goiburua
sense-1
1.
(Sal, R; Lar, Añ, H, ZMoso 68; -goa H, -gua S)
Ref.:
A (andigo); Lrq /handigúa/. v. handitasun .
Grandeza, magnificencia.
"Magnitud [= 'grandeza'], [...]
andigoa
"
Lar, Añ.
"Grandeur morale"
H, Lrq.
Zeure aberatstasun eta handigoa konsidera zazu, eta halaber ene gabetasun eta ezteustasuna.
EZ Man II 170.
Banket handiak dituzte / erregeek egiten, / bere handigoak hetan / dituzte erakusten.
EZ Noel 123.
--Nola adelatürik erran behar da kantore saintü haur? --Boztario handi bateki Jinkoaren handigoez, eta hümilitate barna bateki.
Bp II 101.
Ez Salomon ere bere andigua guziuaren erdian beztitu zela kain primorosoki.
Hual Mt 6, 29 (Samper gloria).
sense-2
2.
(Lar, A; -oa Sal ap. A Apend; SP, Dv, H).
Soberbia.
"Arrogance"
SP.
"Presunción, [...]
andigoa
"
Lar.
"Hauteur, fierté, ostentation, fanfaronnade"
H.
"Vanidad"
A (que cita a EZ).
"
Etzazula andigoarik egin
, no se dé usted importancia (Sal)"
A Apend.
.
v. handikeria.
O handigoa banoa! / Gizonaren bihotza / tormentatzen duk, haizeak / hala nola haritza.
EZ Noel 72.
Supherbia edo handigoazko bekatuak.
EZ Eliç 158.
Zenbat ibilli izan baida handiagoan [sic] eta atsegiñetan, eta hanbat eman diozozue tormenta eta dolore.
He Apoc 18, 7 (Echn aunditasun, IBk, IBe harrokeria).
Nausitasuna hartzean, ez zuen San Iñaziok handigoarik hartu.
Laph 189.
sense-3
3.
(-gua S; Lar),
haundigo (S, R)
Ref.:
A (aundigo); Lrq /handigúa/.
Magnitud, tamaño.
"Volumen"
, "bulto", "corpulencia", "mole" Lar.
"
Aundigo (R), haundigo (S), magnitud"
A (pero (h)aundi- parece extraño a estos dialectos).
"Grandeur, taille, dimensions"
Lrq.
Hura ützirik da lehen zian handigoan; badü hamabi metra lüze, eta largotarzün laur metra eskaz.
Ip Hil 99.
sense-4
4.
(BN, S; Dv),
haundigo (BN-baig)
Ref.:
A (andigo, aundigo); Lrq /handigúa/.
"
Handigo, froideur, délicatesse qui s'établit dans le commerce qui existait entre deux personnes"
Dv.
"Resentimiento. Handigo bat badu enetako, tiene un resentimiento para conmigo"
A.
"
Haundigo (BN-baig), frialdad de tratamiento"
Ib.
"Fierté, hauteur, froideur due au ressentiment"
Lrq.
v. handialdi.
sense-5
5.
"
Andigo (R), edad adulta. Kori orai eribeila da, baia andigoan etzion deus minik ekun, ese ahora es enfermizo, pero en la edad adulta no tendrá nada de dolores"
A.
sense-6
6.
(
Lar),
aundigo (
Lar).
"Acrecentamiento, andigoa, aundigoa
"
, "creces, aumento", "crecimiento" Lar.
azpiadiera-6.1
"Hinchazón, [...]
andigoa, anditsua
"
Lar.
azpisarrera-1
HANDIGOZ.
a)
Con soberbia. "Handigoaz, par orgueil" H (que cita la ed. de 1690 de Harb).
Etsaiaren heldu zaio Belzebut idurian, / Handigoaz ifiñirik bi eskuak gerrian. EZ Man I 107.
b)
(a- Lar, Añ A). "(A) bulto" Lar.
azpisarrera-2
HANDIGOZKO.
Soberbio, de soberbia.
Ez zaiteztela altxa zeben baitan handigozko gogoetez; aitzitik aphal zaitezte presuna beheratuen alderat.
He Rom 12, 16.