urrin- H), URRUNETIK URRUNERAT. De tarde en tarde. "De loin en loin" Dv.
    Balitake hirurgarren arrano mota bat, urrunetik urrunerat Larrunen ikusten dena. Zerb Azk 37. Handik goiti otoitzean zeraman denbora gehiena, artetan mendiko artzain ttipieri katixima zenbeit eginez, urrunetik urrunerat karrikarat jautsiz. Ib. 45.
    azpisarrera-36
    URRUN GABE. No lejos.
    Etxetik urrungabe zala, adiskide batzu euntariak bidali zizkion. Ol Lc 7, 6 (Lç ia etxetik urrun handi etzela). Edozein igandetan, nere etxetik urrun gabe, basakerra. JAIraz Bizia 25. Nigandik urrun gabe ontzi bat ageri. Or Poem 535. Beure sorterrian urrungabe il obe zukela. Or Aitork 234.
    azpisarrera-37
    URRUN GABERIK.
    azpisarrerakoSense-37.1
    a) No lejos. " Zuen muttikua saltsan bazan guria be urrin barik ibilliko zuan " Elexp Berg.
    Zeuben etxetik urrin barik. Kk Ab II 132. Ipiñeburuti urrin barik, Dimako baserri baten. Akes Ipiñ 12. Andik urrin barik bekoaldean ollotoki bat. Alzola Atalak 41. Andik urrin barik, alboko gela baten. Etxba Ibilt 490.
    azpisarrerakoSense-37.2
    b) " Urrin barik, gutxi gora behera .. Oiñezkero amarrak izango dire, urrin barik " Elexp Berg.
    azpisarrera-38
    URRUNGANIK (L-arcang; urringanik R-uzt). Ref.: A (urringanik); EI 159. Desde lejos.
    azpisarrera-39
    URRUNGO.
    azpisarrerakoSense-39.1
    a) (S ap. Gte Erd; Lar, Aq, Añ (V), VocCB (s.v. urrutiko)). Lejano, remoto. "Urrungo eltzeak urrez, allegatu ta lurrez" Aq pág. 63. "Remoto, distante" Añ. "Askazi ürrüngoa (S)" Gte Erd 250. v. URRUNEKO.
    Ebanjelizatu ukhan drauzue bakea, zuei urrungoei eta haei hurbilekoei. Lç Eph 2, 17 (Bibl urrungo, Ol, IBk urrutiko). Haurrak altxa detzakete urrungo axkidek. Hb Egia 64. Urrungo bilku horiek baluketelarik bizkitartean hemen [...] bilku nausi bat. JE Bur 213. Urrungo eltzia urrez, gu harat orduko lurrez. (L-côte). Lander Eusk 1925 (IV) 41 (v. tbn. el mismo refrán, con ligeras variantes, en Inza NaEsZarr 2483 (BN-baig)). Urrungo itsasoetara. Or Mi 103. Igandeko loriaren urrungo arramantza. Iratz 64. Urrungo eskualdetan beren odola Elizarentzat ixuriz. Zerb IxtS 111. Urringo beste gela illun batera. Etxba Ibilt 487. Orra urrungo gudaren zipriztiñak nola ondatu niñuten. Ataño TxanKan 180. Urrungo jesuita bat. Larre ArtzainE 209.
    v. tbn. Gy 44. HU Aurp 87. Gand Elorri 182. Auspoa 77-78, 282.
    azpiadiera-1.1
    (Tras ablativo).
    Damatxo bat banuen / nere gogokua, / ez nere etxetikan / urrungo auzokua. Yanzi 91.
    azpisarrerakoSense-39.2
    b) " Urhungo preparazionea (EucolT), préparation éloignée, c. à d., faite de loin" Dv.
    Urhungo preparazione horiei yuntatu behar zaizte disposizione hurbillak. EucolT 26.
    azpisarrera-40
    URRUN-MIN. Ansia de alejarse, de ir lejos.
    Aren jarraian Artizar eta beste [untzi] enparaukoak ere, leiatsu, azkor, urrun-miñez, zeregin gorrien akullu errukigabeak ziztatuta bezela. Erkiag Arran 84.
    azpisarrera-41
    URRUNTXEAGO, URRUNTXAGO.
    azpisarrerakoSense-41.1
    a) Un poco más lejos. " Urruntxago [gelditu zen] (BN-arb, S)" Gte Erd 308.
    Egon ziren handik urruntxeago yakiteko noiz yautsiren zuten Jesusen gorphutz sakratua. Lg II 282. Herri ttipi bat zen Manreza, Mont-Serratetik urruntxago. Laph 34. Urruntxago, bertze atherbe batzuetan biltzen dire muthikoak hirur multzotan. Prop 1876-77, 411s. Urruntxago zirenean. Jnn SBi 54. Etxetik urrunxago ginduen zipua. JE Bur 9 (188 urruntxago). Urruntxago berak [aldare] bat altxatu zion egiazko Jainkoari. Zerb IxtS 65. Naiz Zure ondoan egon naiz maillaka urruntxago. Or Aitork 371. Hemen gizon multzo bat pipa ahoan deskantsuan solasean ari; urruntxago bertze batzu irakurtzen. Serora ttipiak 8. Parte eman dezagun ere, eta hori urrunxago agerian ezarriko dugu, [...] graziak dituela saindu egiten. Ardoy SFran 9 (194 urruntxago). Eta han urruntxago gelditu nintzan behatzeko. Etchebarne 72.
    v. tbn. Urruntxago: Hb Esk 222. Elzb PAd 27. Xa Odol 99. Urrunxago: Larre ArtzainE 243.
    azpiadiera-1.1
    Un poco más adelante (en el relato).
    Eta urrunxeago goanik, arthiki zuen bere burua lurrerat othoitzez zegoela. He Mc 14, 35 (Dv aitzinaxago ). Urruntxago aipatuko dut berriz gauza hori. Etchebarne 20.
    azpisarrerakoSense-41.2
    b) (Ir, etc.) un poco más lejos.
    Horiek hola, erranak erran, joanen gira orai urrunxago. Ardoy SFran 23. Amenstu baino urruntxeago jin nintzan uste gabetan. Xa Odol 294. Urruntxago joan eta baitzen borda bat, hantxe sartzen du astoa. Etchebarne 53.
    azpisarrera-42
    URRUNTXEAGOKO, URRUNTXAGOKO.
    De un poco más lejos.
    Urruntxagoko harpe batean sartu. Zerb Gerlan 98.
    azpisarrera-43
    URRUNTXEGI. Un poco demasiado lejos.
    Ez doakigu guri hemen erraitea, ez ote zoan batzutan urrunxegi, xede bati buruz oldarra behin hartuz geroz. HU Aurp 148.
    azpisarrera-44
    URRUNTXETIK. De bastante cerca.
    Kepa, berriz, urruntxetik zerraion. Ol Lc 22, 54 (Ker urrundik).

    urrun

    urrun
    << SOBRANTE GABERIK 0 / 0 ZENTZU GABERIK >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper