(V, AN, L, BN, S (+ i-); Volt 56, SP, Urt I 114, Ht VocGr 352, VocBN (+ i-), Gèze (i-), Lar Sup , Lar (i-), Añ, Dv, H), ihitu (H) Ref.: A (igitu); Lrq (igit); Izeta BHizt .
(Aux. trans. e intrans.). Mover(se); remover, revolver; conmover, emocionar. "Ébranler, remuer" SP. "Émouvoir, higitu " Ht VocGr. "Menearse" Lar Sup. "Pronto, muévete pronto, igitu adi " Izt VocC. " Belarrak higitu behar dire, il faut faner les foins" Dv. Tr. Documentado ya en Leiçarraga, es general en la tradición labortana y bajo-navarra; se encuentra también en Oihenart, Tartas y Archu (Fab 121), así como en textos alto-navarros. Entre los vizcaínos y guipuzcoanos es menos frecuente, aunque se documenta desde principios del s. XIX. Al Norte, la forma igitu (sin aspiración) se documenta en los autores más orientales: Oihenart (Po 49), Tartas (Onsa 98; 67 higitu ), AR (264), Archu (Fab 179), Hiriart-Urruty (Zez 86; 91 higi ), J. Etchepare (sólo igitu en Ber (21, etc.), pero siempre higitu en Bur (15, etc.)), Mirande (Pr 117; 335 higitu ). En DFrec hay 18 ejs. de higitu .
Higituren dut ez solament lurra, baina zerua ere. "J'émouverai" . Lç He 12, 26 (He iharrosiko, TB kordokatuko, Dv ikharatuko ). Konestable jauna eta marexal Biron Picardian daudez deusik han higi eztadin. CartEsp 461. Franzes <...>ek baiño obeki igitu aut nik. (Esteríbar, 1613). ReinEusk 127. [Prediku hek aute] prestu izatera halaber higituren. EZ Man I 33. Ohean higitzen da, bertze aldera itzultzen da. Ax 46 (V 29). Amarratzen dituzte ezen karga pisuak eta ezin jasanezkoak eta ezartzen gizonen soiñetarat; berek ordean ez dituzte nahi erriaz higitu ere. He Mt 23, 4. Begira, oin bat ere aitziñat igitzen badezue. Mb IArg II 301. Geratuko dira dauden tokian, igitu ezin ditezkeala. AA II 22. Nere mihia, eskuak eta zangoak ezin higi ditezken bezala. Dh 119. Igitu, eta mobietako kristiñauen bijotzak deboziño onetara. Ur MarIl 7. Tutua higi ez dadientzat, ozka batzuek egiten dira basatearen muthurrean. Dv Lab 387. [Ebandelioak] higitzen eta berotzen ditu bihotzak. Hb Egia 92. Emaiten da irina emeki emeki bethi higituz kuller batekin. ECocin 37. Higi ahala higi ihes abiatzen dire. Laph 204. Xuhurra badu, ez dadiela etxetik higi. JE Bur 122. Tolosalderako igitu ginan. A Ardi 72. Ohakoño bat higituz ari da kantatzen: / Lo, lo, ñiñi, egizu lo. Iratz 33. Guazen, guazen, higi gaiten. Ib. 285. Zangoak estekaturik ez zitaken higi. Lf Murtuts 47. Etzen hogoi urthe handiz handik higitu beharra. Zerb Azk 24. Untzia zerbait bultzatu, brankaldeko erremuaren laguntasunaz alborantz piskat igitu. Erkiag Arran 83. Nemexio ezin igitu. Ugalde Iltz 24. Ondikotz, etzuen hortik higitu behar ezin egona zuen Misionestak. Ardoy SFran 261. Ez baitzuten beti belarraren higitzeko saila bururatua. Larre ArtzainE 43.
v. tbn. (Sólo autores meridionales): LE-Ir. Mg PAb 204. VMg 17. Zav Fab RIEV 1907, 541. JJMg Mayatz 217. It Fab 83. BBatzarN 217. Azc PB 258. Echta Jos 343. Ayerb EEs 1915, 293. Belaus Andoni 7. FIr 192. Kk Ab II 30. Otx 89. Ir YKBiz 102. Laux AB 58. Eguzk GizAuz 49. TAg Uzt 156. Or Aitork 169. Etxde JJ 263. Txill Let 129. Zait Plat 109. Onaind in Gazt MusIx 149.