OEH - Bilaketa
337 emaitza izugarri bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (333)
- aberats
- abere
- aberetzar
- abertentzia
- abia
- abiarazi
- adarbakoitz
- adineko
- aditu
- adoratzaile
- ahateki
- aienatu
- aienetxo
- 1 aire
- akabatu
- alan
- albiste
- 1 aldamen
- aldrebes
- altu
- altxatu
- amenazatu
- amets
- amildegi
- ankerkeria
- anparo
- antzina
- antzirudi
- 1 apal
- arazo
- arean
- arma
- armeniar
- arnasa
- arrasatu
- arren
- arrisku
- 1 arrosa
- 1 arte
- asaldatu
- asko
- asmo
- asteazken
- 1 astun
- aterabide
- ateratze
- atsegin
- 1 atxiki
- atxitze
- atzapardun
- atzapartsu
- 1 atze
- atzerri
- aukera
- aurpegi
- aurre
- aurrerakada
- 1 auzi
- auzo
- azaldu
- azken
- azpi
- 1 baga
- bai-
- 2 baita
- bakardade
- bakoitz
- balakatu
- barkamendu
- barne
- 1 barrena
- barru
- barrun
- basapiztia
- basasuge
- 1 baska
- batu
- bazka
- bazter
- bedeinkatu
- begitarte
- behar
- behe
- behin
- bekatu
- beldur
- beldurgarri
- belots
- beltz
- benial
- 2 ber
- berantetsi
- berde
- berdinez
- bereizi
- bernezur
- beroarazi
- berregin
- berri
- berriztatze
- bertan
- bidutzi
- bihotz
- bihozbera
- bihurrialdi
- birao
- bista
- 1 bisuts
- bitarteko
- bizkor
- 1 bolada
- bonbonada
- borde
- 1 bota
- 1 botaharri
- botarazi
- bukantza
- bukatu
- dantzatu
- deabrutasun
- 1 deitu
- denbora
- deskantsatu
- deskargatu
- dontsu
- ea
- 1 egite
- egoera
- ekaitz
- eltze
- eman
- enuxu-banuxu
- 1 eraman
- erantsi
- 1 eraso
- erein
- erlijioso
- erraldoitzar
- espero
- estimatu
- etxeko
- euli
- euri
- ez
- ezik
- ezinegon
- famatu
- fuerte
- 1 gabi
- 1 gai
- gain
- gainalde
- gaitzikuste
- gaizto
- galtzinategi
- gankor
- 2 garai
- gela
- gogonduri
- gogorapen
- gose
- gozakaitz
- gustu
- guzti
- hagatzar
- 1 hagin
- hagitz
- hainbeste
- haizatu
- haize
- halatsu
- halere
- hamalau
- 1 hara
- harakintza
- harkaitz
- harri
- harrite
- harritu
- 1 hartu
- haserretu
- hasiera
- hauxe
- 1 hazta
- herensuge
- hilduratu
- hodei
- hondatu
- hondogabe
- honenbat
- horretaratu
- horrible
- hortz
- hots
- 1 ibai
- ilun
- ilundu
- iluntasun
- inkimako
- iritsi
- isilik
- istripu
- itsumustu
- itsustu
- ixugarri
- izaera
- izigarri
- izitgarri
- izkina
- izugarriki
- izugarriro
- izurrite
- 1 jakin
- janaritegi
- jasa
- jasan
- jauzkatu
- jigante
- 1 jo
- justu
- 1 kabu
- kafe
- kanpozale
- karga
- kargu
- kartutxo
- 1 kask
- katamotz
- keinatzaile
- klarin
- konponketa
- kontzertu
- koroatzar
- kras-kras
- laburkiro
- 1 lanpara
- larrapote
- larrikara
- lasaigarri
- laspel
- lauburudun
- lehergai
- lehoitzar
- lehor
- leize
- lepagogor
- lokatza
- lotsagarri
- 1 lotu
- 1 makal
- 3 makina
- mamu
- mejoratu
- mintsu
- modu
- moztu
- mundu
- 1 mus
- 1 nahiz
- nekadi
- nora
- obelisko
- odol
- oharkor
- oihu
- oinpeko
- okertasun
- 1 on
- ontzitzar
- orangutan
- ordudanik
- orpo
- orro
- ortografia
- ortxikatu
- ospatu
- 1 oste
- 1 ostiko
- otsotzar
- pasarazi
- patu
- 1 pila
- pozoitsu
- 1 sagu
- 1 sail
- salakuntza
- samalda
- sineskeria
- sineslegai
- siroar
- 1 su
- taxugabe
- terrible
- tormentu
- tragedia
- tronpa
- txar
- 1 txit
- 1 txori
- uholde
- ukabide
- 2 une
- ur
- urruma
- urruti
- urubika
- 1 zabalera
- zail
- 1 zain
- 2 zain
- zakurrote
- 1 zalko
- zalu
- 1 zama
- zangope
- zarata
- zartada
- zartateko
- 2 zatar
- zauri
- zehantza
- zein
- zentoi
- zepo
- zer
- 1 zimel
- zine
- zirikatzaile
- zirintza
- zuritu
- zurrunbilo
- zurrunbilotu
- zutabe
goiburua
tormentu.
sense-1
(Lar, Añ, Izt 117r, Gèze (th-)),
turmentu (th- S ap. Lrq
; Gèze 353),
tormento.
Tormento. v. estira. Tr. Documentado en autores meridionales ya desde los primeros textos, aunque son escasos los ejs. del s. XX. Al Norte lo emplean CatLan, Bordel y autores suletinos desde Maister hasta finales del s. XIX. Tormentu es la forma gral. al Sur (tormento en un ej. de Kirikiño). Al Norte hay t(h)ormentu en Bordel (198) y CatLan , y thormentü y thürmentü en los suletinos.
Defendidu al bagagizu emun gura deuskuen tormentu onetarik. Lazarraga A, 1154v. Ezin sufridu neikean / biziagaiti tormentua. Ib. A21, 1193v. Gurutzean dolore eta tormentu andia sufritzen zuela. Ber Trat 9r. [Herioak] dolore, tormentu, eta min handirik egiten du gizonari hilzian. Tt Onsa 146 (v. tbn. 11). Pena ta tormentu guztien artean andiena. OA 38. Ez dute anitz izutzen ango neke-tormentu gogorrak. Mb IArg I 301. Tormentu-pill guztiz izugarri bat emanen diena. Ib. 73. Nekeak, penak, desonrak, tormentu ta eriotzak pozik zeruagatik artu. Cb Eg II 27. Suagaz eta beste tormentu jeneroakaz kondenauak Infernuan igaroten daben penea. Oe 89s. Ezpata eulijak dira / beste jenerua / alemaninentzako / tormentu geistua. DurPl 80. Sinistu eragin gura deutse diabrubak konfesiñoa dala tormentu lekuba. Mg CO 20. Berrogei eta sein nian thürmentia, / ene lekhü galdiren, ezin xüxentia. Etch 188. [Gaizkindun biak] iltura edo tormentu andiak zeramazkiten. Lard 388. Zugatik ainbeste tormentu eraman zituen; zugatik gurutze batean hill zan. Arr May 134. Alegiñak egin ebazan [...] bere gatxa kentzeko, baña [...] oñaze edo tormento bixi baten igaro biar ixaten eban egunik geiena. Kk Ab II 18. Tormentu gutxi sufritu eta / etzan gurutzean illa. Tx B I 44. Ezpaldin baditugu nai izan / infiernuko tormentuak. Yanzi 59. Etzaitezen egon bakarrik tormentuan, / beste aldetikan josiko dugu orduan, / burnizko lokarriez, zure maitalea. Arti MaldanB 210.
v. tbn. Cap 116. Acto 172. Lar SermAzc 50. Zuzaeta 47. Ub 134. Gco I 440. Astar II 286. JJMg BasEsc 92. CatB 73. CatLlo 24. Echn Mt 25, 46. JanEd I 104. Xe 328. Ag Serm 156. Itz Azald 41. CatUlz 48. Noe 111. Balad 239. Azurm HitzB 37. Thormentü: Mst I 24, 6. Egiat 166. Ip Hil 178. Thürmentü: UskLiB 42. CatS 113.
Tormento. v. estira. Tr. Documentado en autores meridionales ya desde los primeros textos, aunque son escasos los ejs. del s. XX. Al Norte lo emplean CatLan, Bordel y autores suletinos desde Maister hasta finales del s. XIX. Tormentu es la forma gral. al Sur (tormento en un ej. de Kirikiño). Al Norte hay t(h)ormentu en Bordel (198) y CatLan , y thormentü y thürmentü en los suletinos.
Defendidu al bagagizu emun gura deuskuen tormentu onetarik. Lazarraga A, 1154v. Ezin sufridu neikean / biziagaiti tormentua. Ib. A21, 1193v. Gurutzean dolore eta tormentu andia sufritzen zuela. Ber Trat 9r. [Herioak] dolore, tormentu, eta min handirik egiten du gizonari hilzian. Tt Onsa 146 (v. tbn. 11). Pena ta tormentu guztien artean andiena. OA 38. Ez dute anitz izutzen ango neke-tormentu gogorrak. Mb IArg I 301. Tormentu-pill guztiz izugarri bat emanen diena. Ib. 73. Nekeak, penak, desonrak, tormentu ta eriotzak pozik zeruagatik artu. Cb Eg II 27. Suagaz eta beste tormentu jeneroakaz kondenauak Infernuan igaroten daben penea. Oe 89s. Ezpata eulijak dira / beste jenerua / alemaninentzako / tormentu geistua. DurPl 80. Sinistu eragin gura deutse diabrubak konfesiñoa dala tormentu lekuba. Mg CO 20. Berrogei eta sein nian thürmentia, / ene lekhü galdiren, ezin xüxentia. Etch 188. [Gaizkindun biak] iltura edo tormentu andiak zeramazkiten. Lard 388. Zugatik ainbeste tormentu eraman zituen; zugatik gurutze batean hill zan. Arr May 134. Alegiñak egin ebazan [...] bere gatxa kentzeko, baña [...] oñaze edo tormento bixi baten igaro biar ixaten eban egunik geiena. Kk Ab II 18. Tormentu gutxi sufritu eta / etzan gurutzean illa. Tx B I 44. Ezpaldin baditugu nai izan / infiernuko tormentuak. Yanzi 59. Etzaitezen egon bakarrik tormentuan, / beste aldetikan josiko dugu orduan, / burnizko lokarriez, zure maitalea. Arti MaldanB 210.
v. tbn. Cap 116. Acto 172. Lar SermAzc 50. Zuzaeta 47. Ub 134. Gco I 440. Astar II 286. JJMg BasEsc 92. CatB 73. CatLlo 24. Echn Mt 25, 46. JanEd I 104. Xe 328. Ag Serm 156. Itz Azald 41. CatUlz 48. Noe 111. Balad 239. Azurm HitzB 37. Thormentü: Mst I 24, 6. Egiat 166. Ip Hil 178. Thürmentü: UskLiB 42. CatS 113.
azpisarrera-1
TORMENTUETAN EGON.
Estar sufriendo tormento.
Jaungoikoa eta bere aingeruak askotan agertzen ziran, batzuetan tormentuetan zeudenak indartzeko. Goñi 96.
Jaungoikoa eta bere aingeruak askotan agertzen ziran, batzuetan tormentuetan zeudenak indartzeko. Goñi 96.
azpisarrera-2
TORMENTUPEAN.
Bajo tormento.
Goiko erreinuan glori ederrak / logratutzeko pozian, / tormentu-pian nork egon nai du / eternidade luzian? Ud 136.
Goiko erreinuan glori ederrak / logratutzeko pozian, / tormentu-pian nork egon nai du / eternidade luzian? Ud 136.
azpisarrera-3
TORMENTUZ.
Trabajosamente, costosamente.
Aita gurea bein elexara, eta orduan tormentuz. RG B, 11.
Aita gurea bein elexara, eta orduan tormentuz. RG B, 11.
azpisarrera-4
TORMENTUZKO.
De tormento.
Leku bat tormentuzkoa, non gaistoak egonen baitire beti Yangoikoa ikusi gabe. FamInst 819. [Ifernia] da tormentüzko lekü bat. CatLan 10. Etzeizen elléga aiék ére torm<en>tusko lekugartára. LE ( in BOEanm 562 ).
Leku bat tormentuzkoa, non gaistoak egonen baitire beti Yangoikoa ikusi gabe. FamInst 819. [Ifernia] da tormentüzko lekü bat. CatLan 10. Etzeizen elléga aiék ére torm<en>tusko lekugartára. LE ( in BOEanm 562 ).
tormentu
-
tormentu....
-
(Lar, Añ, Izt 117r, Gèze (th-)), turme...
-
TORMENTUETAN EGON. Estar sufriendo torme...
-
TORMENTUPEAN. Bajo tormento. Goiko errei...
-
TORMENTUZ. Trabajosamente, costosamente....
-
TORMENTUZKO. De tormento. Leku bat torme...
<< terrible 0 / 0 tragedia >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
