OEH - Bilaketa

967 emaitza goiz bilaketarentzat

Sarrera buruan (61)


Sarrera osoan (497)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
fortuna.
sense-1
1. (S ap. Lrq ; SP, Urt I 58, VP , Lar, , H), portuna.
Fortuna, suerte. " Fortuna gaistoa, desastre. Fortuna gaiztokoa, desastrado [...]. Fortuna gabekoa, desfavorecido de la fortuna" VP 29r. "Hasard, cas fortuit" H. v. zorte. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos, si bien su uso es escaso en el s. XX, sobre todo al Sur. Fortuna es la forma general; hay ejs. de portuna en J.A. Moguel (PAb 155), fr. Bartolomé (Ic I 80), Udarregi, Mendaro Txirristaka (62) y unos versos recogidos en FrantzesB (I 105).
Maradikatzen dut neure fortuna, / zeren jin bainendin egun zugana. E 209. Fortunearen etsai zala / ya asi zan sentitzen. Lazarraga A, 1145r. Fortunea kurela dana. Ib. A8, 1173v. Ethorkizuneko gauzak, fortunaren eskuan eta benturan daudezinak. Ax 66 (V 43). Fortuna estrainioa! / Zuek zuen ohean, / eta ni sofritzen bainatza / errerik hemen supean! 157. Baldinetariak presuna bat laudatzen baduzu zeren aberats den [...] hori zor zaio fortunari. ES 105. Zer moldez behar den ibilli fortuna edo alde edo kontra denean. Mih 2. Santuak izan arren / illaren itxura, / beti eska zaiozu / fortuna on dizula. FrantzesB II 44. Ala nik ükhen düdan fortüna trixtia! Etch 676. Au bai dala mauka! / Onelako fortuna / munduan nork dauka? It Fab 36. Mundu au garnitzen da / kalitate oroz, / batzu fortunarekin / bertziak maluros. Bordel 143. Bide batian izaten bada / enkontratzeko fortuna / saludatzean bai zait gustatzen / aien egokitasuna. Xe 168. Portun ona gugandik / beti apartian. Ud 159. Fortunak nahi izan zuen, egun eta oren berean, kausi zadin gizon bat bide beraz Askaingo aldera zohana. Elzb PAd 2s. Eta zer du hatzemaiten? Eltze handi bat urrez eta zilarrez betea... Ah! zer fortuna! Oraikotik aberats gira zu eta ni, Maria. HU Zez 54s. Ni lako fortunia / notu arrapatu? / Amaika illabeteko / sarjento nonbratu. Balad 144. Hau da nire fortuna, / egunero galtzen / nauen mingostasuna. Arti MaldanB 218. Goiz jeikizalena izaiten ohi da fortuna. EZBB I 134.
v. tbn. Mat 85. Volt 140. EZ Man I 94. Harb 191. SP Phil 130. Tt Onsa 76. ES 198. Gamiz 203. He Gudu 76. msOñ 90v. LE Ong 114v. JJMg BasEsc 229. Astar II 40. Jaur 121. Arch Gram 59. Gy 309. Hb Esk 64. Afrika 52. Bil 76. Sor Gabon 43. AB AmaE 380. Azc PB 339. Tx B I 212. Portuna: Balad 136.
sense-2
2. (S ap. Lrq ; Lcc, Gèze, H).
Riqueza, fortuna. "Bienes de riqueza, fortunean onak " Lcc.
Fortunaren gorenean, / eman nauzu tronuan. Arg DevB 58. Ah, bai, Zu ene bihotz hunek / bazintu bere tresortzat / eta balu zure grazia / bere fortuna osotzat! 138. Argatik iraten ditut / fortunarik asko / portuban errial bat / aforan sei lauko. DurPl 63. Arbasoen noblezia eta poeten fama / karga dire ez badute hirurgarren... fortuna! Monho 68. Ikusiko dira pekatuko bidetik izan dabeenak ezkontza euren gustoko bat, igon dabeenak fortunan. Mg CO 245. Fortuna xumea zuen. Gy 82. Kargudun hori izen handi baten eta fortuna handi baten jabe da. Laph 80. Bil ez badezakegu / handi den fortuna, / dugun goza bederen / guttien duguna. Zby RIEV 1908, 773. Ai zer lastima orlako portuna / prantzesak arrapatzia! EusJok II 159. Bere laguntzarekiñ egiten / badegu nozpait fortuna. Yanzi 136. 1627an Donaphaleurat ezkondu zen Jeanne d'Erdoy, aitoren alaba alargun batekin: hunek berrogoi bat urthe zituzken, bainan fortuna ederra. Lf ELit 120. Ez baitzen han dolarrez fortuna bakarra / Erroinean bero zen fedearen garra. Larre ArtzainE 350.
v. tbn. Hm 160. Brtc 11. Xarlem 115. ChantP 342. Elsb Fram 179. JanEd II 17. Yanzi 123.
(Costar, gastar, etc.) una fortuna.
Gastua nausi zuela eta fortuna gostako
zela nahi bazen ongi antolaturik eta berriturik ezarri [etxea]. Larre ArtzainE 199.
azpisarrera-1
FORTUNA EGIN (S ap. Lrq; H). Hacer fortuna, enriquecerse.
Haren arthoski zerbitzuari darraizkonak segur dire osoki, sekula guziko fortuna egiten dutela. Dh 200. Orai jiten nitzaitzü adio erraitera, / itxasoz banuazü fortüna egitera. Etch 676. Bere adiskide bat, zuela ya urthe bat, / fortuna egiñ nahiz gana indietarat. Gy 156. Nabegantiak uzten baditu / arrixkuaren beldurrez, / portunaren bat egin lezake / agiyan ere legorrez. Xe 190 (289 fortuna egin). Fortuna arin eginik / dut Amerika utzia. Etcham 47. Eta huna gure gizonak, fortuna eginik, aberats handi beren herrirat itzuliak. Barb Leg 132.
v. tbn. Bordel 145. Elsb Fram 169. Azc PB 314. Xikito 13. Ox 193. LuzKant 19.
azpisarrera-2
FORTUNA IZAN. "Fortuna ukhan du, il a eu bonne fortune" H.
azpisarrera-3
FORTUNAZ (H). Por ventura; casualmente.
Eta fortunaz bera / aberasten bada, / len baño gaizkiago / benturaz bizi da. It Fab 165. Agur, Jaun Kapitaina. Fortunaz, leku bat ez zinuke enetzat untzi hortan? Barb Leg 138. Gau illunetan deseatutzen / noiz allegatuko goiza, / fortunaz lurra ikusitzian / aien biotzeko poza! MendaroTx 351. Gizon gazte maitea, bazinakike fortunaz Rages hirirateko bidea? Zerb IxtS 61. Kixkil hor iragan baitzen fortunaz, jauzi egin zuen astoaren salbatzerat. Lf Murtuts 15.
v. tbn. JE Ber 51.
azpisarrera-4
FORTUNAZKO (SP, VP, H).
" Fortunazko lanzea, caso fortuito" VP 29v. "Fortunazko idereitea, idorogoa, trouvaille de hasard" H.
Adio dote eta ezkontzak / eta fortunazko ametsak. / Nere neska gelditzen da / lehen zen bezala Aneta. Gy 16.
fortuna
<< 1 formatu 0 / 0 2 frankotar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper