Harremana

    Orotariko Euskal Hiztegia

    2. Hizkuntza-baliabideak
    3. Hiztegi orokorrak
    4. Orotariko Euskal Hiztegia

    OEH - Bilaketa

    1114 emaitza erro bilaketarentzat

    Sarrera buruan (22)


    Sarrera osoan (495)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    erro.
    tradizioa
    Tr. Los autores suletinos (excepto Eguiateguy) lo emplean con aspiración inicial. Sólo hemos encontrado dos ejs. de erho (en Mih 121 y Gy 263).
    sense-1
    1. (gral.; SP, Urt I 28, Ht VocGr, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Dv, H, VocB ; herro S; Gèze, Foix (ap. Lh)); erho Ref.: A; VocPir 534; Asp ANaf; EAEL 78.
     Raíz (de una planta; tbn. de una muela, del pelo); cimientos (de un edificio); raíz, origen; fundamento. "Raíz, (V, G) sustraia, (AN) zaña, erroa, (V) erroak son los tallos de la raíz" Añ. "Raigón, raíz de muelas y dientes. Más propiamente significa cada uno de los brotes del raigón. Lau erroko sustrai mandoa euki dau nire matraillagiñak (V)" A. "Moztuko duzue nere lepoa bainan ez duzue arrapatuko nere erakusteen erroa (B)" Ib. "Erro, raíz profunda. Zain, raíz superficial" Asp ANaf. Cf. VocNav: "Erro, gajo. Dame un erro, dame un gajo (de naranja, de nuez) (Abáigar, Ancín)". Tr. Documentado desde Leiçarraga, es relativamente más usual al Norte; al Sur lo hallamos desde principios del s. XIX y (al menos hasta el s. XX) parece más frecuente en autores vizcaínos. En DFrec hay 64 ejs.
    Zeren ezpaitzuten errorik, eiarthu izan dirade. Lç Mt 13, 6 (He, TB, Dv, SalabBN, Samper, Ol, Leon erro; Ur, IBe sustrai, Ip, Echn, Or, IBk zain, Arriand, Ker zustar, -ter, Hual izorro). Berthute guztien erroak eta zimenduak. Mat 142. Nola erro xipittotik / haritz miragarria. EZ Noel 173. Etzela asko arnoak egiten zituen kalten erremediatzeko, legez eta ordenantzaz arnoaren debekatzea, zeren hura zela erroak utzirik, adarrei lotzea. Ax 408 (V 266). Zeinak [debozioneak] hain erro barrenak egin baitzituen haren ariman. SP Phil 376. Etxia bere laur erroetarik [...] piaz gora ezarri. Tt Onsa 52. Asunen erro guti bat. Mong 591. Hitzkuntzaren zimenduak, zainak eta erroak. ES 400. Ebaki du bizio guzien erroa. Ch III 53, 3. Zure ariman erro madarikatu hori dagoeiño. He Gudu 86. Herrua idoki gabe. Mst I 13, 4 (Ip herroa). Erroak eta arbolak. Lg I 327. Gaitz güzien errua da. CatLan 114. Gauza guziak erroetarainokoan kontsumitzen dituena. Brtc 102. Gerthu bezala daukat Andre Birjiniak ezin jasanen duela operazione hura; baieta behar diren operazione guziak egina gatik ere [...] bethi geldituko dela zenbait erro, bethi gaitz bera ekharriko duena. Birjin 605. Bekatuaren erroak. Monho 114. O bizio lotsagarria, baña ainbeste erro ta sustrai botatzen dituana! Mg CC 172. Beste pekatu guztien buru, erro, zimendu ta sustraiak. Añ MisE 19. Jaidura gaxtoak erroetaraino suntsitzeko. Dh 54. Zaletuten bagara ondo euskeerara, erro zabalak botako ditu bazter gustijetara. JJMg BasEsc VIII. Bizioen buruak, ithurriak eta erroak bezala. CatLuz 25. Erroak dituzte iresten. Hb Esk 235. Erro nausi bat, lurrean zuzen beheiti sartzen dena. Dv Lab 327. Umiltasunian oraindik ongi itsatsirik ez dauden biotzak, atera ez zitzan beren lurretik, erro gaztetxuak etenik. Bv AsL 196. Erlisioneari erro guziak moztu nahiz. HU Zez 20.
    ( s. XX) Abelaztiaren erroko ekintzak. ForuAB 89. Bertan dagozan erro zatiren batetik dakarrela jatorrija [landara gaiztuak] . Kk Ab I 31. Jakinen du aza baten erroak. Ox 183. Mintzaiaren mamiak, inguruak, erroak eta iturburuak. Zub 103. Arbola txar batzu beren erroetako zain guziez lotuak dagozkio [mendiari] . JE Ber 40. Erroak dardarati, adaburua geldirik. Ldi BB 98. Aizkora zuaitzaren erroan ezarria dago. Ir YKBiz 40. Lên arkitu dezake [ille] onek bere erroa. Or Eus 114. Zugatz andiak erro andiak euki oi ditu. Eguzk GizAuz 17. Elizak ederki azkartu zituen bere erroak. Zerb IxtS 99. Egizko maitasunaren erro egarberai etzitzaien ur bizigarririk iritxi. Etxde JJ 107. Horiek baitira, nahiz azalezko nahiz apaleko, erro sakon eta beharrezkoenak. Mde Pr 352. Erroak alha dituelakotz [...] arbasoen lurrean. Etcheb MGaric 70. Erro onen gaiñean eraiki izan dira geroztikako aurrerapenak. Vill Jaink 156. Ormetan euretan erro bigunak sakonduaz. Erkiag BatB 43. Altzondoen erro sakonak. Ibiñ Virgil 72. Bere erro eta adar guziez. Ardoy SFran 27. Gizonen zorionak zu zaitu erroa. Xa Odol 250. Joan mendeetan erro bizitan egozan siñiskera asko lurrera etozan goizetik gabera. Onaind STeresa 115. Erroak edo harrobia baditu lehenik eliza-jakintzak. Eta erro horiek, edo harrobia, Liburu Sainduetan daude. Larre ArtzainE 195. Ezberdintasun guztien funtsa eta erroa. MEIG IX 30.
    v. tbn. Hm 70. Gy 173. CatSal 61. Legaz 47. Elzb Po 202. Prop 1887, 183. Jnn SBi 137. Zby RIEV 1908, 603. Elsb Fram 143. Arb Igand 13. Ag Serm 524. Etcham 212. JMB ELG 64n. Iratz 178. Lf Murtuts 1. SMitx Aranz 84. Zait Plat 27. JEtchep 66. Gand Elorri 143.
    azpiadiera-1.1
    Base de un monte, roca.
    Aiamendiaren erroetan jaiotzen dalako [ibaia] . Izt C 98. Ermo darrai itxasoak arkaitz-erroetan aztaparrakaz atzamarka. TAg Uzt 69.
    azpiadiera-1.2
    (Añ; herro Gèze); erru.
    "Brote" Añ. "Rejeton" Gèze.
    Egun gitxiren barruban ikusiko dira erro barrijak, janziko da arbolia adar andi ta senduakaz. Mg CO 109. Eta orra nolako aldakaitzak edo erro gaiztoak dakazkian soberbiaren sustrai pozoatuak. Gco II 23. Aldakaitz edo erru gaiztoak. Ib. 22.
    azpiadiera-1.3
    "Cepa (de árboles) (Sal)" A Apend.
    azpiadiera-1.4
    (Lar, Añ, Dv, A).
    "Estirpe, erroa, leiñua" Lar. "Erro handitik, erro ttipitik atheratzen da, il est de grande, de petite extraction" Dv.
    Aigeu-errotiko Teseu erregea. Zait Sof 121. Ana, Panuel-en alaba, Aser-en errokoa. Or MB 93.
    azpiadiera-1.5
    Origen (de una palabra).
    Hitz hunen erroa bitxi iduritu zitzeien bizkitartean gehiener. JE Bur 153. Euskal-itzen erroak bilatzea. FIr 165. Hitz guzien erroaren ondotik ibiltzea. Zerb Azk 6. Mistike itz orren erroa eladerazko aditz bat dugu. Zait Plat 60. Pastorala hitzak latinean du bere erroa. Lf (in Casve SGrazi 7). Hitz berean dute Gaskoiniak eta Baskoiniak beren erroa. Larre ArtzainE 180. Hitz berean dute Gaskoiniak eta Baskoiniak beren erroa. Larre ArtzainE 180.
    azpiadiera-1.6
    Raíz (de una palabra).
    Avi, akusatiboan avos, ahaidegoa erakusten duen hitz bat (biloba edo ondoreko; lat. avus ber erroa du). Mde Pr 231. Eskolako irudi, itz-erro ta zenbakariak. Erkiag BatB 37. Erroaren zati dirudien i- baztertzen baldin badugu. MEIG VI 190.
    sense-2
    2. (V, G, AN, L; Aq 356, VocBN , Dv, H); erru (V-gip) Ref.: Bon-Ond 141; VocPir 335; A; Etxba Eib; Iz ArOñ; Iz UrrAnz (errúa); Iz Als; Iz IzG; Elexp Berg.
     Teta de animales; pezón. "Gure beiak erro andiago ta zienak ezne yago (Sal)" A. "Erro-zulo (Vc), abertura del pezón" Ib. "Erro-sisko, agujero o conducto de la teta" Iz ArOñ. "Pezón (de las ubres)" Etxba Eib. Cf. IC I 484: "Roa, villa, es vascuence, y en castellano quiere decir 'pezón de teta'".
    Estilo onzat artu dozu / erro bakotx bat jaiztea. Lazarraga (B), 1159vb. Beien erroa, jatxiago, luzeago. RS 8. Eznea, guria ta odola / errorean atera neban. Ib. 513. Lagunaren beiak erroa luze. RIs 56. Atzearen behiak erroa handi. O Pr 47. Beterik erroak. Zav Fab RIEV 1909, 37. Eruan ezketiño / errora eskua, / adarrak dantzan dabiltz. Enb 161. Sudur-mizpira, errape-erroa, / isastxoko naiz okotza. "Tetas de la ubre". Or Eus 318. Erro lauskitu-pean kaikua apartsuago ta are ugariagoa. Ibiñ Virgil 100. Umeen mantengarri / amaren erroa. Ayesta 144.
    v. tbn. Mg PAb 122.
    sense-3
    3. (B, BN-baig, S ap. A ; SP, Lar Sup, Añ, Dv, H, VocB ).
    "Quicio y también gozne" A.
    Athea bere erroetan eta uhaletan ongi iarria eta pausatua dagoenean. Ax 45 ( 29). Zeren gogortu dituen / Atheak erroetan. Hm 157. Entzuten al duzue ateak erroetatik ateratze otsa? Or Mi 78.
    sense-4
    4. (G, AN ap. A ; Aq (G)).
    "Colgajo de la ropa" Aq 391. "Calandrajo" Ib. 1076.
    sense-5
    5. (V, G-azp); erru (V-m) Ref.: A; Zubk Ond (erru).
     Tentáculo de pulpo. "Olagarroen erro errea larra errean gora" A (s.v. olagarro).
    Olagarroa erro bat luzatzen asi zan. Anab Poli 15.
    sense-6
    6. "(V-m), rayo de sol" A.
    Eguzkiak bere erroz, bere ostrontzez egiten duena. A Ardi 109. Eguzkiaren erroak kizkalgarri jausten ziran. Bilbao IpuiB 110.
    sense-7
    7. "(AN-gip), raya" Garbiz Lezo 26. Cf. infra ERROTAN.
    sense-8
    8. Músculo. "Biceps, erro-bikoitz, zain-dobleak" T-L.
    Lepoaren atzeko erroak (músculos) nekatzen dirala. Anab EEs 1919, 189.
    sense-9
    9. Miembro, extremidad del cuerpo. Cf. errotxo (2).
    Ttattartxoa izanagatik, erroen biurri-antxak eta ibilkera aundizkoak alako gizon-tankera parregarria ematen ziotek. Ldi IL 17.
    sense-10
    10. "(Sal), pus que sale del divieso" A.
    azpisarrera-1
    ERROAK HARTU.
    Echar raíces. v. ERRO HARTU.
    Asmo hark erroak hartu zituen haren gogoan. Mde HaurB 86. Santa Katarina jitean, erroak hartzen lurrean. EZBB II 105.
    azpisarrera-2
    ERROAK BOTA.
    "Radicarse" Añ. Cf. supra ejs. de Mg CC 172 y JJMg BasEsc VIII.
    Aiñ barru sarturik, erruak botarik. AB AmaE 350. Dudak, ordea, barrenago bota ditu erroak. MIH 89.
    azpisarrerakoSense-2.1
    (erroa bota). "Brotar o echar renuevos" Mg PAbVoc.
    azpisarrera-3
    ERROAK EGIN (AN, L, BN-baig, S; Lar, Lecl, Dv, H).
    Arraigar, echar raíces (sentidos prop. y fig.). (Incluimos aquí ejs. de errorik egin, si no se da en el mismo autor erro egin, como es el caso de Leiçarraga: v. infra).
    Nola ezpaitu errorik egiten [haziak] , fite ihartzen da. Ax 456 (V 297). Orhoitzapen hari [...] erroen egitera eta handitzera utztetik. Ib. 370 (V 243). Egitzitzu zeure erroak ene hautatuen artean. Hm 68. Zeren ordukotzat erroak eta zainak egin baitituzke. ES 181. Giristino fermu batzuek, fedean erroak ungi eginak. CatLav A, 4r (V 4). Nola alferkeriaren habitudak gure baitan erroak egiten dituen. He Gudu 120. Kostüma zahar, zütan herruak barna egin dütükian bat. Mst III 12, 5 (Ip herroak sarthü). Hobeki baizik ez dituzte erroak egin haren erakuspenek. Hb Egia 112. Errorik egin badu. Elsb Fram 143. Hain barna ditu haren bihotzean erruak eginak zorionaren gutizia ezin kenduzko horrek. Lap 43 (V 23). Ez dezaketela han nehola egin errorik. JE Bur 200. Hila zen, bainan jada nola erroak han eginik! Zerb Azk 80. Amodioak toki txarrean egin zizkidan erroak. Xa Odol 269. Oroitzapen xaharrenak baitira gure buru-muinetan erroak egin zituztenak. Larre ArtzainE 100.
    azpisarrerakoSense-3.1
    "Adquirir influencia" A. "Erroak inak, se dit de quelqu'un qui va bien dans ses affaires" StJayme AnV 8.
    azpisarrera-4
    ERROAK EGINARAZI.
    Hacer echar raíces, hacer afianzarse.
    Gezurrari erroak egin arazi nahiz zer nahi erabili zuten. StPierre 32.
    azpisarrera-5
    ERROAK EMAN.
    Echar raíces.
    Adanen bekatuak laster erroak eman zituen. Lard 6. Kristauen biotzetan Fedeak erroak eman zitzan. Ib. 477.
    azpisarrera-6
    ERROAK ETXATU.
    Echar raíces.
    Ezen erroak etxatu ditut jende ohorezkoan. EZ Eliç 381.
    azpisarrera-7
    ERRO HARTU.
    Enraizar. v. ERROAK HARTU.
    Ezin libra gaitezkeienaz geroztik gure banaloriazko burupetasunetik erro hartzen duten nahasgarri hetarik. SP Gudu 176.
    azpisarrera-8
    ERRO-BELAR.
    "Aspalax, errobelhárra, errohútsa" Urt II 405.
    azpisarrera-9
    ERRO-BIZAR.
    "Raicilla" BeraLzM.
    azpisarrerakoSense-9.1
    Ramificación (referido a una estirpe).
    Orain, ba, Oidipuren azken-erro-bizarretan edatzen zan argi-zirrinta ere [...] itzungi dute. Zait Sof 178.
    azpisarrera-10
    ERRO EGIN.
    Echar raíces, afianzarse. v. ERROAK EGIN.
    Erro eginak eta edifikatuak zaretelarik hartan [Krist baithan] . Lç Col 2, 7 (He erroak egiñik, TB errotuak, Dv zuen erroa eginik, Ol erroak eginda, IBk zainak eginda, Bibl erroztaturik). Eztuán permetitu nahi gure afekzionék gauza behera eta korruptible hautan errorik dagiten. Lç ABC B, 3v. [Gauza] ukigarriak ziren, izpirituetan erro egin zutenak. Hb Egia 8. Horra zertako neke zaukun herri batean sartzea eta erro egitea. Prop 1891, 79.
    azpisarrera-11
    ERROETARIK.
    (Arrancar, quitar, etc.) de raíz, de cuajo. v. ERROTIK.
    Aita zeruetakoak landatu eztuen landare guzia erroetarik idokiren da. Lç Mt 15, 13 (He, Samper erroetarik; TB, Dv, SalabBN errotik). Nola ardiak ezpaitu behin ere belharra osoki akhabatzen, eta ez erroetarik atheratzen. Ax 592 (V 381). Hura [gaitza] erroetarik atheratzen ez duenak. Ch I 13, 4. Ez bait dezakete gaitza erroetarik athera. He Gudu 86. Gai litezkela mendiak errotarik atherarik, iragan eraztekotzat itsasoan barna. Lg II 170. Zühaiñak erroetarik dütiela botatzen. Egiat 195. Herruetarik elkhirik izanen dira. Ip Mt 15, 13.
    v. tbn. Brtc 180.
    azpisarrerakoSense-11.1
    En profundidad, totalmente.
    Gaizak oro herroetarik eta zinki ikhererazi eta argi-erazi ondoan. Ip Hil 210.
    azpisarrera-12
    ERROTAN.
    "(AN-gip), juego de niños que consiste en arrojar al aire un 'santo', que llaman ellos, de las cajas de cerillas para que al caerse quede, a poder ser, en la raya del suelo" Garbiz Lezo 27. Cf. supra (7).
    azpisarrera-13
    ERROTIK (SP, Lar, Añ, H).
    (Arrancar, quitar, sacar, etc.) de raíz, de cuajo (sentidos prop. y fig.). "Errotik atheratzea, arracher, déraciner" SP. "(De) cuajo, de raíz" Lar. "Gaitza khen ezazu errotik" H. Cf. ERROTIK EGIN. v. ERROETARIK.
    Amudio propioa khen ezazu errotik. EZ Man II 79. Bekhatua atherako dute errotik. SP Phil 31. Zuhaitza errotik pikatzen. Ch III 53, 3. Bilho zurituak khentzen daizka errotik. Gy 19. Menditako harrokak errotik athera. Hb Esk 59. Errotik athera dezazuen ogia. Dv Mt 13, 29. Behar zituztela errotik athera hobi guziak. Jnn SBi 66. Bulharrak ere errotik / Trukesez zaizko khenduak. Zby RIEV 1908, 418. Ur olde borthitzak errotik eramaiten duen zubia. Arb Igand 102. Gure erlisione sainduaren errotik kentzeko. HU Zez 32. Miña errotik kendu ezkero. Ag AL 95s. Ihizi gaixtoari aztaparren errotik atheratzea. Barb Sup 113. Mingaña errotik atera. FIr 146. Katamotzak nekatu, aspertu nai zuan Paulino, bere errotik atera. Anab Usauri 75. Ille bat errotikan erauzten duela. Or Eus 114. Ezeren jabe izateko eskubidea errotik ebagi. Eguzk GizAuz 65. Yarkitzen zaiotenak, ordea, errotik atera ta ondatzen ditu. Zait Sof 181. Zugaitz eta etxeak errotik atereaz. Etxde AlosT 40. Bidea egiteko errotik atera zituzten agina batzuek. Zerb Azk 17. Bere barrutik errotik, tutarrez kendu uste eban. Erkiag Arran 178. Hesia errotik atera zuen. JEtchep 47. Ezpaitzuen errotik atera garau pozoatsu eta zornetsu hura. Arti Tobera 273. Ezta zaldungo ibiltaria bere errotik ateratzen ere. Berron Kijote 121. Ez nebazala autu, ordu, abagune ta aukerak errotik kentzen. Onaind STeresa 28. Itsuskeria frango ere legionerek egiten zituzten: begi errotik ateratze edo mihi mozte eta holako. Etchebarne 128. Aditzaren hauzia, zenbaiten ustez, errotik ebaki behar lukeena. MIH 390.
    v. tbn. Zav Fab RIEV 1907, 539. Elzb Po 201. Etcham 100. Ldi IL 110. Ir YKBiz 226. TAg Uzt 95.
    azpisarrerakoSense-13.1
    Ileak moztu ziozkan errotik [Samsoni] . Zerb IxtS 48.
    azpisarrerakoSense-13.2
    (L, BN-ciz, Sal; Lar, Añ, Dv) Ref.: A; Gte Erd 269.
     Fundamentalmente, radicalmente; profundamente, en profundidad. "Originalmente, radicalmente" Lar. "Ab ovo" Dv. "Ziatz ziatz ta errotik jakin biar da [...] (Astar)" H. "Errotik miatu (BN-arb) [...], errotik ikertu (BN-ciz-arb)" Gte Erd 269.
    Herrotik garhaitü behar diren gaizak oro daude kasi bizio hortan. Mst III 53, 3. Errotik katoliko dire Eskaldunak. Hb Esk 81. Ez da nihoiz itsurat mintzo, bainan bethi errotik. Hb Egia 93. Gizonen jaidura tzar guziak errotik gaitzesten. Lap 326 (V 149). Eskuararen buruz eta errotik ikhasterat. Arb Igand 31. Euskara errotik aski ontsa ezin ikasiz. HU Aurp 196. Badea errotik ezagutzen dugun zerik? JE Bur 166. Bat arra, bertzea eme, / Biak errotik buhame. Ox 121. Euskal kantak eta neurtitzak bihotzian errotik sartuak zituen. Zub 58. Senpertarraren aldekoa zen errotik. Zerb Azk 62. Errotik, ordea, Zuk dakizu guzia. Or Aitork 47. Zuriñek norbait maite eban. Errotik, sustarretik, barruko gunetik ete? Erkiag Arran 149. Errotik Eskualduna. JEtchep 93. Jakiña danez, Barne-eresia errotik eta dan-danez Leloen leloa-ren jainkoratzea da. Gazt MusIx 159. Nun Frantsesek uko eginen baitu errotik. Ardoy SFran 117s. Errotikan baitaude eskualdun fededun. Xa Odol 93. Han dirateke errotik / herritarrak harritürik. Casve SGrazi 154. Urte osoa karmeldar bizitza errotik ikasten erreko dausku. Onaind STeresa 37. Orai aurten ikasiko du solfeja errotik eta gero segur da kontserbatorioan sartzea. Etchebarne 132. Euskarazko katiximari errotik lotuak zirenak. Larre ArtzainE 297. Errotik badazkitela otoitzak. Ib. 220. Zein sakon eta errotik ezagutzen duen honek euskal literaturaren bitxirik aberatsen hau. MEIG III 135.
    azpiadiera-2.1
    (Con reduplicación expresiva). "Gauza guziak erro errotik erran ditu, il a dit toutes les choses dès les premiers principes" Dv.
    azpisarrera-14
    ERROTIK BURURAINO.
    De arriba a abajo, exhaustivamente.
    Ezagutu behar dira, eta errotik bururaino ezagutu, orduko, lehenago eta geroagoko idazlegeak. MEIG IV 79.
    azpisarrera-15
    ERROTIK EGIN.
    Arrancar de raíz. Cf. ejs. de errotik athera, idoki, etc. s.v. ERROTIK.
    Ene Aita zerukoak landatua ez den landare edozoin errotik egina izanen da. Leon Mt 15, 13. Belea etxen haz azu, begiak errotik eginen dauzkitzu. EZBB I 65.
    azpisarrera-16
    ERROTIKO; ERROTIKAKO (H).
    Fundamental; radical. "Radical, qui est à la racine, au fond" H. Cf. Dv: "Horiek dira Errubenen errotikakoak, ceux-là sont de la souche de Ruben".
    Bi izpirituen batasunak dakarran zoriona, hanitzez, hanitzez errotikakoagoa da, ezen ez gorputzetarikakoa. JE Bur 97. Baltsakeria bere burubide, eretxi ta asmuetan gizartekeria baño zorrotz eta errotikoagoa da. Eguzk GizAuz 42. Auetan nabari baita, egite aldian, aren errotiko jatortasuna. Gazt MusIx 59.
    azpisarrera-17
    ERROZ.
    De raíz. v. ERROTIK.
    Eztezazuen irakarekin batean ogia ere erroz itzul. HeH Mt 13, 29 (Dv errotik athera, Leon errotik egin). [Zugaitz eta etxeak] erroz atera nairik. Etxde AlosT 40. Tamariza eta pikondoak [...] denak erroz desustraituak. Lasa Poem 62.
    azpisarrera-18
    ERRO-ZABAL.
    De anchas raíces.
    Errozabal, gerri lodi, lepoker, buru orritsu, gorengo abarrak ia zeruetan zituana zan aritza. Ag G 208.
    azpisarrera-19
    ERROZ GOITI; ERRAZ GOITI (BN-baig).
    "Erraz goiti, se dice del pan que queda con la base para arriba" Satr VocP.
    Ogia ta ganibeta erraz goiti direnean, familiako norbait urka ez dadin bertze alderdirat itzultzen dituzte. (BN-ciz). A EY I 252.
    azpisarrera-20
    ERROZ GORA (B, BN, S; VocBN , Dv, H); ERRAZ GORA (BN-baig; Dv, H) Ref.: A (erraz gora); Gte Erd 9.
     Patas arriba; boca arriba. "Errozgora arthikitzea, jeter quelqu'un les quatre fers en l'air" H. Tr. Documentado Lizarraga de Elcano y en la tradición septentrional desde mediados del s. XIX. Hay algunos ejs. occidentales modernos.
    Erori zire errosgora guziak. (281). LE-Ir (que traduce 'de bruces'). Erroz gora aurthikitzen [zuhaina] . Arch Fab 95. Erroz-gora baitu fiñean ezartzen [haritza] . Gy 173. Bulharretik hartzen du zamari gaxoa; / Ezartzen erroz gora, banazka, lerroa. Hb Esk 221. Uholdeek ere erroz gora ezarri dute asko zur eder. Dv Lab 307. Uhin batek [untzia] erraietan joiten du, eta erroz gora aurthikitzen. Laph 223. Bai eta erroz gora / krisk krask aurdikitzen. Zby RIEV 1908, 772. Bertze bi tirok ezartzen dute lurrean erraz-gora. Prop 1895, 156. Ez baitire tzar guziak oro erroz gora lurrean gelditu. HU Zez 88s. Erroz gora aurdiki. Ib. 15. Erroz gora igortzen du hantxet español muthur beltza. Barb Sup 132. Beharrondoko batez erroz gora aurthikitzen du Zirikandok Mattin. Ox 60. Bota dute erroz gora [urdea] . Or Eus 136. Erroz gora ezarririk [harrizko jainkoa] . Zerb Bahnar 154. Iakintzaren landarea erroz gora [...] ta aize-bolada gotorrak tutorretik atera zorian. Zait Plat 41. Harroka zilo batean itzulipurdikatua, erroz-gora. JEtchep 55. Nola Bittor Larrea harginak eman duen erroz gora etxe zahar bat haren tokian berri baten egiteko. Herr 13-7-1961, 2. Zere eskuz errozgora ipiñi itzatzu nere baratzetako landarak. Ibiñ Virgil 114. Ehün liberako ürhe bat / ezariko dük erroz gora. Casve SGrazi 44.

    erro

    erro
    0 / 0 erro >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper